Kuzeyi ve doğusunda İsrail, güneyinde Mısır ve batısında da Akdeniz’in bulunduğu Gazze Şeridi, 2007 yılından bu yana havadan, karadan ve denizden İsrail’in kuşatmasında.
Hamas’ın Cumartesi günü İsrail’e yönelik saldırısının akabinde İsrail yetkilileri, Gazze için ‘topyekün abluka’ kararı aldı, elektrik, besin ve akaryakıt tedarikinin kesileceğini söyledi.
Enerji ve Altyapı Bakanı Israel Katz, İsrail’den Gazze Şeridi’ne giden su kaynaklarının da derhal kesilmesi buyruğunu verdiğini söyledi.
Birleşmiş Milletler (BM) kuruluşları ve insan hakları örgütleri, beşerler için günlük hayatın halihazırda sıkıntı olduğu Gazze’de İsrail’in aldığı yeni kararın tehlikeli olduğunu vurguluyor, “son derece vahim” insani durumun “katlanarak kötüleşeceğini” söylüyor.
BM İnsan Hakları Yüksek Komiseri Volker Turk, Salı günü yaptığı açıklamada Gazze’deki ablukanın memleketler arası hukuka ters olduğunu söyledi.
Turk, böylesine bir kuşatmanın “toplu cezalandırma” diye nitelendirilebileceğini belirtti.
2007’den bu yana Gazze’deki abluka
Gazze, Batı Şeria ve Doğu Kudüs ile birlikte Filistin topraklarının bir kısmını oluşturuyor.
2007 yılında iktidardaki Filistin idaresi ile Hamas ortasında şiddetli bir uyuşmazlığın akabinde idare sadık güçlerini geri çekmiş ve Gazze Hamas’ın denetimine geçmişti.
İsrail, akabinde bu bölgeye havadan, karadan ve denizden abluka uygulamaya başladı.
2014 yılında Hamas’la yaşanan kısa müddetli çatışmanın akabinde İsrail, kendisini roket taarruzlarından ve militanların sızmasından korumak için Gazze etrafında bir tampon bölge ilan etti, lakin bu bölge insanların yaşaması ve tarım yapması için mevcut arazi ölçüsünü azalttı.
İsrail’in ablukası günümüze kadar sürüyordu ve BM örgütleri ile insani yardım kuruluşları, ablukanın her geçen gün Gazze halkının hayat şartlarını kötüleştirdiği uyarısı yapıyordu.
Bugün 2,3 milyon kişinin yaşadığı Gazze Şeridi, dünyada nüfus yoğunluğunun en fazla olduğu yerler ortasında.
BM’ye nazaran Gazze’deki nüfusun yaklaşık yüzde 80’i memleketler arası yardımlara muhtaç.
Burada yaklaşık bir milyon insanın her gün besin yardımına muhtaçlığı olduğu belirtiliyor.
Gıda, tıbbi materyal üzere birçok mal fakat BM ve insani yardım kuruluşları üzerinden Gazze’ye sokulabiliyor.
Gazze’ye insan ve malların giriş-çıkışı, 2007’den bu yana İsrail ve Mısır tarafından denetleniyor.
Yeni karara reaksiyonlar ne oldu?
İsrail’in abluka kararının akabinde Pazartesi günü açıklama yapan BM Genel Sekreteri Antonio Guterres, Gazze’ye insani yardım ulaştırılmasına müsaade verilmesi davetinde bulundu.
İsrail’i askeri operasyonlarını yürütürken sivilleri ve sivil altyapıyı müdafaaya ve milletlerarası hukuka uymaya çağıran Guterres, İsrail’in Gazze’yi büsbütün kuşatmasından, besin, yakıt ve elektrik tedarikini kesmesinden “derin üzüntü” duyduğunu söyledi.
Gazze’deki “son derece vahim” insani durumun “katlanarak kötüleşeceği” ihtarında bulunan Guterres, tüm taraflara Gazze’de mahsur kalan sivillere acil insani yardım ulaştırılması için BM’ye müsaade vermeleri davetinde bulundu.
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, Cumartesi günü misilleme hava ataklarını başlatmadan evvel “her yerde tüm gücümüzle harekete geçmek üzereyiz” diyerek muhakkak bölgelerde yaşayan insanları bu bölgeleri terk etmeleri konusunda uyarmıştı.
Ancak birçok kişinin bölgeden ayrılması mümkün değil.
