Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün isteğiyle “Türk Lisanı Tetkik Cemiyeti” ismiyle 12 Temmuz 1932’de kurulan ve daha sonra “Türk Lisan Kurumu” ismini alan cemiyet, “Birinci Türk Lisan Kurultayı”nı 26 Eylül-5 Ekim 1932 tarihlerinde yaptı.
Yaşamı boyunca Türk lisanına kıymet veren Atatürk, daha Türk Lisanı Tetkik Cemiyeti kurulmadan görüşlerini çeşitli tabanlarda lisana getirdi.
Atatürk, 2 Eylül 1930’da Prof. Sadri Maksudi (Arsal) Bey’in “Türk Lisanı İçin” isimli kitabına “Milli his ile lisan ortasındaki bağ çok kuvvetlidir.
Dilin ulusal ve varlıklı olması, ulusal hissin gelişmesinde esas etkendir. Türk lisanı, lisanların en zenginlerindendir, kâfi ki bu lisan şuurla işlensin. Ülkesini, yüksek istiklalini müdafaasını bilen Türk milleti, lisanını de yabancı lisanlar boyunduruğundan kurtarmalıdır.” diye yazmıştı.
2 Temmuz 1932’de başlayan ve 11 Temmuz’da sona eren “Birinci Türk Tarih Kongresi”nin sonraki günü, Çankaya Köşkü’nde dilcilerin de katıldığı toplantı sonunda Atatürk, “Türk Tarihi Tetkik Cemiyeti üzere bir de ona kardeş bir lisan cemiyeti kuralım. İsmi Türk Lisanı Tetkik Cemiyeti olsun.” talimatını verdi.
Cemiyet tıpkı gün 12 Temmuz 1932’de kuruldu. Cemiyetin kurucuları, hepsi milletvekili ve periyodun tanınmış edebiyatçıları Samih Rifat (Başkan), Ruşen Eşref (Ünaydın), Celal Sahir (Erozan) ve Yakup Kadri (Karaosmanoğlu) beyefendiler oldu.
Amacı, “Türk lisanının öz hoşluğunu ve zenginliğini meydana çıkarmak, onu yeryüzü lisanları ortasında pahasına yaraşır yüksekliğe eriştirmek.” diye belirlenen Cemiyet, 26 Eylül-5 Ekim 1932’de Dolmabahçe Sarayı’nda Birinci Türk Lisanı Kurultayı’nı topladı.
Bu birinci kurultayın açılışı, 27 Eylül 1932 tarihli Vakit gazetesinde şöyle yer aldı:
“Saat 14.00… Herkes yerinde idi. Biraz sonra Türk’ün büyük mürşidi Gazi hazretleri, yanlarında Büyük Millet Meclisi Reisi Kazım Paşa, Maarif Vekili Reşit Galip Beyefendi, Fethi Beyefendi, Ordu müfettişlerinden Fahrettin, Ali Sait paşalar, kumandanlardan Şükrü Naili, Salih paşalar olduğu halde salona dahil oldular. Bu esnada kent bandosu, İstiklal Marşı’nı terennüm etmeye başladı.”
Dilcilerin yanı sıra müelliflerin, her meslekten aydınların, halk temsilcilerinin katıldığı kurultayda çalışma kolları kuruldu.
Ahmet Cevat (Emre) “Sözlük-Terim Kolu” başkanlığına, Ragıp Hulusi (Özden) “Derleme Kolu” başkanlığına, Hasan Ali (Yücel) “Lenguistik-Filoloji Kolu” başkanlığına, İbrahim Naci (Dilmen) “Yayın Kolu” başkanlığına getirildi.
Cemiyet, 1934’te yapılan kurultayda “Türk Lisanı Araştırma Kurumu” ismini aldı, 1936’daki kurultayda ise ismi, bugünkü “Türk Lisan Kurumu” (TDK) olarak değiştirildi.
Atatürk, vefatından kısa mühlet evvel yazdığı vasiyetname ile mal varlığını TDK ile Türk Tarih Kurumuna (TTK) bıraktı. TDK ve TTK, 1982 Anayasası ile oluşturulan “Atatürk Kültür, Lisan ve Tarih Yüksek Kurumu”na bağlandı.
Mevlana Celaleddin-i Rumi dünyaya geldi
Fikirleriyle insanlığa ışık tutan Mevlana Celaleddin-i Rumi, 30 Eylül 1207’de Horasan’ın Belh kentinde doğdu.
Karaman’a 1222 yılında gelen Hazreti Mevlana, ömrünü “Hamdım, piştim, yandım” kelamlarıyla özetledi. Tasavvuf dünyasında şiirleri ve kanılarıyla bir çığır açan Mevlana, vefat gününü “yeniden doğuş günü” olarak kabul etti.
Allah’a kavuşacağı için mevt gününü, “düğün gecesi” manasına gelen “Şeb-i Arus” diye tanımlayan Mevlana, 17 Aralık 1273 tarihinde Hakk’ın rahmetine kavuştu.
Belli başlı öteki olaylar:
25 Eylül
1396- Yıldırım Bayezid, Niğbolu Zaferi’ni elde etti.
