DÜNYA Türk İş Kurulu 10. Kurultayı’nda konuşan Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, “Türkiye’yi tekrar yüksek, sürdürülebilir, istikrarlı bir büyüme patikasına sokmak için enflasyonla gayrette biz kararlıyız. Daha evvel başardık, tekrar başaracağızö dedi. Şimşek enflasyonla ilgilide, “Enflasyonun bilhassa 2024’ün ikinci yarısından sonra çok önemli bir formda aşağı istikametli, kalıcı bir trende girmesini bekliyoruzö tabirlerini kullandı.
Dış Ekonomik Bağlantılar Konseyi (DEİK) çatısı altında faaliyet gösteren Dünya Türk İş Kurulu (DTİK), Cumhurbaşkanlığı himayelerinde Türk ve Türkiye dostu diaspora temsilcilerini İstanbul’da bir ortaya getirdi. Haliç Kongre Merkezi’nde gerçekleşen Dünya Türk İş Kurulu 10. Kurultayı’na Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’te katıldı. Bakan Şimşek programda iştirakçilere konuşma yaptı.
“ÖNCE BİR MAKRO FİNANSAL İSTİKRARI TESİS ETME DURUMUNDAYIZö
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, “Küresel art plan her vakit çok kıymetlidir. Dünya nitekim büyük bir büyüme periyodunda, önümüzdeki 5 yıl ortalama yüzde 3 civarında bir global büyüme öngörülüyor. Bu, kısmen alışılmış ki yüksek enflasyonla gayret için nakdî sıkılaştırmayı yansıtmakla birlikte aslında daha yapısal bir grup karşı rüzgarları yansıtıyor. Zira dünya çok büyük bir borç içinde büyümeyi sınırlıyor. Önemli bir nüfusta bir yaşlanma kelam konusu, yatırımlarda nispeten düşük bir seyir var. Verimlilik düşük seyrediyor. Bütün bunları bir ortada düşündüğümüzde esasen büyümeyi sınırlıyor. Fakat en kıymetli husus dünyada çok önemli bir jeopolitik çöküntü var. Yani dünya aslında son yıllarda büyük bir çekişme nedeniyle müdafaacı bir patika yoluna devam edecek üzere görünüyor. Alışılmış ülkemiz için bu kıymetli fırsatlar da içeriyor, birtakım tehditler de içeriyor. Ülkemiz açısından baktığımız vakit bilhassa pandemi sonrası da bir trende dönüşmüş olan, yakın yerlerden tedarik yahut dost ülkelerden, piyasalardan tedarik trendi çok kıymetli bir trend. Münasebetiyle ben Türkiye’nin o açıdan çok büyük avantaja sahip olduğunu düşünüyorum. Zira Avrupa Birliği üzere çok değerli bir bölgeye yalnızca coğrafik manada yakın değiliz. Gümrük birliğiyle ve uzun müddettir devam eden adaylık alışılmış ki bağlantısı nedeniyle, dost ülkelerden tedarik, kategorisine yakın piyasalardan tedarik, özelliğine sahip bir ülke. Benzeri bir formda aslında Orta Asya’yla, Balkanlar’la Ortadoğu’yla, hatta Afrika’yla tekrar yakın piyasalardan tedarik ve dost ülkelerden tedarik noktasında ben Türkiye’nin ön plana çıkacağına inanıyorum. Bu trend bizim lehimize alışılmış, evvel bir makro finansal istikrarı tesis etme durumundayız. Bizim programın üç tane temel bileşeni var. Birinci bileşeni dezenflasyon. Yani fiyat istikrarının tekrar sağlanması. Maalesef dünyada da pandemi sonrası çok yüksek enflasyonist bir periyot kelam konusu lakin alışılmış Türkiye’deki enflasyon çok daha yüksek düzeylerde. Enflasyonun yüksek olduğu yerlerde iş yapmak kolay değil. Öngörülebilirlikten, sürdürülebilir büyümeden bahsetmek zorlaşıyor. Türkiye’yi tekrar yüksek, sürdürülebilir, istikrarlı bir büyüme patikasına sokmak için enflasyonla çabada biz kararlıyız. Daha evvel başardık, tekrar başaracağızö dedi.
