Avrupa Birliği (AB) Kurulu Lideri Charles Michel, bilhassa Batı Balkanlar’a değinerek 27 üyeli AB’nin 2030 yılına kadar genişleme için kendisini hazırlaması gerektiğini söyledi.
Slovenya’daki Bled Stratejik Forumu’nda konuşma yapan Michel, AB’nin genişlemesine değindi.
Michel, bilhassa Batı Balkan ülkeleriyle Ukrayna ve Moldova’ya atıf yaparak AB’nin genişleme vaktinin geldiğini belirtti lakin şu anda en uzun müddettir aday ülke pozisyonunda bulunan Türkiye’den bahsetmedi.
“Belirsizliklerden kurtulma, zorluklarla dürüstçe ve açıklıkla yüzleşme vakti gelmiştir.” diyen Michel, Batı Balkanlar’a 20 yıl evvel AB perspektifi sunulduğunu hatırlattı.
Michel, “Yavaşlık hem bölgedeki hem de AB’deki birçoklarını hayal kırıklığına uğratmıştır. AB’nin kelamlarını tutması gerektiğini söyleyen Almanya Başbakanı Olaf Scholz’a katılıyorum.” diye konuştu.
Rusya ile savaşan Ukrayna’ya da değinen Michel, Haziran 2022’de Moldova ve Ukrayna’ya AB adaylık statüsü verildiğini hatırlatarak şöyle devam etti:
“Genişleme artık hayal değil. Artık ilerleme vakti gelmiştir. Hala yapılacak çok iş var. Genişleme güç, karmaşık ve müstakbel üyelerle mevcutlar için acılı olacaktır. Lakin açık olalım. Sağlam olmak istiyorsak zamanlamadan ve kendi mesken ödevimizden de bahsetmek zorundayız. Bir teklif olarak şunu söylemek istiyorum. AB stratejik gündemine hazırlanırken kendimize açık bir gaye koymalıyız. Her iki tarafta da 2030’a kadar genişleme için kendimizi hazırlamalıyız.”
Yeni katılanlar, oburlarının girişini engellemesin
Michel, AB’nin “müstakbel üyelerinin” kendi ortalarındaki sıkıntıları çözmesi gerektiği iletisini da verdi.
Sırbistan ve Kosova üzere ülkelerin ismini vermeden “Geçmişteki uyuşmazlıkların AB içine taşınmadığından emin olmalıyız.” diyen Michel, diğer ülkelerin yahut komşuların iştiraklerinin AB’ye giren ülkeler tarafından engellenmemesi gerektiğini vurguladı.
Michel, “AB’ye yeni katılan ülkelerin gelecekteki üyelerin girişini engellememesi için AB mutabakatlarına ‘güven maddesi’ eklenebilir.” teklifinde bulundu.
“Alıcı” ülkeler “verici” olacak
Mevcut AB üyelerine seslenerek AB’nin genişlemesinin kolay olmayacağına işaret eden Michel, mümkün genişlemeden sonra AB bütçesi üzerinde çalışmak gerekeceğini söyledi.
Michel, şu anda AB bütçesinden hisse alan kimi üyelerin artık “almak yerine vermek” zorunda kalacağını, yeni katılacak üyelerin ise “alıcı” pozisyonunda olacağını tabir ederek “Genişleme, politikalarımızı, programlarımızı ve bütçelerimizi etkileyecek. Siyasi ıslahatlar ve siyasi yürek gerekecek.” dedi.
Michel, konuşmasından sonra toplumsal medya hesabından yaptığı açıklamada da 14-15 Aralık’taki AB Başkanlar Doruğu öncesinde AB-Batı Balkanlar Doruğunu toplayacağını duyurdu.
AB’ye aday ülke sayısı 7
Almanya, Fransa, İtalya, Hollanda, Belçika ve Lüksemburg tarafından 1951’de Avrupa Kömür ve Çelik Topluluğu olarak kurulan ve 1957’de Avrupa Ekonomik Topluluğuna dönüşen, daha sonra yıllar içinde iştiraklerde Avrupa Birliği halini alan Avrupalı ülkeler kümesinin son genişleme dalgası 2004’te 10 ülkenin iştirakiyle yaşanmıştı.
AB’nin tarihindeki en büyük genişleme dalgasında Çek Cumhuriyeti, Estonya, GKRY, Letonya, Litvanya, Macaristan, Malta, Polonya, Slovakya ve Slovenya, Birliğe katılmıştı. 2007’de, Bulgaristan ve Romanya’nın iştirakiyle AB’nin üye sayısı 27’ye çıktı. 2013 yılında Hırvatistan’ın iştirakiyle AB üye sayısı 28’e ulaştı. İngiltere’nin 2020’de ayrılmasıyla sayı 27’ye düştü.
Şu anda AB adayı ülkeler ise Batı Balkanlar’dan Arnavutluk, Karadağ, Kuzey Makedonya, Sırbistan’ın yanı sıra 1999’dan beri Türkiye ve 2022’den bu yana Ukrayna ile Moldova.
Bosna Hersek, Gürcistan ve Kosova ise potansiyel aday ülkeleri oluşturuyor.
