“Çin halkının ruhuna ziyan veren” konuşmaları ve kıyafetleri yasaklamayı öngören yasa tasarısı Çin’de tartışmalara yol açtı.
Yasa “Çin ulusunun ruhunu baltalayacak yahut hislerini incitecek” kıyafet ve semboller giyenler için para cezası öngörüyor.
Yasaya nazaran, bu kıyafetleri giymeye teşvik edecek şahıslar de 15 güne kadar gözaltına alınabilecek ve 5.000 yuan (680 dolar) para cezasına çarptırılabilecek.
Çin ulusuna ziyan verdiği düşünülen konuşma ve makaleler de cezai süreç kapsamına alındı.
Ancak yasa tasarısı neyin yasak olduğunu net olarak ortaya koymuyor. Tartışmalı yasanın bu muğlak hali tasa yaratıyor.
Çin Siyaset Bilimi ve Hukuk Üniversitesi’nden Profesör Zhao Hong, yasa tasarındaki belirsizliğin kişilik haklarının ihlaline yol açabileceğini söyledi.
Hong, bahis ile ilgili makalesinde “eğer bir kolluk kuvvetinin Çin’in ‘ruhuna verilen zarara’ dahil kanunun ötesine geçecek ferdî yorumu kelam konusu olursa ne olacak?” sorusunu gündeme getirdi.
Aynı biçimde kimi hukuk uzmanları ve toplumsal medya kullanıcıları ortasında ne tıp kıyafetlerin “ulusa ziyan verici” nitelikte olacağının muallak olduğu görüşünü açıklıyor.
Hukuk uzmanları yasanın netleştirilmesi gerektiği davetinde bulundular.
Geçen ay, Pekin’de Tayvanlı müzikçi Chang Hui-mei konserine gökkuşağı rengi kıyafetlerle gelen birtakım iştirakçiler içeri alınmadı.
Geçen yıl Çin’in Suzhou kentinde bir bayan kimono giydiği için “halkı provoke etmek” suçlamasıyla gözaltına alındı.
Çin toplumsal medyasında öfkeye sebep olmuş bu olay, Zhou tarafından belgisiz kanunların sonuçlarına dikkat çekmek için makalesinde örnek olarak gösteriliyor.
Ülkenin Twitter gibisi toplumsal medya uygulaması Weibo’da bir kullanıcı “Takım elbise ve kravat giymek de yasaklanacak mı yani? Marksizm sonuçta Batı’da doğdu. Artık Çin’de bulunması ülkeye ziyan mı verecek?” sorusunu lisana getiriyor.
Yine çok takipçili bir kullanıcı olan Wang Wusi “Demek kimono giyilmesi Çin halkını üzecek, Japon yemeği yenilmesi ruhunu tehlikeye atacak, o denli mi? Çin ulusu ne vakit bu kadar kırılgan hale geldi?” diyerek taslak maddeyi eleştirdi.
Çin kamuoyunda yasanın çoka kaçma riski barındırdığı da lisana getiriliyor.
Çin Devlet Lideri Şi Cinping, 2012’de liderliği almasından bu yana ‘örnek Çin vatandaşı’ kavramını tekrar tanımlamaya başladı.
2019 yılında Çin Komünist Partisi, kibar olmak, daha düşük karbon ayak iziyle seyahat etmek, ülkenin başkanı ve partiye “inanmak” üzere direktifleri içeren “ahlak kuralları rehberi” yayınladı.
