Mısır Dışişleri Bakanı Samih Şukri, Etiyopya’nın Nil havzası üzerine inşa ettiği Hedasi Barajı’na işaret ederek “100 milyon Mısırlının hayatını ilgilendiren bir mevzuda emrivaki yapılamayacağını” söyledi.
Mısır Dışişleri Bakanlığından yapılan yazılı açıklamaya nazaran, Şukri, 78. Birleşmiş Milletler (BM) Genel Şurasında yaptığı konuşmada Hedasi Barajı’nı gündeme getirdi.
Mısır’ın, su kaynağı bakımından yüzde 98 oranında Nil Irmağı’na bağımlı olduğunu kaydeden Şukri, Etiyopya’nın, memleketler arası hukuku çiğneyerek “barajı doldurup işletmeye başlayacak kadar ileri gittiğini” lisana getirdi.
Şukri, Etiyopya’nın tek taraflı adımlarına karşın Mısır’ın, barajın doldurulması ve işletilmesiyle ilgili bağlayıcı bir muahedeye varılması için yürütülen müzakerelere ciddiyetle devam ettiğine işaret etti.
Mısır’ın bu samimi tavrının Etiyopya tarafından karşılık bulmasını ve Mısır, Sudan ve Etiyopya’nın çıkarlarını koruyan bir mutabakata varılmasını beklediklerini kaydeden Şukri, “100 milyon Mısırlının hayatını ilgilendiren bir bahiste emrivakiye yer yoktur, bunun aksini düşünmek kusur olur.” dedi.
Mısır Sulama Bakanlığı, 27 Ağustos’ta yaptığı açıklamada, 2 yıl ortadan sonra Hedasi Barajı müzakerelerinin, Etiyopya ve Sudan’dan heyetlerin iştirakiyle Kahire’de yine başladığını tabir etmişti.
Etiyopya Başbakanı Abiy Ahmed, 10 Eylül’de barajda incelemelerde bulunmuş ve burada yaptığı açıklamada, Hedasi’nin dördüncü ve sonuncu doldurma sürecinin tamamlandığını duyurmuştu.
Mısır ve Etiyopya’nın Hedasi Barajı anlaşmazlığı
Etiyopya, Mısır ve Sudan, 10 yıldan uzun müddettir Hedasi Barajı ile ilgili karşı karşıya geliyor.
Nil sularının yaklaşık yüzde 80’i topraklarında doğmasına karşın yalnızca yüzde 3’ünden yararlanabilen Etiyopya, Afrika’nın en büyüğü olacak Hedasi Barajı’nın inşasına 2 Nisan 2011’de başladı.
Baraj, Sudan-Etiyopya hududuna yakın bir bölgede, Nil Irmağı’nı yüzde 85 besleyen Mavi Nil Irmağı kolu üzerinde yapılması nedeniyle büyük kıymet taşıyor. Etiyopya, Hedasi Barajı ile güç açığını kapatmayı ve elektrik satmayı amaçlıyor.
Addis Ababa idaresi, Mısır ve Sudan ile bir muahedeye varmamasına karşın barajın doldurulmasında ısrar ederken Kahire ve Hartum idareleri ise Nil suyunun paydaş ülke başına düşen yıllık hisselerinin etkilenmemesi için öncelikle üçlü muahedeye varılması gerektiğini belirtiyor.
Tepkilere karşın Temmuz 2020’de birinci dolum sürecinin yapıldığı barajda, 20 Şubat 2022’de de birinci kere elektrik üretimine başlanmıştı.
