Çin’de ülkenin egemenliğini, ulusal güvenliğini ve kalkınma çıkarlarını ilgilendiren mevzularda “karşı ve kısıtlayıcı önlem uygulama hakkını” içeren yeni “Dış Alakalar Yasası” kabul edildi.
Yasa, yasama organı Ulusal Halk Kongresi’nin Daimi Komitesinin dün sona eren üç günlük toplantısında onayladığı düzenlemeler ortasında yer aldı.
1 Temmuz’da yürürlüğe girecek yasa, yabancı ülkelerin yaptırım ve iç işlerine müdahale teşebbüslerine karşı Çin hükümetine yaptırım ve karşı önlem uygulama hakkı veriyor.
Yasada, Çin’in, dış bağlarını, Devlet Lideri Şi Cinping’in “Yeni Periyotta Çin Karakterinde Sosyalizm” fikrinin rehberliğinde yürüteceği, “bağımsız ve barışçı dış siyaset izleyeceği”, “uluslararası bağlarda hegemonya ve güç siyasetine karşı çıkacağı” vurgulandı.
Dış münasebetlerdeki misyon ve maksatlara yer verilen maddede, Çin’in, “büyük ülkelerle etkileşimi teşvik edeceği”, “komşu ülkelerle bağlantılarını dostluk, samimiyet, karşılıklı yarar ve kapsayıcılık unsurları doğrultusunda geliştireceği” ve “gelişmekte olan ülkelerle dayanışmayı güçlendireceği” belirtildi.
Yasada, Çin’in çok taraflılığı benimseyeceği ve global idare sisteminin ıslahatı ve inşasına katılacağı, ayrıyeten “yüksek standartta” dışa açılmayı sürdüreceği, yabancı yatırımları ve dış ekonomik işbirliğini teşvik edeceği aktarıldı.
Çin’in tüm ülkelerin egemenliklerine hürmet duyduğu vurgulanan maddede, dış yardım alan ülkelerin iç işlerine karışmayacağı, yardım için siyasi koşul öne sürmeyeceği taahhüdüne yer verildi.
“Önemli mihenk taşı”
Çin’in en kıdemli diplomatı, ülkeyi yöneten Çin Komünist Partisinin (ÇKP) Merkezi Dış Bağlantılar Kurulu Ofisi Yöneticisi Vang Yi, partinin resmi yayın organı “Halkın Günlüğü” gazetesinde kıymetlendirme yazısı yayımladı.
Çin’in dış münasebetlerine taraf veren genel siyaset, unsur ve sistemleri birinci defa temel bir maddede kayıt altına aldığına dikkati çeken Vang, “Bu, Çin’in dış bağlantılarda hukukun üstünlüğünü inşasında kıymetli bir mihenk taşı.” sözünü kullandı.
Vang, yasanın, belgisiz ve öngörülemez etkenlerin arttığı bir periyotta Çin’in egemenliğini, güvenliğini ve kalkınma çıkarlarını müdafaa gereksinimine karşılık vereceğini savundu.
Herhangi bir ülkenin ismini anmadan, son devirde yabancı hükümetlerin yatırımlara ve kısıtlayıcı önlemlere sıkça başvurduğunu hatırlatan Vang, yeni yasanın Çin’in yabancı yaptırımlara ve müdahalelere karşı koyma hakkına taban sağlayacağını vurguladı.
ABD’nin Çin’e yatırımları
ABD, son yıllarda Çinli yetkililere, şirketlere ve şahıslara yönelik, ulusal güvenliğe tehdit, insan hakları ihlalleri, Rusya ile askeri bağlar ve sentetik afyon fetanil üretimiyle kontakları üzere münasebetlerle yaptırım kararları almıştı.
Washington, ayrıyeten ileri teknolojiler ve yarı iletkenlerin üretimi üzere alanlarda Çinli üreticilere ihracat denetimleri ve kısıtlamalar getirmişti.
Çin kelam konusu yaptırım ve önlemleri kınarken, ABD’yi Çin’in kalkınmasını baskılamaya çalışmakla suçlamıştı.
Pekin idaresi daha evvel, 2021’de Yabancı Yaptırımlara Karşı Koyma Maddesi’ni çıkarmış, birtakım hadiselerde bu yasaya dayanarak karşılık önlemler açıklamıştı.
