Küresel piyasalar, geçen hafta müspet bir seyir izlerken, gözler gelecek hafta İngiltere Merkez Bankası’nın (BoE) açıklayacağı faiz kararı ve ABD’deki tarım dışı istihdam verisi başta olmak üzere ağır data gündemine çevrildi.
Küresel piyasalar, merkez bankalarının açıkladığı faiz kararlarının akabinde geçen hafta alış yüklü bir seyir izledi.
Geçen yılın mart ayından bu yana her toplantıda siyaset faizini artıran ABD Merkez Bankası (Fed), geçen ay bu adımlarına orta vererek siyaset faizini sabit bırakmıştı. Temmuz toplantısında ise siyaset faizini 25 baz puan artırarak yüzde 5,25-5,50 aralığına yükselten Fed, böylelikle siyaset faizini 31 Ocak 2001’den bu yana en yüksek düzeye çıkarmış oldu.
Karar metninde, Federal Açık Piyasa Komitesi’nin (FOMC) azamî istihdam ve uzun vadede yüzde 2 enflasyon elde etmeyi amaçladığının altı çizilirken, bu amaçların desteklenmesi için federal fon oranının yüzde 5,25-5,50 aralığına yükseltilmesine karar verildiği kaydedildi.
Açıklamada, son göstergelerin ekonomik aktivitenin ölçülü bir süratte genişlediğine işaret ettiği belirtilerek, iş kazanımlarının son aylarda güçlü olduğu, işsizlik oranının düşük kaldığı lakin enflasyonun yüksek kalmaya devam ettiği bildirildi.
Fed Lideri Jerome Powell da düzenlediği basın toplantısında, “Veriler gerektirirse eylülde faiz oranını yine artırmamızın mümkün olduğunu söyleyebilirim lakin sabit de bırakabiliriz. Dikkatli halde karar vereceğiz.” değerlendirmesinde bulundu.
Enflasyonu tekrar yüzde 2’ye indirme sürecinde katedilmesi gereken uzun bir yol olduğuna dikkati çeken Powell, enflasyonun 2025’e kadar yüzde 2’ye ineceğini düşünmediğini tabir etti.
Analistler, Powell’ın bilgilere bağlı kalacaklarını vurgulamasının, yatırımcıları Fed’in bir sonraki atağı konusunda kararsız bıraktığını belirterek, Powell’ın iktisatta artık resesyon beklemediklerini de lisana getirdiğini anımsattı.
Powell’ın kelamla yönlendirmelerinin akabinde para piyasalarındaki fiyatlamalarda, Fed’in eylülde 25 baz puan faiz artırma ihtimali yüzde 22’ye çıkarken, aralık ayı için ise faiz indirimi fiyatlamalarda yer bulmaya devam ediyor.
Analistler, Powell’ın resesyon beklenmediğine yönelik açıklamaları ve faiz indiriminin hala fiyatlamalarda yer almasının global piyasalarda risk iştahını artırdığını belirtti.
Söz konusu gelişmelerle ABD 10 yıllık tahvil faizi yüzde yükselişle haftayı yüzde 3,4 artışla 3,9640 düzeyinden, dolar endeksi de yüzde 0,6 yararla 101,7 düzeyinden kapattı.
Emtia piyasasında da altının onsu yüzde 0,2 azalışla 1.959 dolardan, Brent petrolün varil fiyatı yüzde 4,4 yararla 84,2 dolardan, bakırın libresi yüzde 3 artışla 3,91 dolardan geçen haftayı tamamladı.
Analistler, ABD’de açıklanan büyüme verisinin uygun gelmesiyle dolara olan talebin arttığını ve emtia piyasalarında dalgalı bir seyir izlendiğini söz etti.
Geçen hafta piyasalara, Milletlerarası Para Fonu’nun (IMF) global ekonomik büyüme kestirimleri de damgasını vurdu. IMF, bu yıl için beklentisini yüzde 2,8’den yüzde 3’e yükseltirken, 2024 için yüzde 3’te sabit bıraktı.
ABD’de gözler tarım dışı istihdam verisine çevrildi
ABD’de hisse piyasaları, açıklanan makroekonomik datalar ve finansal sonuçların akabinde geçen hafta olumlu bir seyir izledi.
ABD’de açıklanan öncü Satınalma Yöneticileri Endeksi (PMI) datalarına nazaran, temmuzda hizmet dalı PMI 52,4 e gerilerken, imalat sanayi PMI 49’a çıkarak beklentileri aşmasına rağmen hala 50’nin altında kalmaya devam ediyor.
Ülkede, Conference Board Tüketici İnanç Endeksi, temmuzda aylık bazda 6,9 puan artışla 117’ye yükseldi. Böylelikle data, Temmuz 2021’den bu yana en yüksek düzeyine çıkarak yumuşak iniş niyetlerini dayanaklar nitelikte artış kaydetti.