“SEÇİCİ KREDİ DÜZENLEMELERİNE GİDİYORUZ”
Bakan Şimşek, “Dezenflasyon programı deyince aklımıza doğal ki nakdî sıkılaşma geliyor. Dünyada da o denli aslında yalnızca Türkiye’de değil, bakın size bir sayı vereyim; son 21 ayda 12 gelişmiş ülke Merkez Bankası toplam 107 kere, 22 gelişmekte olan ülke ise 162 sefer faiz artışına gitti. Şu anda global enflasyon aşağı taraflı bir trend lakin uzun vadeli ortalamaların hala çok üzerinde. Hasebiyle ülkemizde de bir nakdî sıkılaşmaya gidiyoruz. Tıpkı vakitte seçici kredi sıkılaşmasına da gidiyoruz. Bunun emeli kıt olan imkanlarımızın üretken alanlara kanalize edilmesi. Bizim bu devirde en büyük önceliğimiz ihracat. İhracat dediğin vakit olağan ki işin içinde üretim var, istihdam var, yatırım var. Münasebetiyle aslında Cumhurbaşkanımızın da daima vurguladığı üzere yatırım, istihdam, üretim ve ihracat perspektifine sahibiz. Ülkemizdeki kıt kaynakların bu alana kanalize olması noktasında kararlıyız. O nedenle seçici kredi düzenlemelerine gidiyoruz. Bunun yanında doğal miktarsal sıkılaştırma da kelam konusu. Bu bütünlük içerisine baktığımız vakit önümüzdeki devirde olağan ki enflasyonun bilhassa 2024’ün ikinci yarısından sonra çok önemli bir biçimde aşağı taraflı, kalıcı bir trende girmesini bekliyoruz. Zira para siyaseti gecikmeli olarak çalışıyor. Kredi siyaseti misal halde, maliye siyaseti doğal sarsıntının tesiriyle bir mühlet daha genişleyici üzere görünebilir. Lakin sarsıntı tesirlerini bir kenara bıraktığımız vakit aslında biz tekrar Maastricht Kriterleri’ne yönelik çok önemli yani ona ulaşmaya yönelik çok önemli önlemler aldık. Bu önlemler sayesinde maliye siyasetindeki bozulma süreksiz olacak. Bizim programın ikinci değerli bileşeni maliye siyasetinde tekrar bir çıpa vazifesini ifa etmek. Aile siyaseti üzerinden, maliye siyaseti, geçmişte bizim en güçlü tarafımızdı. Zelzele tesirlerini bir kenara bırakırsak tekrar o noktaya bu program periyodunda dönmüş olacağız. Yani 2026’da zelzele tesiri hariç bütçe açığı yüzde 3’ün önemli bir biçimde altında olacakö sözlerini kullandı.
