Avrupa Birliği (AB) Dış Alakalar ve Güvenlik Siyaseti Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, Kosova ve Sırbistan önderlerinin krizin nedenleri ve tahliline ait farklı yaklaşımlara sahip olduklarını belirterek, “En azından yeni seçimlerin gerekliliği konusunda mutabık kaldık ve buna nasıl ulaşılacağına dair usulleri ve adımları detaylı olarak tartıştık.” dedi.
Borrell, Kosova Başbakanı Albin Kurti ve Sırbistan Cumhurbaşkanı Aleksandar Vucic ile Brüksel’de yaptığı toplantının akabinde basına açıklama yaptı.
Liderlerle alandaki tansiyonu düşürmek için başka farklı görüşmeler yaptığını aktaran Borrell, evvel Kurti sonra Vucic ile bir ortaya geldiğini, görüşmelerin 4,5 saat kadar sürdüğünü bildirdi.
Borrell, AB’nin beklentilerini taraflara net halde aktardığını lisana getirerek, şunları söyledi:
“Kosova’dan kuzeyindeki belediye binaları civarındaki polis operasyonlarını derhal durdurmasını istedik. Dört belediye liderinin da belediye binaları dışındaki binalarda süreksiz olarak misyonlarını yapmasını istedik. Sırbistan’dan protestocuların belediye binalarından çekilmesini istedik. Kosova tarafından polisi geri çekmesini talep ettik. Her ikisinden ise Kosovalı Sırpların şartsız iştirakiyle dört belediyenin tamamında bir an evvel erken seçim ilan etmelerini istedik. Sorunun da tahlilin de özü; erken seçim. Bir an evvel, tam iştirakle yeni seçimler.”
Durumun alanda olağana dönmesinin akabinde taraflardan AB öncülüğündeki diyalog sürecine dönmelerini isteyeceğini anlatan Borrell, “Sadece birkaç ay evvel, olağanlaşma konusunda tarihi bir mutabakata varmıştık.” diye konuştu.
Borrell, “Bence toplantıların akabinde her iki önder de durumun ciddiyetini anladı. Lakin doğal ki farklı yaklaşımlara sahipler. Durumun nedenleri, tesirleri, sonuçları ve tahlilleri hakkında farklı düşünüyorlar.” dedi.
“En azından yeni seçimlerin gerekliliği konusunda mutabık kaldık ve buna nasıl ulaşılacağına dair teknikleri ve adımları detaylı olarak tartıştık.” diyen Borrell, keyfi tutuklamaların ya da tutuklulara berbat muamelenin kabul edilemeyeceğini önderlere ilettiğini vurguladı.
Borrell, ayrıyeten Vucic’e Sırbistan’da tutuklu bulunan üç Kosovalı polisin derhal ve şartsız olarak özgür bırakılması gerektiğini ilettiğini kaydetti.
Kosova ile Sırbistan ortasındaki gerginlik
Kosova’nın kuzeyinde Sırpların ağır olduğu Zveçan, Zubin Potok ve Leposaviç belediyelerinde 23 Nisan’da yapılan mahallî seçimleri kazanan Arnavut belediye liderlerinin vazifeye başlaması, 26 Mayıs’ta Kosovalı Sırplar tarafından protesto edilmişti.
Arnavut belediye liderlerini korumak için bölgeye gönderilen Kosova polisi ile Kosovalı Sırplar ortasında arbede yaşanmış, 29 Mayıs’ta belediye binalarını koruyan KFOR askerleri ile Kosovalı Sırpların karşı karşıya gelmesi sonucu 30 KFOR askeri yaralanmıştı.
Sırbistan, 14 Haziran’da Kosovalı emniyet mensupları oldukları belirlenen 3 kişiyi “Sırbistan’da hareket yapmayı planladıkları” gerekçesiyle iki ülkenin hudut bölgesinde gözaltına almış, Kosova polislerin Sırbistan tarafından “kaçırıldığını” savunmuştu.
Kosova polisi de farklı münasebetlerle yaklaşık 10 Kosovalı Sırp’ı gözaltına alırken, Sırbistan ise bu şahısların bir an önce özgür bırakılmasını talep etmişti.
Belirli aralıklarla karşı karşıya gelen iki ülkenin gerilmesindeki ana neden olarak Sırbistan’ın, tek taraflı bağımsızlığını 2008’de ilan eden Kosova’yı kendi toprağı görmesi olarak söz ediliyor.
AB arabuluculuğunda 2011’de başlatılan Belgrad-Priştine Diyalog Süreci kapsamında ise münasebetlerin olağanlaşması ve nihayetinde iki ülkenin birbirini tanıması için ortak bir yol bulmaya çalışılıyor.
