Anayasa Mahkemesi (AYM) Lideri Zühtü Arslan, Kazakistan’ın başşehri Astana’da düzenlenen “Anayasa Yargısı: Herkes İçin Onur, Özgürlük ve Adalet” konferansına katıldı.
Anayasa Mahkemesinden yapılan açıklamaya nazaran Arslan, konferansta “Etkili Bir Anayasa Yargısı İçin Kaideler: Türkiye Deneyiminden Çıkarılan Dersler” başlıklı konuşma yaptı.
Konuşmasında insan topluluklarının ortaya çıkışından bu yana çözülmesi gereken temel sorunun yöneticilerin mutlak iktidarının nasıl faal biçimde sonlandırılacağı olduğunu belirten Arslan, anayasacılığın ve anayasal adalet niyetinin bireylerin hak ve özgürlüklerini korumak maksadıyla iktidarın sonlandırılması sıkıntısına verilen bir reaksiyon olarak ortaya çıktığını anlattı.
Anayasa mahkemelerinin yahut yüksek mahkemelerin varlığının tek başına temel hak ve özgürlüklerin korunması için kâfi olmadığını tabir eden Arslan, şunları söyledi:
“Etkili ve fonksiyonel bir anayasa yargısı harici ve dahili kuralların gerçekleşmesine bağlıdır. Harici kural, anayasal sisteme kuvvetler ayrılığı unsurunun hakim olmasıdır. Bu prensip yasama, yürütme ve yargı erklerinin farklı ellerde toplanmaması durumunda hak ve özgürlükleri müdafaanın imkansız olacağı fikrine dayanmaktadır. Tesirli bir anayasa yargısının dahili kuralı ise anayasa mahkemelerinin hak eksenli paradigmayı benimsemeleridir.”
Bireysel müracaat düzeneğinin kabul edilmesiyle birlikte 2012’den itibaren Türk Anayasa Mahkemesinin laiklik dahil anayasal unsurları hak eksenli yaklaşımla yorumladığını ve uyguladığını bildiren Arslan, Türk mahkemelerinin deneyimlerinden çıkarılacak çok kıymetli dersler bulunduğunu, en değerli dersin de anayasa mahkemeleri ve yüksek mahkemelerin davaları karara bağlarken hak eksenli bir yaklaşımı benimsemeleri olduğunu vurguladı.
Konferansa Anayasa Mahkemesi Üyesi Rıdvan Güleç, Başraportör Şermin Birtane ve Raportör Onur Mercan da katıldı.