ABD’de açıklanan S&P Case-Shiller Ulusal Konut Fiyat Endeksi, mayısta geçen yılın tıpkı periyoduna nazaran yüzde 0,5 gerilerken, ülkenin 20 kentindeki konut fiyatlarına ait endeks de birebir periyotta yıllık yüzde 1,7 azalış gösterdi.
Öte yandan, Fed, Zürih merkezli banka UBS’ye, haziran ayında satın aldığı Credit Suisse’in Archegos Capital Management ile süreçlerindeki risk idaresi başarısızlıkları nedeniyle 268,5 milyon dolar para cezası verdi.
ABD’de devam eden bilanço döneminde finansal sonuçlarını açıklayan ABD’li teknoloji şirketlerinden Google’ın ana kuruluşu Alphabet yılın ikinci çeyreğinde 2022’nin tıpkı periyoduna kıyasla gelirini yüzde 7 artırarak 74,6 milyar dolara çıkardı. Microsoft’un geliri de geçen yılın tıpkı periyoduna nazaran yüzde 8 artarak 56,2 milyar dolara çıktı. Ford’un finansal sonuçlarının analistlerin beklentilerini aştığı görüldü.
Dünyanın en büyük mikroçip üreticilerinden Intel’in geliri, yılın ikinci çeyreğinde 2022’nin birebir devrine kıyasla yüzde 15 azalışla 12,9 milyar dolara gerilemesine rağmen beklentilerin üzerinde gerçekleşti.
ABD’li güç devi ExxonMobil’in ikinci çeyrekteki karı yıllık bazda yüzde 56 azalarak 7,9 milyar dolara, ülkenin büyük petrol üreticilerinden Chevron’un karı da yüzde 66 azalışla 6 milyar dolara indi.
ABD’li tüketim malları devi Procter & Gamble’ın (P&G) payları, beklentileri aşan kar ve gelir bildirmesi sonrasında yüzde 3’e yakın artış gösterdi.
Analistler, enflasyonun düştüğüne işaret eden bilgilerle ABD’nin resesyondan kaçınabileceği ihtimalini destekleyen finansal sonuçlara yatırımcıların olumlu reaksiyon verdiğini kaydetti.
Ülkede GSYH, bu yılın ikinci çeyreğinde yüzde 2,4 artarak yüzde 1,8 olan büyüme varsayımını geride bıraktı. Bir evvelki çeyrek yüzde 4,1 artan ferdî tüketim harcamaları fiyat endeksinin ikinci çeyrekte yüzde 2,6 ile beklentilerin altında artış göstermesi, fiyat baskılarının hafiflediğine işaret etse de iktisadın beklentilerin üzerinde büyümesi Fed’in “şahin” siyasetlerini sürdürebileceği telaşını destekledi.
Ülkede birinci kere işsizlik maaşı müracaatında bulunanların sayısı, 22 Temmuz ile biten haftada 221 bine gerileyerek 5 ayın en düşük düzeyine inerken, sağlam mal siparişleri, haziranda aylık bazda yüzde 4,7 ile öngörüleri üzerinde artış kaydetti.
ABD’de Michigan Üniversitesi tarafından ölçülen tüketici inanç endeksi, temmuzda aşağı taraflı revize edilerek 71,6 olurken, Ekim 2021’den bu yana en yüksek düzeyini kaydetti.
Ülkede ferdî tüketim harcamaları fiyat endeksi haziranda aylık bazda yüzde 0,2 ve yıllık bazda yüzde 3 yükseldi.
Fed’in enflasyon göstergesi olarak dikkate aldığı besin ve güç kalemlerinin hesaplama dışı tutulduğu çekirdek ferdî tüketim harcamaları fiyat endeksi de birebir periyotta aylık bazda yüzde 0,2 ve yıllık bazda yüzde 4,1 arttı. Çekirdek şahsî tüketim harcamaları fiyat endeksindeki artış, yaklaşık 2 yılın en düşük oranı oldu.
Geçen hafta New York borsasında, S&P 500 yüzde 1, Dow Jones endeksi yüzde 0,7 ve Nasdaq endeksi yüzde 2,1 yükseldi.
31 Temmuz ile başlayan haftada pazartesi günü Dallas Fed imalat aktivite endeksi, salı günü imalat sanayi Satınalma Yöneticileri Endeksi (PMI), ISM imalat sanayi PMI, inşaat harcamaları, çarşamba günü ADP özel bölüm istihdamı, perşembe günü haftalık işsizlik müracaatları, hizmet bölümü PMI, ISM hizmet bölümü PMI, sağlam mal siparişleri, fabrika siparişleri, cuma günü tarım dışı istihdam ve işsizlik oranı takip edilecek.
