Küresel piyasalar, ABD Merkez Bankası’nın (Fed) yılın geri kalanında bir faiz artışına daha gidebileceğine ait tasaların artmasıyla karışık bir seyir izlerken, bu hafta ağır data gündemi yatırımcıların odağına yerleşti.
Geçen hafta, gelişmiş iktisatların merkez bankalarının faizleri uzun müddet yüksek düzeylerde tutacağı tasası öne çıkarken, birtakım bankaların faiz artışı konusunda sona geldiğine dair öngörüler arttı.
Fed’in, siyaset faizini beklentiler dahilinde değiştirmeyerek 22 yılın en yüksek düzeyi olan yüzde 5,25-5,50 aralığında sabit bırakmasına rağmen Banka, iktisada dair projeksiyonları ve siyaset faizine ait üyelerin beklentilerinin yer aldığı “dot plot” grafiğinde federal fon oranına yönelik varsayımını bu yıl sonu için yüzde 5,6 olarak korumuş ve yılın geri kalan periyodu için bir faiz artışının daha sinyalini vermişti.
Analistler, Fed’in projeksiyonu ve Banka yetkililerinin “şahin” tonlu yönlendirmeleriyle faizlerin beklenenden daha uzun müddet yüksek düzeylerde kalacağına ait telaşların arttığını belirterek, piyasalardaki hassaslığın hala kırılgan olduğunu söyledi.
Bu hafta ülkedeki ağır data gündeminin yatırımcıların odağında olduğunu aktaran analistler, dataların gelecek periyotta Fed’in atacağı adımlara ait ipuçları verebileceğini kaydetti.
Fed yetkililerinin gelecek periyot siyasetlere ait kelamla yönlendirmeleri de yatırımcıların odağında bulunuyor. Banka’nın İdare Heyeti Üyesi Michelle Bowman, enflasyonun amaca dönmesi için para siyasetinin bir mühlet daha kısıtlayıcı seviyede tutulması gerektiğini söyledi.
Boston Fed Lideri Susan Collins de faizlerin daha uzun mühlet yüksek kalmasının gerekebileceğini düşündüğünü söz etti. Daha fazla faiz artışının masanın dışında olmadığını vurgulayan Collins, barınma dışındaki temel hizmetler üzere enflasyonun değerli bileşenlerinin şimdi sürdürülebilir bir düzgünleşme göstermediğine dikkati çekti.
San Francisco Fed Lideri Mary Daly ise daha fazlasının gerekli olup olmadığını görmek gayesiyle faiz oranlarını sabit bıraktıklarını, daha yavaş bir tempoda ilerlemeleri gerektiğini belirtti.
Söz konusu gelişmelerin akabinde dolar endeksi, 105,6 düzeyiyle yaklaşık son 6 ayın tepesinde bulunurken, son devirlerde artan arz telaşlarıyla yükselişi dikkati çeken Brent petrolün varil fiyatı ise yatay bir seyirle 92,3 dolardan süreç görüyor.
Analistler, son devirde yaşanan petrol fiyatlarındaki artışın hedge fonların tercih değiştirmesine neden olduğunu söz ederek, fon yöneticilerinin petrol fiyatlarında artış olacağı istikametinde aldığı konumların yaklaşık son bir yılın en yüksek düzeyine çıktığını bildirdi.
New York borsasında cuma günü S&P 500 endeksi yüzde 0,20, Nasdaq endeksi yüzde 0,09 ve Dow Jones endeksi yüzde 0,31 kıymet kaybetti. ABD’de endeks vadeli kontratlar, yeni güne ise karışık bir seyirle başladı.
Avrupa borsalarında da cuma günü İngiltere hariç negatif bir seyir izlenirken, bu hafta dikkatler ağır data gündemine çevrildi.
Geçen hafta bölge genelinde merkez bankalarının faiz kararları açıklanırken, bankaların faizleri uzun mühlet yüksek düzeylerde bırakacağı vurgusu dikkati çekti.
Avrupa Merkez Bankası (ECB) yetkililerinin gelecek periyot siyasetlere ait kelamla yönlendirmeleri yatırımcıların odağında bulunurken, Fransa Merkez Bankası Lideri Francois Villeroy de Galhau, ECB’nin, faizi bu düzeylerde gereğince uzun müddet koruyacağını belirtti.
İngiltere Merkez Bankası (BoE) siyaset faizinin yüzde 5,25 düzeyinde sabit tutulmasına karar verirken, kararın akabinde açıklamalarda bulunan BoE Lideri Andrew Bailey, “Faiz oranları, işimizi tamamlayabilmek için kâfi yükseklikte ve uzun periyodik olarak tutmaya devam edeceğiz.” sözünü kullandı.
Bölgede başka merkez bankalarının para siyaseti kararları da yatırımcıların odağında bulunuyor. İsviçre Merkez Bankası (SNB) arka arda 5 faiz artırımının akabinde siyaset faizini yüzde 1,75’te sabit tuttu. İsveç Merkez Bankası, siyaset faizini 25 baz puan artırarak yüzde 4’e, Norveç Merkez Bankası da siyaset faizini 25 baz puan artırarak yüzde 4,25’e çıkarma kararı aldı.
