Eski İngiltere Dışişleri Bakanı Jack Straw, Avrupa Birliği’nin (AB) Güney Kıbrıs Rum İdaresi’nin (GKRY) Birliğe üye olmasını kabul ederek, “çözüme kavuşturulmamış bir çatışmaya başkanlık ettiği” yorumunu yaptı.
Straw’un, ABD merkezli Politico mecmuası için kaleme aldığı “GKRY’nin AB’ye katılmasına asla müsaade vermemeliydik” başlıklı görüş yazısında, GKRY’nin Birliğe üye yapılması eleştirildi.
GKRY’nin üyelik sürecinde 2004’te, Kıbrıs’ta iki tarafa da ayrıntılı bir planın sunulduğunu ve Ada’daki Türklerin büyük çoğunluğunun bu planı onayladığını hatırlatan Straw, Rumların ise bu plana karşı çıktığına işaret etti.
“GKRY’li müzakerecilerin büyük bir ikiyüzlülük yaptığına inanıyorduk”
Kıbrıs’ın üyelik müzakerelerine yakından tanıklık ettiğini vurgulayan Straw, şu sözleri kullandı:
“Bu süreçte çoğumuz, GKRY’li müzakerecilerin büyük bir ikiyüzlülük yaptığına inanıyorduk. Bu noktada, Kıbrıs’ın, AB üyeliğini rafa kaldırarak iki tarafa da yalnızca birlik olmuş bir Ada’nın AB’ye katılmasına müsaade vereceğimizi açıkça söyleyebilirdik ve bunu yapmalıydık. Benim de taraf olduğum bloğun bu başarısızlığı, AB’nin donmuş bir çatışmaya başkanlık etmesi demekti. Bunu yaparak, AB Kıbrıslı Rumlar üzerindeki tüm önemli nüfuzunu kaybetti.
(Rumlar) Bugün haklı olarak, yalnızca Rusya ile ilgili mevzularda değil, KKTC ile ilgili rastgele bir barış mutabakatında da tam yetkiye sahip olduklarına inanıyor. Bu muahede, ne kadar GKRY’nin çıkarına olursa olsun, statükodan daha çok tatmin edici olmayacaktır.”
Uluslararası toplumun iki devletli tahlile dayanak vermesi gerektiğini anlatan Straw, İngiltere’nin, Türkiye ve Yunanistan ile sürecin garantörü olduğunun altını çizdi. Straw, “Tabii ki İngiltere tek başına Kıbrıs’ta iki devletli tahlili etkileyemez. Fakat Kıbrıs üzerindeki büyüyü bozarak, iki devletli tahlili masaya getirip, başka ortaklarını da bu donmuş çatışmayı çözmeye ikna etmeye çalışabilir.” görüşünü paylaştı.
GKRY’nin Rusya temaslarına dikkati çekti
GKRY ile Rusya ortasındaki yakın bağlara dikkati çeken Straw, “Rusya ve GKRY ortasındaki yakın bağlar uzun müddettir biliniyor ve kimileri bunun sıhhatsiz olduğunu düşünüyor. Fakat buna tahlil ne?” tabirini kullandı.
Straw, GKRY’nin nüfusunun, AB’nin toplam nüfusunun yalnızca yüzde 0,002’sine tekabül ettiğine dikkati çekerek, “Ancak buna karşın son 10 yılda, küçücük GKRY, Rusya’daki üçüncü en büyük direkt yabancı yatırımcıydı. Bu paranın birden fazla Rus sermayesiydi. Rusya, bu parayı, vergi ve soruşturmalardan kaçınmak için GKRY’de saklıyor. Akabinde Rusya’ya yine yatırım yapıyordu.” değerlendirmesinde bulundu.
GKRY’nin, 2012-2013 devrinde büyük bankacılık krizi yaşadığına, bu periyotta de Rusya’dan çok AB’nin yardımını aldığına işaret eden Straw, geçen yıl GKRY üzerinden Ruslar dahil hata kaydı olan birçok kişinin vatandaşlık satın alarak, AB pasaportu edindiğine ait skandalın patlak verdiğini anımsattı.