BM’ye nazaran İsrail’in hava taarruzları nedeniyle neredeyse 200 bin kişi Gazze’de yerinden edildi.
BM İnsani Yardım Uyum Ofisi (OCHA), 130 binden fazla kişinin BM tarafından kurulan okullarda barındığını söyledi, fakat bunların bir kısmının İsrail tarafından maksat alındığı bildirildi.
Dünya Sıhhat Örgütü (WHO) ise geçtiğimiz günlerde Gazze Şeridi’ndeki sıhhat tesislerine 13 hücum bildirildiğini ve bu tesislerde depolanan tıbbi gereçlerin tükendiğini söyledi.
‘Savaş suçu’
Pazartesi günü açıklama yapan BM Yakın Doğu’daki Filistinli Mültecilere Yardım Ajansı irtibat yöneticisi Juliet Touma, Gazze’deki insanların “dehşet içinde” olduklarını ve hem kendilerinin hem de çocuklarının ve ailelerinin güvenliği için endişelendiklerini söyledi.
İsrail’in “tam bir kuşatma” kararı almasından bu yana Gazze’ye yardım ulaştırmanın ne kadar zorlaşacağı sorusuna Touma, “Gazze son 16 yıldır abluka altında, bu nedenle BM Ajansı’na bel bağlayanların sayısı son yıllarda büyük ölçüde arttı” dedi.
“Daha fazla sıkılaştırmanın aslında makûs olan durumu çok daha makûs hale getireceğinden tasa ediyoruz” diyen Touma, 1,2 milyon kişinin besin yardımı için kuruma bağlı olduğunu ve bunların kıymetli bir kısmının bayan ve çocuk olduğunu kaydetti.
İnsan Hakları İzleme Örgütü, web sitesinde yayımlanan açıklamada İsrail yetkililerinin Gazze’ye elektrik bölümü üzere cezai önlemlerini “savaş suçu” diye niteledi.
Örgüt, memleketler arası hukukun çatışmanın tüm tarafları için geçerli olduğunu söyledi.
Avrupa ve Akdeniz bölgesini izleyen Euro-Med Monitor isimli insan hakları kuruluşu ise toplumsal medyadan yaptığı paylaşımda Gazze’de elektrik, internet ve telefon sınırlarının kesik olması nedeniyle birçok kişinin tahliye iletilerine erişemediğini, bunun da insanların hayatını tehlikeye attığını söyledi.
Gazze-Mısır hudut kapısı kısmen kapalı
Mısırlı güvenlik kaynaklarının Reuters haber ajansına verdiği bilgiye nazaran, Gazze Şeridi ile Mısır ortasındaki Refah hudut kapısı İsrail’in yakınlarda gerçekleştirdiği bir akının akabinde kısmen kapatıldı.
Refah, İsrail’in hudut kapılarını kapatmasının akabinde Gazze sakinlerinin giriş çıkış yapabildiği tek geçiş noktası.
Geçişler daha sonra yalnızca insani durumlar için yine açıldı.
Mısır ve İsrail tarafından uygulanan abluka, Gazze’de mal ve insan sirkülasyonuna uzun müddettir önemli kısıtlamalar getiriyor.
Kızılay, Hamas’ın Cumartesi günü İsrail’e saldırmasından bu yana Refah hudut kapısı üzerinden Gazze’ye bir ölçü tıbbi yardım ulaştırdı.
Avrupa Komitesi, Filisten’e yardımlarını değerlendiriyor
Avrupa Birliği Kurulu, Pazartesi günü Filistin’e yönelik yardım programını gözden geçirdiğini duyurdu.
Komisyon’un bölgeye 691 milyon euro pahasında bir kalkınma yardımı portföyü var.
AB Kurulu Komşuluk ve Genişleme Komiseri Oliver Varhelyi, dün X isimli toplumsal medya platformundan yaptığı paylaşımda, “İsrail’e ve halkına yönelik terör ve vahşetin boyutu bir dönüm noktasıdır. İşler her zamanki üzere ilerleyemez” dedi.
Varhelyi, “Filistinlilerin en büyük bağışçısı olan Avrupa Kurulu, kalkınma portföyünün tamamını incelemeye alıyor” tabirini kullandı.
Almanya ve Avusturya ise Filistinlilere yapılan kalkınma yardımının askıya alındığını duyurdu. İtalya, yardımın askıya alınmasının tartışılmaz olduğunu belirtti.
İngiltere de Filistin projelerine yönelik yardımlarını gözden geçirdiğini açıkladı.