Avrupa’da gözler BoE kararında olacak
Avrupa borsalarında, Avrupa Merkez Bankası (ECB) Lideri Christine Lagarde’ın faiz kararı sonrası yaptığı açıklamalardan alınan “ECB’nin gelecek toplantıyı pas geçebileceği” tarafındaki sinyallerle olumlu seyir öne çıkarken, piyasaların odağında BoE’nin açıklayacağı faiz kararı yer alacak.
Para piyasalarındaki fiyatlamalarda, BoE’nin siyaset faizini 25 baz puan artırması öngörülüyor.
ECB, 3 temel siyaset faizini beklentiler doğrultusunda 25’er baz puan artırarak siyaset faizini yüzde 4,25’e, mevduat faizini yüzde 3,75’e ve marjinal fonlama faizini de yüzde 4,50’ye yükselttiğini duyurmuştu.
Avrupa’da enflasyon baskısı ABD’ye nazaran daha güçlü kalmayı sürdürürken, bölge genelinde açıklanan öncü PMI datalarının neredeyse tamamının beklentilerin altında kalması ekonomik aktiviteye dair kaygıları artırdı.
Almanya’da imalat sanayi PMI, temmuzda 38,8’e ve Avro Bölgesi’nde de 42,7’ye gerileyerek son 38 ayın en düşük düzeyine indi.
Almanya’da yıllık enflasyon temmuz ayında yüzde 6,2 olarak ölçüldü. Ülkede bir evvelki ay enflasyon yıllık bazda yüzde 6,4 seviyesinde gerçekleşmişti.
Geçen hafta İngiltere’de FTSE 100 endeksi yüzde 0,4, Fransa’da CAC 40 endeksi yüzde 0,6, Almanya’da DAX endeksi yüzde 1,8 ve İtalya’da MIB 30 endeksi yüzde 2,2 paha kazandı.
Gelecek hafta pazartesi günü Almanya’da perakende satışlar, Avro Bölgesi’nde büyüme ve enflasyon, salı günü Almanya ve Avro Bölgesi’nde işsizlik oranı ve imalat sanayi PMI, perşembe gün Almanya’da hizmet dalı PMI, Avro Bölgesi’nde Üretici Fiyat Endeksi ve hizmet dalı PMI, cuma günü Almanya’da fabrika siparişleri takip edilecek.
BoJ, getiri eğrisi aralığını değiştirebileceğinin sinyali verdi
Asya piyasaları geçen hafta alış yüklü seyrederken, Japonya Merkez Bankası’nın (BoJ) siyaset faizi ve getiri eğrisinde değişikliğe gitmemesine rağmen getiri eğrisi aralığını değiştirebileceği sinyali vermesi piyasalarda “şahin” bir adım olarak algılandı.
BoJ, siyaset faizini değiştirmeyerek yüzde eksi 0,1’de, getiri eğrisi amaç aralığını da artı/eksi yüzde 0,5 seviyesinde korudu. Metinde, enflasyonda üst istikametli hareketin devam etmesi halinde gevşek para siyaseti tesirinin gerçek faiz oranları vasıtasıyla daha da güçleneceği belirtilerek, uzun devir faiz oranlarının önemli formda denetim altında tutulmasının tahvil piyasalarının işleyişini etkileyebileceği ve oynaklığı artırabileceği kaydedildi.
Faiz kararının akabinde dolar/yen paritesi haftayı yüzde 0,4 azalışla 141,1 düzeyinden tamamladı. Japonya’da açıklanan datalara nazaran, Tokyo Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE), yıllık bazda yüzde 3,2 artışla beklentileri aştı.
Çin hükümeti yetkililerinin uzun bir ortanın akabinde memleketler arası yatırımcılarla buluştuğuna yönelik haber akışı, ekonomik aktiviteye ait tasaları sonlu da olsa törpülüyor.
Çin Politbüro’nun emlak bölümü için “politikaları vaktinde ayarlama ve optimize etme” kelamı vermesinin akabinde bilhassa Çin ve Hong Kong hisse piyasaları yükselişe geçti. Politbüro’nun emlak kesimini destekleyeceğine dair yaptığı açıklamaların akabinde Çin hükümetinin iktisadın farklı alanlarını destekleyeceğine ait beklentiler sıcaklığını koruyor.
Söz konusu gelişmelerle haftalık bazda Japonya’da Nikkei 225 endeksi yüzde 1,4, Çin’de Şanghay bileşik endeksi yüzde 3,4, Hong Kong’da Hang Seng endeksi yüzde 4,4 ve Güney Kore’de Kospi endeksi yüzde 0,6 paha kazandı.
Gelecek hafta pazartesi günü Japonya’da sanayi üretimi, Çin’de imalat sanayi ve hizmet kesimi PMI, çarşamba günü BoJ toplantı tutanakları takip edilecek.
