En düşük memur maaşının 22 bin 17 liraya çıkarılmasını, emekli aylıklarına yüzde 25 artırım yapılmasına yönelik düzenlemeleri içeren ve kimi vergi artışları öngören 6 Şubat 2023 Tarihinde Meydana Gelen Zelzelelerin Yol Açtığı Ekonomik Kayıpların Telafisi İçin Ek Motorlu Taşıtlar Vergisi İhdası ile Kimi Kanunlarda ve 375 Sayılı Kanun Kararında Kararnamede Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Teklifi, Plan ve Bütçe Kurulu’nda kabul edildi.
Buna nazaran, 6 Şubat’taki Kahramanmaraş merkezli zelzelelerin tesirlerinin azaltılması emeliyle ortaya çıkan finansman muhtaçlığının karşılanmasında kullanılmak üzere bir kereye mahsus olmak üzere ek Motorlu Taşıtlar Vergisi (MTV) uygulanacak.
Düzenlemenin yayımlandığı tarihte kayıt ve tescilli bulunan araba, otobüs, kamyon, kamyonet, uçak ve helikopterler dahil tüm taşıtlar ile 31 Aralık 2023 tarihine kadar kayıt ve tescil edilecek olan tüm taşıtlar, ek MTV kapsamında olacak. Ek MTV, 2023 yılı için tahakkuk ettirilen MTV meblağı kadar uygulanacak.
Ek MTV iki eşit taksitte tahakkuk ettirilecek. Ek MTV’nin birinci taksiti, düzenlemenin yayımlandığı ayı izleyen ayın sonuna kadar ödenecek. Teklifin temmuz ayı içinde kanunlaşması halinde ek MTV’nin birinci taksiti ağustos ayı sonuna kadar ödenecek. Ek MTV’nin ikinci taksitinin ise kasım ayı sonuna kadar ödenmesi gerekecek.
Örnek olarak, 1-3 yaş ortası, motor hacmi 1301-1600 santimetreküp olan taşıtının ocak ayındaki birinci taksiti için 1846, temmuz ayındaki ikinci taksiti için 1846 lira ödemesi gereken mükellef, teklifin bu ay kanunlaşması halinde, ağustos ayı sonuna kadar 1846, kasım ayı sonuna kadar tekrar 1846 lira ek vergi ödeyecek. Örnekte verilen araç üzerinden, 2023 yılında toplamda 3 bin 692 lira ödeyecek olan mükellef, ek MTV ile toplam 7 bin 384 lira ödemiş olacak.
Kanunun yayımı tarihi ile 31 Aralık 2023 tarihleri ortasında birinci kez kayıt ve tescil edilecek olan taşıtlara ait ek MTV ise bu taşıtların MTV’si ile birlikte peşin ödenecek.
Ek MTV bir keze mahsus uygulanacak ve genel bütçe geliri olarak kaydedilecek.
Kahramanmaraş merkezli zelzeleler nedeniyle Hazine ve Maliye Bakanlığınca Vergi Adap Kanunu kapsamında “mücbir sebep hali” ilan edilen yerlerde; sarsıntı tarihi prestijiyle kayıt ve tescilli olan taşıtlar, sarsıntı nedeniyle yıkılan yahut ağır ya da orta hasarlı hale gelen binaların maliklerine ilişkin taşıtlar, zelzelelerde ağır hasar görerek kullanılamaz duruma gelen taşıtlar ile zelzele nedeniyle eşi yahut birinci derece kan hısımlarından birini kaybeden mükelleflere ilişkin taşıtlar ek MTV’den müstesna olacak.
Plastik poşetlerin de yer verildiği listedeki eserler için uygulanan geri kazanım iştirak hissesi fiyatını iki katına kadar artırmaya yahut yarısına kadar indirmeye Cumhurbaşkanı yetkili olacak.
Kurumların aktifinde en az 2 tam yıl mühletle bulunan taşınmazların satışı suretiyle gerçekleşen evre ve teslimlerinde KDV istisnası uygulaması devam edecek.
