Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu, 2024’te 5G’ye geçiş planını kamuoyu ile paylaşılmayı hedeflediklerini belirterek, “5G yol haritasında önceliğimiz yerli ve ulusal eserlerin kullanılması olacaktır. Bu nedenle 5G altyapımızın kritik şebeke ögelerinin BTK tarafından tanımlanan ‘milli haberleşme ürünü’ niteliğinde olması için çalışmalarımızı yapacağız.” dedi.
Uraloğlu AA muhabirine yaptığı açıklamada, 5G teknolojisinin ülkenin haberleşme şebekelerinde yerini almaya başlaması için Bakanlık ve Bilgi Teknolojileri ve İrtibat Kurumu (BTK) tarafından değerli çalışmalar yürütüldüğünü, işletmeciler ve ilgili teknoloji firmalarıyla yakın işbirliği içinde çalışmalara devam edildiğini bildirdi.
Yerli eser kullanımının yanı sıra 5G ve ötesi teknolojilere yönelik kritik bileşenlerin ulusallaştırılmasının temel öncelikleri olduğuna dikkati çeken Uraloğlu, “Bu kapsamda 4,5G baz istasyonu geliştirme projesi olan ULAK projemiz ülkemizin yüksek teknoloji eser geliştirme çalışmaları kapsamında değerli bir adımı teşkil etmektedir. 2013’te başlatılan ULAK projesi özelinde birçok çalışma yapılmış ve bu projeye başından itibaren Bakanlığımız ve BTK tarafından gereken takviyeler verilmiş ve verilmeye devam edilmektedir. Burada operatörlerimizin de ULAK projesinin gelişim sürecinde kıymetli katkıları olmuştur. Geldiğimiz noktada, 4,5G ULAK baz istasyonlarımız yaklaşık 2 bin 447 alanda etkin olarak kullanılmaktadır.” diye konuştu.
Uraloğlu, Bakanlık ve BTK uyumunda 5G şebekesinin çabucak hemen tüm yazılım ve donanım bileşenlerinde ülkenin mühendislik gücü ve el emeğinin yer alması emeliyle yürütülen çalışmalara TÜBİTAK üzere ilgili Kurumlar tarafından da dayanaklar verildiğini vurguladı.
Endüstriyel alanlar 5G kapsamasında olacak
Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Araştırmaları Merkezi Başkanlığı tarafından 5G teknolojilerini geliştirmeyi hedefleyen firmaları desteklemek maksadıyla başlatılan projenin son değerlendirmelerinin yapıldığının altını çizen Uraloğlu, şöyle konuştu:
“Kısa bir mühlet içerisinde projeyi tamamlamayı, 2024 yılında 5G’ye geçiş planını kamuoyu ile paylaşılmayı hedefliyoruz. 5G yol haritasında önceliğimiz yerli ve ulusal eserlerin kullanılması olacaktır. Bu nedenle 5G altyapımızın kritik şebeke ögelerinin BTK tarafından tanımlanan ‘milli haberleşme ürünü’ niteliğinde olması için çalışmalarımızı yapacağız. 5G’de kullanılabilecek frekansların, dalımızın ve vatandaşlarımızın muhtaçlığı hayli kullanıma açılmasını sağlayacağız. Öteki bir deyişle, mevcut frekansların tamamının birinci etapta bölüme açılması değil, kamu kaynağı olan frekansı gerçek vakitte ve muhtaçlığı karşılayacak formda verilmesini planlıyoruz. Hizmet götürülecek alanlarda kapsama yükümlülüklerinin 2G, 3G ve 4,5G’deki nüfus yüklü kapsama yükümlüğünden farklı olarak, endüstriyel alanları makul ölçüde kapsamasının mecburî tutulması tarafında planlamalarımız var. Elektronik haberleşme bölümünde baz istasyonlarının heyetimi, planlaması özel bir ihtisas gerektirdiğinden, 5G’de endüstriyel alanların muhtaçlığı taşınabilir operatörlerimiz vasıtası ile karşılanacaktır.”
5G teknolojileri taşınabilir işletmeciler üzerinden test ediliyor
AA muhabirinin Bakanlıktan aldığı bilgilere nazaran, Türkiye’de 5G teknolojileri bilhassa taşınabilir işletmeciler tarafından test ediliyor, Bu kapsamda, Ankara’da bir hastanede gerçekleştirilen ameliyat, cerrahların kullandığı 5G temaslı akıllı gözlük sayesinde, çok düşük gecikmeli ve yüksek kaliteli imaj transferiyle farklı vilayetlerdeki hekimlere anlık olarak aktarıldı.
Halihazırda ülkede bir taşınabilir işletmecisiyle bir beyaz eşya üreticisi mevcut 4,5G şebekesi üzerinden fabrika otomasyonu konusunda bir proje üzerinde çalışıyor. Proje kapsamında, fabrikadaki hareketli objelerin kamera ile anlık olarak izlenmesi, sayımı, üretimde kullanılan sac kalınlıklarının, saclarda çizik olup olmadığının tespiti, yanılgı tespiti üzere faaliyetlerin günümüzde 4,5G ile başlayarak ilerleyen devirde de 5G üzerinden gerçekleştirilmesi hedefleniyor.
Uluslararası bir proje niteliğinde olan ve Avrupa Birliği fonlarıyla da desteklenen öteki bir proje kapsamında da Yunanistan’dan Türkiye’ye yahut Türkiye’den Yunanistan’a geçecek nakliye araçlarında, tırlarda otonom sürüş denemesi gerçekleştiriliyor.
Yerli üretim ekosistemi geliştiriliyor
Elektronik haberleşme dalında AG-GE çalışmalarının gelişmesi, KOBİ’lerin pazar hisselerinin artması, yerli üretim ekosisteminin desteklenmesi ve yerli eser kullanımının teşvik edilmesi emelleriyle BTK tarafından işletmecilere birtakım yükümlülükler getirildi.
Sektörde taşınabilir işletmecilerin 4,5G şebeke altyapılarında kullanılan eserlere ait yerlilik oranı 2021’de yaklaşık yüzde 33 düzeyinde gerçekleşti, bilgi teknolojileri kesiminin hizmet ve yazılım alt bölümlerinde yerli üretim hissesi ise yüzde 75’leri buldu. Bu oranların artırılmasına yönelik çalışmalar sürdürülüyor.
Öte yandan iç pazar büyüklüğüne bakıldığında 4,5G yetkilendirmesi kapsamında mevcut durumda işletmeciler tarafından yıllık yaklaşık 2 milyar liralık donanım ve yazılım yatırımı yapıldığı, 5G ile bu sayının daha da yükseleceği kestirim ediliyor.
5G şebekelerinde belli eserlerin ulusal haberleşme eseri tarifine uygun olarak geliştirilen eserlerden kullanılmasına yönelik düzenlemelerin hayata geçirilmesi planlanıyor.
