Fındıkta ‘Drakula’ ile gayret bu yıl da sürüyor
Doç. Dr. Kadir Alperen Coşkuner:
“Aslında böceğin 180 civarında farklı bitki cinsine ziyan yapabilme potansiyeli var; Şu anda bölgemizde bilhassa fındıkta yayılışını sürdürüyor”
TRABZON – Karadeniz Bölgesi’nde yaşayanların değerli geçim kaynaklarından biri olan ve her yıl milyar dolarlık ihracat geliri sağlanan fındıkta halk ortasında ‘Drakula’ olarak bilinen Turunçgil Uzun Antenli Teke Böceği’nin yapılan çalışmalar sonucu popülasyonunun muhakkak oranda istikrar altına alınmasına karşın alandan büsbütün çıkarılmasının kelam konusu olmadığı belirtildi.
Özellikle Trabzon’un Maçka ilçesinde yaklaşık 3 bin 700 dekar alanı etkileyen zararlıyla çabada farklı çalışmalar yapılırken, bölgedeki fındık ağaçları zararlıya karşı söküm süreci yapıldı.
Karadeniz Teknik Üniversitesi Orman Fakültesi Orman Mühendisliği Kısmı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Kadir Alperen Coşkuner, Turunçgil Uzun Antenli Teke Böceğiyle ilgili çalışmalar yaptıklarını hatırlatarak böceğin yayılışını sürdürdüğünü lakin belirli oranda istikrar altına alındığını söyledi .Coşkuner, “Eradikasyon ve söküm çalışmalarıyla birlikte popülasyonu muhakkak bir istikrarda azalttığı söylenebilir. Fakat böceği alandan çıkarmak büsbütün uzaklaştırmak kelam konusu değil” dedi.
İlk olarak 2014 yılında İstanbul’da tespit edildi
Turunçgil Uzun Antenli Teke Böceğinin birinci olarak 2014 yılında İstanbul’da tespit edildiğini hatırlatan Coşkuner, “Özellikle bölgemizde bulunan Turunçgil Uzun Antenli Teke Böcekle ilgili çalışmalarımız mevcut. Bu böcek ülkemiz için yabancı istilacı bir tıp, yani Uzakdoğu orjinli bir cins. Birinci olarak İstanbul’da 2014 yılında tespit edildi daha sonra bilhassa uzunluklu fidanların bir yerden bir yere taşınmasıyla birlikte yayıldığını düşünüyoruz. Trabzon’da birinci olarak Atasu Barajı yakınında bulunan fidanlıkta, uzunluklu fidanlarda tespit ettik ve 2016 yılında bilimsel yayınını gerçekleştirdik. Daha sonra etraftaki fındık alanlarında görülerek sonrasında geniş bir yayılış gerçekleştirdi” diye konuştu.
Popülasyonu muhakkak oranda istikrar altına alındı
Böceğin popülasyonu aşikâr oranda istikrar altına alındığını kaydeden Coşkuner, “Özellikle çalışmalarla birlikte şu anda muhakkak oranda eradikasyon çalışmaları ki; cinsin gayretinde en kıymetli formül aslında eradikasyon çalışmaları. Bununla bir arada popülasyonu aşikâr oranda istikrar altına alındı. Burada uygulanan prosedür, ilaçlama kimyasal uğraş. Erginlerine yönelik bir uğraş lakin asıl çabası eradikasyon çalışmaları söküm işleri. Kimyasal uğraş bu böceğin yalnızca erginleriyle çabada kullanabilirsiniz zira böceğin asıl larvaları ziyan veriyor. Münasebetiyle kimyasal uğraş yerine eradikasyon çalışmalarının tesirli olduğu dünya genelinde aslında yapılan çalışmalarda bu ortaya konmuş. Söküm süreci dediğimiz bilhassa böceğin aktivitesi olduğu yani çıkış deliklerinin görüldüğü yahut öğüntü oluşturduğu üzere tespit edilen tiplerin sökülerek böceğin görüldüğü bölgedeki 100 metrekarelik alanda bütün cinslerin sökülerek imhası talaş haline getirilmesi ve yakılması suretiyle bir uğraş fındık alanlarında gerçekleştirildi” formunda konuştu.
Böceğin 180 civarında farklı bitki tipine ziyan yapabilme potansiyeli var
Böceğin 180 civarında farklı bitki cinsine ziyan yapabilme potansiyeli olduğunu kaydeden Coşkuner, “Aslında böceğin 180 civarında farklı bitki cinsine ziyan yapabilme potansiyeli var. Şu anda bölgemizde tespit edilen bilhassa fındıkta yayılışı sürüyor. Fakat çok farklı çeşitte yayılış gösterdiği için bilhassa bölgemizde doğal orman ağacı çeşitlerinde de kayın, gürgen, kızılağaç üzere tiplerde de ziyan oluşturma potansiyeli yüksek. Münasebetiyle böceğin daima denetim altına alınması ve bulunduğu görüldüğü yerde ihbar edilmesi gayret açısından hem eradikasyon çalışmaları hem de denetim açısından değer arz ediyor” tabirlerini kullandı.
Tamamen uzaklaştırmak kelam konusu değil
Böceğin alandan büsbütün uzaklaştırılmasının kelam konusu olmadığını kaydeden Coşkuner, “Eradikasyon ve söküm çalışmalarıyla bir arada popülasyonu belirli bir istikrarda azalttığı söylenebilir. Fakat böceği alandan çıkarmak büsbütün uzaklaştırmak kelam konusu değil. Popülasyonu istikrarda tutmak gerekiyor.Fındıklar sökülüyor odunları yakacak olarak kullanılabiliyor, aslında bu çok tehlikeli. Zira söküldüğünde odunların içerisindeki larvalar aktivitesini devam ettiriyor ve pup kademesinden sonra ergen uçuşları gerçekleşebiliyor. Dolasıyla bunları hiçbir formda yakacak olarak yahut depolamamak yalnızca çıktıktan sonra yongalayıp talaş haline getirdikten sonra yakmak suretiyle çaba etmek gerekiyor” dedi.
Coşkuner, Ağustos ayında başlayacak fındık hasadıyla ilgili de ikazlarda bulunarak, “Özellikle böcek tarım alanlarında görülmüşse çabucak Tarım Vilayet Müdürlüklerine, orman alanlarında görüldü ise Orman İşletme Şefliklerine bilgilendirme yapılması gerekiyor” tabirlerini kullandı.