Net borç kullanım fiyatı 3 katı olarak uygulanacak
Kamu Finansmanı ve Borç İdaresinin Düzenlenmesi Hakkında Kanun’a eklenen süreksiz unsurla, Kahramanmaraş merkezli sarsıntıların ekonomik ve toplumsal tesirlerinin azaltılması nedeniyle ortaya çıkan ek finansman gereksiniminin karşılanması ve Hazine nakit rezervinin güçlü düzeyde tutulabilmesi için belirlenen net borç kullanımı meblağı, 2023 yılı için Hazine ve Maliye Bakanı ile Cumhurbaşkanı tarafından artırılan net borç kullanım fiyatının 3 katı olarak uygulanacak.
Teklifle, Cumhurbaşkanının akaryakıt, alkollü ve alkolsüz içecekler ile tütün mamullerinin ÖTV oranlarını artırma yahut indirme konusundaki yetkisinde de değişikliğe gidiliyor.
Akaryakıtla ilgili listede yer alan maktu vergi meblağları yahut Cumhurbaşkanınca bunlara ait belirlenen en son maktu vergi meblağları, ocak ve temmuz aylarında, Türkiye İstatistik Kurumu tarafından ilan edilen yurt içi üretici fiyat endeksinde son 6 ayda meydana gelen değişim oranında, bu değişimin ilanı gününden geçerli olmak üzere tekrar belirlenmiş sayılacak. Bu hesaplama sonucunda ortaya çıkan vergi meblağlarında virgülden sonraki dört hane dikkate alınacak. Cumhurbaşkanı, uygulama periyotlarını gün yahut ay olarak belirlemeye yahut belirleyeceği mallar ve aylar prestijiyle yine belirlenmiş sayılan meblağların uygulanmamasına karar vermeye yetkili olacak.???????
İşverenlerin iş gücü maliyetlerini düşürerek istihdamı muhafazalarını ve artırmalarını desteklemek emeliyle 2023 haziran periyodu sonuna kadar her yıl verilen taban fiyat takviyesinin mühleti uzatılıyor. Buna nazaran 2023 yılı temmuz ila aralık aylarında da istihdamı desteklemek için iş gücü maliyetlerini azaltmak üzere patronlara, finansmanı İşsizlik Sigortası Fonundan karşılanacak halde ödeyecekleri sigorta priminden mahsup edilerek günlük 16,66, aylık 500 lira taban fiyat dayanağı sağlanacak.
Düzenleme, 1 Temmuz 2023 tarihinden itibaren uygulanmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe girecek.
Kurumlar vergisinde artış
Kurumlar Vergisi Kanunu’nda yapılan değişiklikle; kurumların, teşebbüs sermayesi yatırım fonu katılma hisseleri ile teşebbüs sermayesi yatırım iştiraklerinin pay senetlerinden elde edilen gelirlere sağlanan istisna hariç olmak üzere öteki yatırım fonlarından elde ettikleri gelirlere yönelik sağlanan istisna ile taşınmaz satışlarından elde edilen yararlara tanınan istisna kaldırılıyor.
Düzenleme, iktisap edilen yatırım fonu katılma hisseleri için uygulanmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe girecek.
Teklifle kurum yararı üzerinden alınan yüzde 20 oranındaki kurumlar vergisi yüzde 25’e çıkarılacak.
Finansal Kiralama, Faktoring, Finansman ve Tasarruf Finansman Şirketleri Kanunu kapsamındaki şirketler, elektronik ödeme ve para kuruluşları, yetkili döviz kurumları, varlık idare şirketleri, sermaye piyasası kurumları ile sigorta ve reasürans şirketleri ve emeklilik şirketlerinin kurum karları için alınan yüzde 25 oranındaki kurumlar vergisi ise yüzde 30’a çıkarılacak.
Kanun teklifiyle ihracatın teşvik edilmesi hedefiyle ihracat yapan kurumların münhasıran ihracattan elde ettikleri karlarına 1 puan indirimli olarak uygulanan kurumlar vergisi oranı 5 puan indirimli olarak uygulanacak.