“TÜRKİYE GELİŞMİŞ ÜLKELER KATEGORİSİNE, KİŞİ BAŞINA ULUSAL GELİR KRİTERİ ÜZERİNDEN GİRMİŞ OLACAK”
Bakan Mehmet Şimşek, “Dolayısıyla biz tekrar ülkemizi hakikaten gelişmiş ülkelerle süratli bir biçimde ortayı kapatan bir patikada büyüyen noktaya getireceğiz. Bu sene natürel ki bizim varsayımlarımıza nazaran Türkiye yaklaşık, birinci kez bu sene bir trilyon doların üzerine çıkacağız. Yuvarlamam gerekirse 1.1 trilyon dolarlık yaklaşık cari kurlarla bir ekonomi haline geleceğiz. Bu kıymetli. Bu program devri sonunda yani 2026’da Dünya Bankası’nın tarifiyle, Türkiye gelişmiş ülkeler kategorisine kişi başına ulusal gelir kriteri üzerinden girmiş olacak. Bu çok kıymetli bir eşik. İnanıyorum ki biz bunu başaracağız. Bunun ön şartı fiyat istikrarıdır. Fiyat istikrarı ve büyüme ortasında sav edildiği üzere bir çelişki yok. Yani fiyat istikrarına biz yanlışsız siyasetlerle büyüyerek erişebiliriz. Yalnızca büyümeyi yine dengelememiz lazım. Büyümenin tekrar dengelenmesi için de elimizdeki kıt imkanları tüketim yerine yani çok tüketim yerine bizim üretime aktarmamız gerekiyor. Bakın son 3 ay içerisinde Türkiye’nin risk primi 700 baz puandan 400 baz puanın altına indi. Olağan ki bu düzeyler bizim için hala kâfi değil. Biz ülkemizin CDS’sinin ülkü olarak 200 baz puanın altına orta vadede düşeceğini ümit ediyoruz. ve buna yönelik çalışıyoruz. Bakın reyting kuruluşları milletlerarası derecelendirme kuruluşları Türkiye’nin notuna ait olumlu değerlendirmelerine başladılar. Örneğin reyting kuruluşlarından bir tanesi Fitch Türkiye’nin görünümünü bir dereceye yükseltip negatiften durağana dönüştürdü. Bir diğer reyting kuruluşu, bankalarımızın misal halde negatif görünümünü durağana çevirdi. Bunlar esasen birinci adımlar. Biz programı uyguladıkça program sonuç verdikçe inanıyorum ki çok önemli artışlar da vakit içerisinde gelecek. Bu da, ülkenin risk primini düşürecek. Bu da firmalarımızın daha uygun şartlarda hem içeride hem dışarıda finansman imkanlarına kavuşmasını sağlayacak. Hasebiyle sabredersek bu programı kararlılıkla uygularsak ki bu bahiste en ufak bir tereddüt yok. Biz hem fiyat istikrarını sağlayacağız, hem tekrar ülkemizi yüksek büyüme patikasına koyacağız, hem de yapısal bir başka meselelerimizi mesela cari açığımızı daha sürdürülebilir bir noktaya düşürmüş olacağızö formunda konuştu.
“AKILLI BİR STRATEJİ İZLEYECEĞİZö
Bir iştirakçinin Rusya ve Ukrayna ortasındaki savaş nedeniyle Türkiye’nin ticaret açısından izleyeceği stratejiyi sorması üzerine Bakan Şimşek, “Akıllı bir strateji izleyeceğiz. Bir istikrar siyaseti alışılmış burada değerli. Bizim ticaretimizin değerli bir kısmı takdir edersiniz ki Avrupa Birliğiyle. Finansmanın da kıymetli bir kısmı Avrupa Birliği’nden. Makro açıdan bakarsanız hizmet gelirlerinin de değerli bir kısmı yani turizmden bahsediyorum Avrupa Birliği’nden. Direkt yatırımlarında değerli bir kısmı Avrupa Birliği’nden. Münasebetiyle Avrupa Birliği ile biz, bilhassa Gümrük Birliğini güncelleyerek, kapsamını genişleterek, süreci daha da güçlendirmek istiyoruz. Münasebetiyle, orası değerli lakin pazar çeşitlendirmesi manasında zati son 20 yılda çok kıymetli ilerlemeler kaydedildi. Bilhassa Orta Doğu olsun, Afrika olsun en zayıf olduğumuz yer muhtemelen takdir edersiniz ki Asya. Türkiye için çok değerli fırsatlar kelam konusu. Bakın Türkiye’nin altyapısı bence gelişmiş ülkeler seviyesine neredeyse çıkmış durumda. Dünya Bankası’nın lojistik endeksine bakın 38. sıradayız. Dünyadaki 91 gelişmekte olan ülkenin önündeyiz. Yani altyapıdan kastımız alışılmış ki fiziki altyapıdan tutun güçten tutun öteki bütün ögelere kadar. Onun için, Türkiye aslında piyasa büyüklüğü olarak da değerli bir satın alma gücü paritesiyle bakarsanız Türkiye bu sene muhtemelen 3.6 trilyon dolarlık bir ekonomiö diye konuştu.