Yurt içi piyasalar, enflasyon verisine odaklandı
Yurt içinde geçen hafta Borsa İstanbul’da BIST 100 endeksi, haftayı yüzde 5,67 bedel kazanarak günü 7.067,28 puandan tamamlayarak tüm vakitlerin en yüksek günlük ve haftalık kapanışını gerçekleştirirken, gördüğü en yüksek düzey rekorunu 7.096,99 puana taşıdı.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) seçici kredi ve miktarsal sıkılaştırma adımları kapsamında yeni düzenlemeleri, Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Buna nazaran, ihracat ve yatırım kredileri ile sarsıntı bölgesine yönelik krediler, Merkez Bankası’nın kredileri sonlandırıcı tüm önlemlerinin dışında tutuldu. Sıkılaşma sürecini destekleyen adımları tamamlayıcı olarak, kredi büyümesine nazaran menkul değer tesisi kapsamında yüzde 3 olan TL ticari krediler için aylık büyüme sonunun yüzde 2,5 olarak belirlenmesine karar verildi.
Koç Holding, Yapı ve Kredi Bankası’ndaki 575 milyon lira nominal pahaya kadar payının hızlandırılmış talep toplama usulü ile borsa dışında kurumsal yatırımcılara satış sürecini gerçekleştirdi. Buna nazaran, toplamda 6 milyar 756 milyon 250 bin lira gelir elde edildi.
Analistler, kelam konusu satışın “yabancı yatırımcıların Türk varlıklarına ilgisinin arttığı” formunda yorumlanabileceğini kaydetti. Öte yandan, Sermaye Piyasası Şurası (SPK), SASA Polyester Endüstri’nin 2 milyon 582 bin 311 lira fiyatındaki bedelli sermaye artırımı başvurusunu onayladı.
TCMB Lideri Hafize Gaye Erkan, yılın üçüncü Enflasyon Raporu’nun tanıtımı toplantısında yaptığı konuşmada, 2023 yıl sonu enflasyon kestirimini yüzde 58’e yükselttiklerini, 2024 sonu kestirimini yüzde 33’e güncellediklerini ve 2025 yıl sonunda enflasyonun yüzde 15’e gerileyeceğini iddia ettiklerini bildirdi.
TCMB lider yardımcıları Emrah Şener, Taha Çakmak ve Mustafa Duman vazifeden alınırken, yerlerine Osman Cevdet Akçay, Fatih Karahan ve Hatice Karahan atandı.
Türkiye’nin 5 yıllık kredi risk primi (CDS), 392,7 baz puana düşerek 17 Eylül 2021’den bu yana en düşük düzeye geriledi.
Türkiye’nin yeni iktisat idaresine ait gelişmeler varlık fiyatları üzerinde tesirli olmayı sürdürürken, Enflasyon Raporu sunumunu gerçekleştiren Türkiye TCMB Lideri Erkan’ın açıklamaları piyasalarda olumlu karşılandı.
Analistler, TCMB Lideri olmasının akabinde birinci kere basının karşısına geçen Erkan’ın merkez bankacılığı ismine irtibat usulünün epey başarılı bulunduğunu tabir ederek, enflasyon beklentilerindeki üst istikametli güçlü revizyona rağmen Türk lirası varlıklara olan risk iştahının arttığını söyledi.
Fiyat istikrarı konusunda atılacak adımlara ait yol haritasının yavaş yavaş belirginleşmeye başladığı bu süreçte Erkan’ın piyasalara inanç verdiğini aktaran analistler, TCMB idaresindeki misyon değişiminin de bu itimadı pekiştirdiğini belirtti.
Gelecek hafta salı günü imalat sanayi PMI, perşembe günü enflasyon, cuma günü TÜFE bazlı gerçek efektif gerçek döviz kuru takip edilecek.
Dolar/TL ise haftayı, bir evvelki hafta kapanışının yüzde 0,2 altında 26,9173 düzeyinden tamamladı.
Analistler, teknik açıdan BIST 100 endeksinde 7.100 düzeyinin direnç, 6.800 ve 6.700 puanın takviye pozisyonunda olduğunu kaydetti.
AA Finans Enflasyon Beklenti Anketi’ne katılan ekonomistler, temmuz ayında Tüketici Fiyat Endeksi’nin (TÜFE) yüzde 9,07 artmasını bekliyor. Ekonomistlerin temmuz ayı enflasyon beklentilerinin ortalamasına (yüzde 9,07) nazaran bir evvelki ay yüzde 38,21 olan yıllık enflasyonun yüzde 47,27’ye çıkacağı hesaplanıyor.
Öte yandan, ekonomistlerin 2023 sonu enflasyon beklentisi temmuzda yüzde 42,07’den 61,01’e yükseldi.
