ABD Lideri Joe Biden, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’ya tartışmalı “yargı reformu” teklifinin kesimi olan Yüksek Mahkemenin hükümet üzerindeki kontrolünü kaldıracak yasa tasarısının İsrail Meclisinde (Knesset) oylanmasının durdurulması davetinde bulundu.
Biden, Axios haber sitesine yaptığı özel açıklamada, yargı düzenlemesi yasası ve muhtemel sonuçları üzerine “endişeli” olduğunu belirterek, İsrail Başbakanı Netanyahu’yu, “yargı reformunun” bir kesimi olan yasa tasarısı için Knesset’te yapılması planlanan oylamayı durdurmaya çağırdı.
İsrail’in ABD’deki “dostları” açısından bakıldığında “mevcut yargı ıslahatı önerisinin” ülkedeki ihtilafı daha da derinleştireceğinin düşünüldüğünü vurgulayan Biden, “İsrail’in şu anda karşı karşıya olduğu çeşitli tehditler ve zorluklar göz önüne alındığında, İsrailli başkanların bunu aceleye getirmesi mantıklı değil, başkanların odak noktası insanları bir ortaya getirmek ve uzlaşmayı sağlamak olmalıdır.” tabirini kullandı.
Axios’a konuşan iki kaynak, 17 Temmuz Pazartesi akşamı 4 aylık bir ortanın akabinde gerçekleştirdikleri telefon görüşmesinde, Biden’ın Netanyahu’yu tartışmalı “yargı reformu” için geniş bir uzlaşı yeri aramaya çağırdığını kaydetti.
Biden’ın, Netanyahu’nun İsrail’i götürdüğü nokta konusundaki telaşlarının pek çok Amerikan vatandaşı tarafından da paylaşıldığını kendisine ilettiği bildirildi.
Pentagon, İsrail ordusundaki “krizden” endişeli
Axios’a konuşan bir öteki ABD’li yetkili ise ABD Savunma Bakanlığının (Pentagon), İsrail ordusunun karşı karşıya olduğu “krizin” ülkeninğ caydırıcılık stratejisi üzerinde olumsuz tesirleri olabileceğinden telaş duyduğunu söz etti.
Yetkili ayrıyeten, İsrail’deki tansiyonun, İran yahut Hizbullah’ı bölgedeki tansiyonu yükseltebilecek “askeri provokasyonlara” teşvik edebileceğinden kaygı duyulduğunu söyledi.
Tartışmalı yargı düzenlemesi
İsrail Adalet Bakanı Yariv Levin’in, 5 Ocak’ta duyurduğu “yargı reformu” Yüksek Mahkemenin yetkilerini sonlandırma ve iktidarın yargı atamalarında kelam sahibi olması üzere değişiklikler içeriyor.
Başbakan Netanyahu, 27 Mart’ta, ülke çapında giderek artan kitlesel protestolara ve grevlere neden olan yargı düzenlemesini ertelediğini açıklamış lakin 2023-2024 bütçesinin mayıs sonunda Meclis’ten geçmesinin akabinde yargı düzenlemesini tekrar gündeme getireceklerini duyurmuştu.
Hükümet, muhalefetle müzakerelerin tıkanmasının akabinde yakın vakitte yargı düzenlemesi için yine düğmeye basmıştı.
Netanyahu hükümeti, yargı düzenlemesi kapsamında Yüksek Mahkemenin hükümet üzerindeki kontrolünü kaldıracak yasa tasarısının 11 Temmuz’da birinci oylamadan geçmesinin akabinde 2. ve 3. oylama için 24 Temmuz’da Meclis’e getirileceğini açıklamıştı.
Hükümetin “yargı reformuna” karşı çıkan, ortalarında savaş pilotları, denizaltı subayları ve öteki seçkin birliklerin yer aldığı binlerce İsrailli, istekli yedek askerlik vazifesini bırakma kararı almıştı.
İsrail basını, Savunma Bakanı Gallant’ın, orduda yedek askerlerden gelen reaksiyon üzerine Yüksek Mahkemenin hükümet üzerindeki kontrolünü kaldıracak yasa tasarısının ertelenmesi için çalıştığını öne sürmüştü.
İsrail’de siyaset, ordu, güvenlik, ekonomi ve yargıda üst seviye vazife yapmış isimler, hükümetin yargı düzenlemesine karşı olduklarını açıklamıştı.
Netanyahu hükümetinin yargı düzenlemesi zıddı protesto hareketi, yaklaşık 7 aydır şovlarına devam ediyor.