Cuma günü İngiltere’de FTSE 100 endeksi yüzde 0,07 artarken, Fransa’da CAC 40 endeksi yüzde 0,40, İtalya’da MIB 30 endeksi 0,46 ve Almanya’da DAX 40 endeksi yüzde 0,09 azalış kaydetti. Avrupa’da endeks vadeli kontratlar, yeni güne ise karışık bir seyirle başladı.
Asya piyasalarında da karışık seyir öne çıktı.
Analistler, Çin hükümetinin ekonomiyi desteklemek için yeni adımlar atıp atmayacağına dair gelişmelerin takip edileceğini belirtti.
Japonya’da bu hafta açıklanacak olan Tokyo bölgesine ait enflasyon bilgilerinin yatırımcıların odağında bulunduğunu aktaran analistler, enflasyon datalarının ülke çapındaki tüketici eğilimleri için öncü gösterge niteliği taşıdığını kaydetti.
Öte yandan, cuma günü Japonya Merkez Bankası (BoJ) siyaset faizini değiştirmeyerek yüzde eksi 0,1’de sabit bıraktı, getiri eğrisi gaye aralığını da artı/eksi yüzde 0,5 seviyesinde korudu. Banka, artan fiyatlar, yurt içi ve global büyüme görünümüne ait yüksek belirsizlikleri dikkate alarak ultra gevşek para siyasetinde bir değişikliğe gitmediğini duyurdu. Kelam konusu kararı oy birliğiyle alan BoJ, “tereddüt etmeden ek genişleme tedbirleri alma” taahhüdünü devam ettirerek ileriye yönelik yönlendirmesinde de rastgele bir değişiklik yapmadı.
Kapanışa yakın Japonya’da Nikkei 225 endeksi yüzde 0,8 artarken, Güney Kore’de Kospi endeksi yüzde 0,2, Hong Kong’da Hang Seng endeksi yüzde 1,2 ve Çin’de Şanghay bileşik endeksi yüzde 0,4 paha kaydetti.
Yurt içinde, cuma günü alıcılı bir seyir izleyen Borsa İstanbul’da BIST 100 endeksi, yüzde 0,48 paha karıyla günü 8.039,18 puandan tamamladı.
Geçen hafta Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), siyaset faizini beklentiler doğrultusunda 500 baz puan artırarak yüzde 30’a çıkardı. TCMB Para Siyaseti Heyeti (PPK) karar metninde, “Doğrudan yabancı yatırımlar, dış finansman şartlarındaki düzgünleşme, rezervlerde süregelen artış, turizm gelirlerinin cari süreçler hesabına dayanağı ve Türk lirası varlıklara yurt içi ve yurt dışı talebin artmaya başlaması fiyat istikrarına güçlü katkıda bulunacaktır.” denildi.
Öte yandan, Borsa İstanbul’un açılış seansının işleyişi ile ilgili yeni kararlar bugün devreye giriyor. Borsa İstanbul açıklamasına nazaran, bu kapsamda birinci olarak hisse piyasasında, hisselerde açılış seansının buyruk toplama kademesinin son 5 dakikası hariç olmak üzere buyruk iptali, fiyat kötüleştirme ve ölçü azaltımı yapılabilmesine karar verildi.
Ayrıca, hisse piyasasında açılış seansına dahil olan hisse dışındaki sermaye piyasası araçlarında açılış seansının buyruk toplama etabının tümünde buyruk iptali, fiyat kötüleştirme ve ölçü azaltımı yapılabilmesi kararlaştırıldı.
Pay piyasasına ait açılış seansı ile ilgili son olarak, Yıldız Pazar’da, Ana Pazar’da ve açılış seansına dahil olan hisse dışındaki sermaye piyasası araçlarında açılış seansında piyasa ve piyasadan limite buyruk tiplerinin iletilebilmesine karar verildi.
VİOP tarafında ise tüm mukavelelerde açılış seansının buyruk toplama müddetinde emirlerde iptal, fiyat kötüleştirme ve ölçü azaltımı yapılabilmesi kararlaştırıldı.
Analistler, bugün yurt içinde kapasite kullanım oranı ve gerçek kesin inanç endeksi, yurt dışında ise Almanya’da Ifo iş dünyası endeksleri ve ABD’de Chicago Fed ulusal aktivite endeksi bilgilerinin takip edileceğini belirterek, teknik açıdan BIST 100 endeksinde 8.100 ve 8.200 düzeyinin direnç, 8.000 ve 7.900 puanın dayanak pozisyonunda olduğunu kaydetti.
Piyasalarda bugün takip edilecek bilgiler şöyle:
10.00 Türkiye, eylül ayı kapasite kullanım oranı ve gerçek kesim itimat endeksi
11.00 Almanya, eylül ayı Ifo iş dünyası inanç endeksi
15.30 ABD, ağutos ayı Chgicago Fed ulusal aktivite endeksi
17.30 ABD, eylül ayı Dallas Fed imalat aktivite endeksi