Düzenleme 1 Ekim 2023 tarihinden itibaren verilmesi gereken beyannamelerden başlamak üzere; kurumların 2023 yılı ve izleyen vergilendirme devirlerinde elde edilen karlarına, özel hesap periyoduna tabi olan kurumların ise 2023 takvim yılında başlayan özel hesap devri ve izleyen vergilendirme devirlerinde elde edilen çıkarlarına uygulanmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe girecek.
Kurumlar vergisi mükelleflerinin etkinlerinde yer alan taşınmazların satışından doğan karın yüzde 50’si olan istisna oranı, yüzde 25’e indirilecek.
Memur fiyatlarına ek ödeme
Kovid-19 salgını hastalığının Türkiye’de yayılmasını önlemek gayesiyle kanunlar kapsamında verilen ve 9 Kasım 2022 tarihinden evvel tahsil edilen idari para cezaları iade edilecek.
Tüm kamu çalışanına 15 bin 965 gösterge sayısının memur aylık katsayısı ile çarpımı sonucu bulunacak meblağda (8077 TL) ek ödeme yapılacak. Ek ödemeye hak kazanılmasında ve bu ödemenin yapılmasında, işçinin aylık yahut fiyatlara ait tabi olduğu kararlar uygulanacak. Bu ödeme damga vergisi hariç rastgele bir vergi ve sigorta prim kesintisine tabi tutulmayacak.
İlave ödeme, kapsamında bulunanlara yalnızca kendi unvanı temel alınarak ödenecek ve mali hakları mevzuatı uyarınca en yüksek devlet memuru yahut öteki bir unvan temel yahut emsal alınmak suretiyle belirlenenler bakımından, başka mevzuat uyarınca mali haklarının belirlenmesine temel ödeme ögelerinin kapsam yahut hesabına dahil edilmeyecek.
Bu ödeme, ilgili mevzuatı uyarınca ödenmekte olan yahut mali ve toplumsal hakların tespitinde temel alınan aylık, fiyat, artırım, tazminat, ödenek, döner sermaye ödemesi, ikramiye ve başka rastgele bir ödeme ögesinin hesabında dikkate alınmayacak. Hususun uygulanmasında ortaya çıkabilecek tereddütleri gidermeye ve uygulamayı yönlendirmeye Cumhurbaşkanı yetkili olacak, unsur 15 Temmuz’dan itibaren uygulanmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe girecek.
Memurların ve başka kamu vazifelilerinin mali ve toplumsal haklarında ocak ayında yüzde 30 oranında yapılan artırım ile temmuz ayında yapılacak artışlar ve 2023 Yılı Kamu Toplu İş Mukaveleleri Çerçeve Muahede Protokolü kapsamında emekçilere ocak ayında yüzde 45, temmuz ayında yüzde 15 oranında artış yapılması nedeniyle ortaya çıkan ödenek gereksiniminin karşılanması için gerekli ödeneği eklemede Cumhurbaşkanı yetkili olacak.
Emeklilik yahut yaşlılık aylığı bağlananlara ödenecek aylıklar, emekli ikramiyeleri, bayram ikramiyeleri ve ek ödemeler; bayram ikramiyesinin 2 bin liraya yükseltilmesi; en düşük emekli aylığının 7 bin 500 Türk lirasına çıkarılması, taban fiyat artışının devlet katkısı, patron prim teşviki ve ödeme gücü olmayanların sıhhat prim ödemeleri ile yapılacak ek ödemeler için gereksinim duyulan ödeneğin ilgili yönetim bütçelerine eklemede Cumhurbaşkanı yetkili olacak.
Kanunun yürürlüğe girmesini izleyen birinci iş gününden itibaren Hazine ve Maliye Bakanlığı kaynaklarından karşılanan dayanaklar Merkez Bankası kaynaklarından karşılanacak.
(Sürecek)
