Nijer’de 26 Temmuz’da gerçekleşen darbenin akabinde sular durulmuyor. Bölgede gerginlik devam ederken bir taraftan ECOWAS ülkelerinin askeri müdahale tehlikesiyle diken üstünde olan Nijer, bir taraftan da Batı ülkeleri ile bağlarını koparıyor. Nijer, Fransa’nın akabinde Almanya’nın Niamey Büyükelçisi Oliver Schnakenberg’den de 48 saat içinde ülkeden ayrılmasını istedi.
BAKANLIĞA ÇAĞRILDIĞI HALDE GİTMEMİŞ
Nijer Dışişleri Bakanlığı tarafından Almanya Dışişleri Bakanlığına gönderilen evrakta, Almanya’nın Niamey Büyükelçisi Schnakenberg’in bakanlığa çağrıldığı lakin büyükelçinin bu davete icabet etmediği belirtildi. Bu münasebetle Büyükelçi Schnakenberg’in agremanının iptal edildiği bildirilen evrakta, Schnakenberg’in 48 saat içinde ülkeden ayrılması istendi.
5 ASKERİ İŞBİRLİĞİ DE İPTAL EDİLDİ
Nijer Dışişleri Bakanlığı, gün içinde Fransa’nın Niamey Büyükelçisi Slyvain Itte’ye de ülkeden ayrılması için 48 saat müddet vermişti. Nijer’de 26 Temmuz’da başa gelen askeri idare, daha evvel de Fransa ile imzalanan 5 askeri işbirliği muahedesinin iptal edildiğini duyurmuştu.
ECOWAS: NİJER HALKINA SAVAŞ AÇMADIK
Öte yandan Batı Afrika Devletleri Ekonomik Topluluğu (ECOWAS) Komitesi Lideri Omar Touray, Nijer halkına savaş açmadıklarını ve ülkeyi işgal etme üzere bir planlarının olmadığını söyledi. Touray, Nijer’deki siyasi krize ait Nijerya’nın başşehri Abuja’da düzenlediği basın toplantısında, ECOWAS’ın Nijer için aldığı kararları kıymetlendirdi.ECOWAS’ın Nijer halkına savaş ilan etmediğini ve ülkeyi işgal üzere bir planının bulunmadığını lisana getiren Touray lakin yasal güç de dahil olmak üzere yaptırım ölçeklerinin etkinleştirildiğini belirtti.
ORDUYA BİR EVVEL SİVİL İDAREYE DÖNME ÇAĞRISI
Touray, güç kullanımının mecburî hale gelmesi durumunda ECOWAS’ın ihtiyat kuvvetinin konuşlandırılmaya hazır bulunduğunu lakin diplomatik uğraşlar sonucu cunta idaresinin olumlu adımlar atmasından umutlu olduğunu vurguladı. Nijer’de idareye el koyan askerlerin tekrar düşünmeleri için çok geç olmadığını zira toplumun darbeye göz yummayacağını kaydeden Touray, 3 yıllık geçiş sürecinin kabul edilemez olduğunu belirtti ve orduyu bir an evvel sivil idareye dönmeye çağırdı.
NİJER’DEKİ DARBE
Nijer’de Cumhurbaşkanı Muhammed Bazum, 26 Temmuz’da Cumhurbaşkanlığı Muhafız Alayı unsurlarınca alıkonulmuş ve o akşam asker idareye el koyduğunu duyurmuştu. Cumhurbaşkanlığı Muhafız Alayı Kumandanı General Abdurrahmane Tchiani, 28 Temmuz’da CNSP isimli geçiş hükümetinin başına geçmişti. CNSP, 7 Ağustos’ta Lamine Zeine’yi başbakan olarak atamış, 10 Ağustos’ta da asker ve sivillerden oluşan 21 üyeli kabineyi açıklamıştı.
NİJER DÜNYANIN EN BÜYÜK URANYUM ÜRETİCİSİ
Nijer, dünyanın en büyük uranyum tedarikçileri listesinde de 7. sırada yer alıyor. Tek başına global uranyum arzının yüzde 43’ünü karşılayan Kazakistan, geçen sene ürettiği 21 bin 227 metrik tonluk uranyumla dünyanın en büyük uranyum tedarikçisi olarak kabul ediliyor. Kazakistan’ı 7 bin 351 metrik tonla Kanada, 5 bin 613 metrik tonla Namibya izliyor. Dünyadaki uranyum arzının yüzde 5’ini karşılayan Nijer’de 311 bin 110 metrik tonluk uranyum rezervi bulunuyor.
FRANSA 1970’TEN BU YANA NİJER’DEN URANYUM TEDARİK EDİYOR
18 nükleer santralde 56 reaktörü çalıştırmak için yıllık ortalama 7 bin 800 metrik ton doğal uranyuma gereksinim duyan Fransa, eski sömürgesi Nijer’den yaklaşık 50 yıldır uranyum temin ediyor. Fransız devletine ilişkin nükleer güç şirketi Orano, eski ismiyle “Areva”, Nijer devletiyle Sahra Çölü’nde yer alan Arlit kenti yakınlarındaki açık ocak maden alanını işletiyor.
NİJER, FRANSA’NIN 3. EN BÜYÜK TEDARİKÇİSİ KONUMUNDA
Euratom Tedarik Ajansına (ESA) nazaran, Nijer, 2005-2020 periyodunda, Kazakistan ve Avustralya’nın akabinde arzın yüzde 19’unu karşılayarak Fransa’nın 3. en büyük uranyum tedarikçisi pozisyonunda bulunuyor. Uranyum tedarikinde yalnızca Nijer’e bağımlı olmayan Fransa’nın halihazırda 3 yıllık muhtaçlığı karşılayacak zenginleştirilmiş uranyum stoku olduğu iddia ediliyor. Buna rağmen Avrupa Birliği (AB), uranyum gereksiniminin yüzde 25’ini Nijer’den karşılıyor. Nijer, Kazakistan’ın akabinde AB’nin en büyük 2. uranyum tedarikçisi olarak kabul ediliyor.
