ABD’de yeni mali yılın başlamasına saatler kala Kongre’de federal bütçe üzerinde uzlaşma sağlanamaması ülkedeki kurumların kapanması tarafındaki riski artırdı.Amerika Birleşik Devletleri’nde (ABD) Kongre’de federal bütçe konusunda Cuma günü uzlaşma sağlanamaması üzerine ülkedeki devlet kurumlarının kapanması istikametindeki risk artmış oldu. Bunu engellemek üzere dün Kongre’de görüşülen süreksiz bütçe üzerinde de muahede sağlanamadığı, böylelikle kapanmayı engellemek istikametindeki son adımın da sonuçsuz kaldığı bildirildi. Temsilciler Meclisi Lideri Cumhuriyetçi Kevin McCarthy’nin önerisi olan süreksiz bütçeye kendi partisinden de itirazlar gelmesi üzerine çoğunluk sağlanamadı.
Kongre’de çoğunluğu elinde tutan Cumhuriyetçi Parti üyesi McCarthy’nin, harcamalarda kapsamlı tasarrufu da öngören teklifine, kendi partisinin sağcı kanadından 21 üyenin onay vermeyi reddettiği bildirildi.
Demokratların çoğunluğu elinde tuttuğu Senato’dan bütçenin geçmeyeceğine zati kesin gözüyle bakılıyordu. Demokratlar Temsilciler Meclisi’ndeki muhafazakar Cumhuriyetçilerin emniyet teşkilatı ve bir dizi toplumsal programa dair bütçeyi yüzde 30 azaltmayı öngördüğünü belirterek, teklifi sert formda eleştiriyordu.
Demokratlara nazaran, muhafazakar Cumhuriyetçiler, her iki partiye ilişkin Senatörlerin daha evvel üzerinde uzlaşı sağladığı bütçe teklifini desteklemeli. Süreksiz federal bütçenin 17 Kasım’a kadar devlet kurumlarının çalışmasını garanti altına alacağı da hatırlatılıyor. Lakin Cumhurtiyetçi ve Demokrat Senatörler tarafından hazırlanan kelam konusu bütçe teklifi de yeniden Cumhuriyetçilerin Temsilciler Meclisi’ndeki sağcı kanadı tarafından reddediliyor. Bu sağcı radikal kanadın, bütçede uzlaşma sağlanması istikametindeki her adımı engelleyerek, kendi partisinden olmasına karşın Kevin McCarthy’yi de epeyce sıkıntı duruma soktuğu belirtiliyor. Kelam konusu radikal kanat McCarthy’yi de misyondan alabilecek güce sahip.
Çözüm bulunmazsa gece yarısı kapanma başlıyor
Bir son dakika uzlaşısı sağlanamaması halinde Cumartesi’yi Pazar’a bağlayan gece yarısı ABD’de devlet kurumlarının kapanması kaçınılmaz olacak. Kapanma halinde yüz binlerce devlet memuru fiyatsız müsaadeye çıkartılacak, binlerce kamu dairesi ve kurumu hizmet veremeyecek ve müze, park ve gibisi kuruluşlar da kapılarını kapatmak zorunda kalacak.
Demokrat Partili Lider Joe Biden, bir bütçe krizinin vatandaşlar üzerinde ve ülke iktisadında yaratacağı olumsuz muhtemel sonuçlar konusunda uyararak, Cumhuriyetçileri herşeyi yok etmeye yönelik bir siyaset gütmekle suçladı. Beyaz Saray sözcülerinden Karine Jean-Pierre, sorunun aşılması için Lider Biden ile McCarthy’nin değil, McCarthy ile kendi partisinde siyasetçilerle görüşmesi gerektiğini söyledi ve içinde bulunulan durumu “Gördüğümüz şey tam bir karmaşadır” diye niteledi. McCarthy ise süreksiz bütçe teklifi önerisi uzlaşı sağlanamasından Demokratları sorumlu tuttu. Kapanma (Shutdown) ne demek?
ABD’de mali bütçe yılı olağanda her yıl 1 Ekim’de başlayıp bir sonraki yılın 30 Eylül’ünde de sona eriyor. Federal mali bütçe, ülkedeki devlet dairelerinin finansmanını düzenliyor. Süreksiz bütçe sağlanaması halinde de kelam konusu devlet daireleri çalışamaz hale geliyor. Bir kapanmanin yaşanması halinde fiyatsız müsaadeye gönderilen memurlar, uzlaşı sağlanması sonrasında döndüklerinde maaşlarını geriye dönük alıyor. Güvenlik güçleri, askerler ve hava limanlarındaki kule çalışanları kapanma olması halinde bile fiyatsız biçimde çalışmaya devam etmekle yükümlü. Kapanmanın bütçeye tesiri de olumsuz. Yatırım kuruluşu Goldman Sachs’ın tespitine nazaran, kepenklerin kapalı olduğu her hafta ABD ekonomisindeki büyüme yüzde 0,2 oranında azalıyor. Kredi derecelendirme kuruluşu Moody’s de ülkenin kredibilitesine kapanmanın olumsuz tesir edeceğini belirtiyor.
ABD’de Senato’da Demokratlar çoğunluğu teşkil ederken Temcilsiler Meclisi’nde sene başından beri güç Cumhuriyetçilerin elinde.
Muhafazakarların radikal kanadını oluşturan sağcıların önderi Matt Gaetz, federal bütçede epey kapsamlı tasarrufa gidilmesini talep ediyor ve kendi partisinin tekliflerini de kabul etmiyor. yrıca Goetz liderliğinde kanat Rusya’nın savaş açtığı Ukrayna’ya yapılan kapsamlı yardımı reddediyor.
ABD’de kapanma tehlikesi birinci mi?
ABD’de federal bütçeye dair tasarı nedeniyle yıllardır sık sık ülke siyasetine damgasını vuran Cumhuriyetçiler ile Demokratlar ortasında uyuşmazlık sağlanamaması yüzünden kapanma tehlikesi yaşanıyor. En son Noel ve yılbaşı öncesinde Aralık 2018 başlayıp Ocak 2019’da da devam eden emsal bir bütçe krizi yaşanmıştı. 35 gün süren bütçe krizi ülke tarihine yaşanan en uzun bütçe krizi olarak geçti.
AFP/ ETO, JD
DW Türkçe’ye VPN ile nasıl erişebilirim?
