İsrail’de Yüksek Mahkeme’nin yürütme üzerindeki kontrolünü sonlandıran yasa tasarısının dün Mecliste onaylanmasına karşı protestoların bir modülü olarak askerlik hizmetini yapmayı reddetmenin ordunun aktifliğine ziyan vermeye başladığı bildirildi.
İsrail ordu radyosunun haberine nazaran, ordu sözcülüğünden hususa ait açıklama yapıldı.
Açıklamada, (hükümetin yargı düzenlemesine karşı yedek askerlerin istekli ordu hizmetini bırakması dolayısıyla) ordunun aktifliğine ziyan verme sürecinin başladığı ve ordunun birkaç hafta içinde ziyan görebileceği kaydedildi.
Tartışmalı yargı düzenlemesi
İsrail Adalet Bakanı Yariv Levin’in, 5 Ocak’ta duyurduğu “yargı reformu” Yüksek Mahkemenin yetkilerini sonlandırma ve iktidarın yargı atamalarında kelam sahibi olması üzere değişiklikler içeriyor.
Başbakan Binyamin Netanyahu, 27 Mart’ta, ülke çapında giderek artan kitlesel protestolara ve grevlere neden olan yargı düzenlemesini ertelediğini açıklamış lakin 2023-2024 bütçesinin mayıs sonunda Meclisten geçmesinin akabinde yargı düzenlemesini tekrar gündeme getireceklerini duyurmuştu.
Hükümet, muhalefetle müzakerelerin tıkanmasının akabinde yakın vakitte yargı düzenlemesi için yine düğmeye basmıştı.
İsrail Meclisi, hükümetin yargı paketi kapsamında Yüksek Mahkemenin hükümet üzerindeki kontrolünü kaldıracak yasa tasarısını dün muhalefetin boykot ettiği oturumda onaylamıştı.
“Akla yatkınlık” ismiyle anılan yasa tasarısı, Yüksek Mahkemenin, hükümetin aldığı kararları, “kamu çıkarına hizmet etmediği, akla yatkın olmadığı yahut çıkar çatışması doğurduğu” üzere münasebetlerle bozma yetkisini ortadan kaldırıyor.
Yargı protestosu orduya sıçradı
İsrail’de bayan ve erkekler için 3 yıl zarurî askerlik hizmeti bulunuyor. Zarurî askerliğini tamamlayan İsrailliler, gönüllülük aslına nazaran uzmanlıklarına nazaran her yıl nizamlı biçimde askeri talime çağrılıyor fakat savaş pilotları ve öbür seçkin birlikler yıl içinde daha sık eğitim ve operasyona katılıyor.
İsrail’deki zarurî askerliği reddedenler içinse mahpus cezasına varan yaptırımlar uygulanıyor.
Orduda misyonlu ortalarında savaş pilotlarının da yer aldığı 10 bin kadar yedek asker hükümetin yargı düzenlemesine karşı istekli askerlik hizmetinden ayrılacaklarını duyurdu.
İsrail Savunma Bakanı Yaov Gallant’ın ordudaki kopuşun giderilmesi ismine muhalefetle uzlaşılması için teşebbüste bulunduğu bildirilmişti. Meclis Genel Konseyinde yasa oylanmadan evvel Gallant, Netanyahu ve yargı paketinin “mimarı” Adalet Bakanı Yariv Levin’in hararetli biçimde tartıştığı manzaralar kameralara yansımıştı.
