Ümran Derneğinin hazırladığı raporda, Arap aşiretlerinin terör örgütü PKK/YPG’ye karşı başlattığı ayaklanmanın sona ermesinin akabinde bölgede farklı senaryoların ortaya çıkabileceği belirtildi.
Ümran Derneği, PKK/YPG’ye karşı yapılan Arap aşiretlerinin ayaklanması ile ilgili Ömer Özkizilcik’in kaleme aldığı raporu yayımladı.
Söz konusu raporda, ayaklanmanın başlangıcı, seyri, nedenleri ve gelecekte yaşanabilecek muhtemel senaryolarla ilgili değerlendirmelere yer verildi.
Ayaklanmanın 28 Ağustos 2023’te, Deyrizor Askeri Meclis Lideri Ahmed Hbeyil’in, (Ebu Havle) PKK/YPG tarafından gözaltına alınıp hapsedilmesi ile başladığı belirtilen raporda, Hbeyil’in hapsedilmesinin akabinde Deyrizor’daki iki büyük aşiret olan “Akaydat ve Bekkara”nın, PKK/YPG’ye karşı ayaklanma davetinde bulunduğu söz edildi.
Arap aşiretlerinin, terör örgütü PKK/YPG’ye karşı gerçekleştirdiği ayaklanmada, yaşanan çatışmalar sonucu bölgenin çoğunluğunda “geçici olarak denetim sağladığı” ve bölgeden PKK/YPG ögelerini çıkarmayı başardığı belirtilen raporda, ilerleyen süreçte ise ayaklanmada aşiretlerin kazanımlarını kısa müddette kaybettiği söz edildi.
Raporda, 5 Eylül’de PKK/YPG’nin karşı saldırısının başarılı olması ve Arap aşireti ayaklanmasının önderi Akaydat aşireti önderi İbrahim El Hafel’in meskeninin PKK/YPG’li unsurlarca çevrilmesinin akabinde Deyrizor’daki El Ömer Petrol Tesisi’nde Amerikan askerleri arabuluculuğunda PKK/YPG ile aşiret güçleri ortasındaki görüşmeler sonucunda ayaklanmanın son bulduğu kaydedildi.
Arap aşiretlerinin, ayaklanmalarının iki temel hedefinin olduğunu açıkladığına işaret edilen raporda, birinci taleplerinin, YPG’nin kendi bölgelerinden çıkıp ABD’nin, PKK/YPG yerine direkt Arap aşiretleri ile çalışmaya başlaması, ikinci taleplerinin ise Fırat’ın batısında kalan Arap aşiret bölgelerinin İran ve Şam idaresi işgalinden kurtarılması ve bunun için ABD dayanağıyla Arap aşiret ordusunun operasyon başlatması olduğu aktarıldı.
Raporda, Arap aşiretlerin terör örgütü PKK/YPG karşısındaki ayaklanmasının altında üç temel dinamik bulunduğuna işaret edilerek, bunların demografik yapı ve PKK/YPG idare anlayışı, medya algısı, söylentiler ve PKK/YPG’nin “alternatifleri engelleme” stratejisi olduğu tespitine yer verildi.
Olası gelecek senaryoları
Ayaklanmanın sona ermesinin akabinde bölgedeki muhtemel senaryoların da yer aldığı raporda, bölgede, PKK/YPG’nin tüm bu gelişmelerden daha güçlü bir formda çıkması ihtimali olduğu belirtildi.
Arap aşiretlerinin en güçlü olduğu “Deyrizor bölgesinde bile PKK/YPG karşısında bir muvaffakiyet elde edilemediyse”, Rakka ve Menbiç üzere bölgelerde yaşayan Arapların daha utangaç ve çekimser olabileceği kaydedilen raporda, Arap aşiretlerinin PKK/YPG karşısında askeri sistemlerle siyasi bir muvaffakiyet elde edilemiyorlarsa PKK/YPG ile düzgün geçinerek ve PKK/YPG’ye daha fazla alan açarak siyasi ve ekonomik kazanımlar elde etmeyi tercih edebileceği belirtildi.
Olası senaryolarından bir oburunun ise bölgede istikrarsızlığın artması ihtimali olduğu belirtilen raporda, YPG’nin Arap aşireti ayaklanmasını askeri yollarla bastırmış olması nedeniyle durumun Arap aşiretleri nezdinde bir öfke birikimine yol açması ve buna ilaveten sosyolojik olarak da kıymetli bir kırılmaya bağlı olarak PKK/YPG’ye karşı “intikam” kültürünün devreye girmesi muhtemelliğine işaret edildi.
Raporda, “Bu bağlamda Arap aşiretleri askeri olarak YPG’ye karşı mağlup olsalar da YPG’ye karşı asimetrik savaş metotlarını kullanarak bölgeyi istikrarsızlaştırma imkanına sahiptir.” tabirine yer verildi.
Terör örgütü DEAŞ’ın güçlenmesinin de ihtimal dahilinde olabileceği kaydedilen raporda, Arap aşiretlerinin PKK/YPG’ye karşı “intikam” kültürünü devreye sokmaları ve PKK/YPG’nin askeri olarak üstün olduğunun anlaşılmasının DEAŞ’a Deyrizor’da alan açabileceği belirtildi.
Arap aşiretlerinin yaşadığı hayal kırıklığı ve intikam kültüründen gelen öfkelerinin, Arap aşiretlerinin yahut Arap aşiretleri içerisinden münferit bireylerin DEAŞ ile işbirliği yapmasının önünü açabileceği tabir edilen raporda, tıpkı vakitte, Arap aşiretleri ile DEAŞ ortasında da önemli bir hasımlık bulunduğunun da altı çizildi.
Alternatif senaryolardan birinin de ABD’nin Suriye’deki siyasetinin değişmesi olduğu belirtilen raporda, şu an bu tarafta emareler görülmese de ABD’nin Suriye siyasetinin “sürdürülebilir” olmadığı vurgulandı.
Raporda, “ABD’ye önemli bir teklifin gitmesi durumunda Suriye’de alternatif yaklaşımları kıymetlendirme imkanı bulunmaktadır. Gerçekten Arap aşireti ayaklanması ABD’li yetkililere Suriye’deki siyasetin sürdürülebilir olmadığını ve ABD’nin yaklaşımının yalnızca günü kurtarmak üzerine kurguladığını hatırlatmıştır.” değerlendirmesi yapıldı.