1561- Şehzade Bayezid idam edildi.
1911- İtalya, Osmanlı Devleti’ne savaş ilan etti.
1925- İstanbul’da, tulumbacı teşkilatı yerine çağdaş motorlu itfaiye teşkilatı kuruldu.
1956- İstanbul’da geniş çaplı istimlak çalışmaları başlatıldı.
1960- Yassıada’da tutuklu bulunan 3. Cumhurbaşkanı Celal Bayar, kemeriyle intihar teşebbüsünde bulundu. Bayar, nöbetçi teğmen tarafından kurtarıldı.
1974- Bilim adamları, spreylerin ozon katmanını tahrip ettiği konusunda ikazda bulundu.
1979- Arjantin Devlet Lideri Juan Peron’un eşi Eva Peron’un ömür hikayesini anlatan “Evita” müzikalinin prömiyeri, Broadway Tiyatrosu’nda yapıldı.
1982- Türkiye’nin birinci bayan büyükelçisi Filiz Dinçmen, Amsterdam’da vazifesine başladı.
2001- Tekel’in Küba ile ortak kurduğu TEKA Puro Fabrikası İstanbul’da açıldı.
2005- “En Kalabalık Halk Oyunları Gösterisi” kısmında Guinnes Rekorlar Kitabı’nda rekora aday olan Burdur’da 20 bin 328 kişi yöresel “Teke Zortlatması” oyununu birebir anda oynadı.
2011- Perge Antik Kenti’nden kaçırılan “Yorgun Herakles” heykeli, 31 yıl sonra ABD’den, Başbakanlık uçağı ile Türkiye’ye getirildi ve Antalya Müzesi yetkililerine teslim edildi.
2011- İspanya’nın doğusundaki Katalonya özerk idaresi, 1 Ocak 2012 tarihinden itibaren tüm Katalonya bölgesinde boğa güreşlerini yasakladı.
2012- Türk halk müziği bestekarı, kelam muharriri ve yorumcu Neşet Ertaş, İzmir’de tedavi gördüğü hastanede 74 yaşında hayatını kaybetti.
2013- Bingöl M Tipi Ceza İnfaz Kurumunda ortalarında terör örgütü mensuplarının da bulunduğu 18 tutuklu ve hükümlü tünel kazarak firar etti.
2017- Irak Kürt Bölgesel İdaresi (IKBY), Irak Federal Mahkemesince anayasaya karşıt bulunan, BM, ABD ve Türkiye olmak üzere birçok ülkenin karşı çıktığı “bağımsızlık referandumu”nu gerçekleştirdi.
2021- Katolik Kilisesinin Kanada’daki en üst kuruluşu olan Piskoposlar Konferansı, bir asırdan fazla mühletle federal hükümet ismine yönettiği yatılı kilise okullarında meydana gelen suistimaller münasebetiyle birinci kere özür diledi.
2022- Çalışanlara yönelik yeni düzenlemeyle, yemek ödemelerinde restoran, lokanta ve yemek kartı kullanma mecburiliği kaldırıldı, nakden ödenen yemek bedeli vergi istisnası kapsamına girdi.
26 Eylül
1669- Girit Adası, Türk egemenliği altına girdi.
1887- Emile Berliner gramofonun patentini aldı.
1907- Yeni Zelanda, İngiltere’den bağımsızlığını ilan etti.
1932- Birinci Türk Lisan Kurultayı toplandı.
1960- Küba başkanı Fidel Castro, 4 saat 29 dakika ile BM tarihindeki en uzun konuşmayı yaptı.
1961- Orgeneral Cemal Gürsel, Cumhurbaşkanı seçildi.
1984- Çin ile İngiltere, Hong Kong’un 1997’de Çin denetimine geçmesi konusunda anlaştı.
1989- Vietnam’daki son ABD askerleri, Kamboçya’dan ayrıldı.
1999- Devlet İstatistik Enstitüsü, 17 Ağustos zelzelesinin konutlara 2,1 milyar dolar hasar verdiğini açıkladı.
1999- Ankara Ulucanlar Kapalı Cezaevi’nde, jandarmanın, tünel kazıldığı ihbarının akabinde arama yapmak istemesi üzerine çıkan olaylarda 11 tutuklu ve hükümlü öldü, 20 tutuklu ve hükümlü yaralandı.
2010- Türkiye’de birinci kol nakli yapıldı. Doç. Dr. Ömer Özkan ve takımı, trafik kazasında ölen bir kişinin iki kolunu, kolları bulunmayan bir şahsa nakletti.
2011- Manisa’nın Salihli ilçesinde yaşayan 121 yaşındaki “Dünyanın en yaşlı kadını” Gaışhıkaan Sıhıkaan, meskeninde hayatını kaybetti.
2017- YÖK’ten, üniversite imtihanında Yükseköğretime Geçiş İmtihanı (YGS) ve Lisans Yerleştirme İmtihanları (LYS) ayrımının ortadan kalkacağı, yükseköğretim programlarına sayısal, sözel, eşit tartı ve lisan puanlarıyla girileceği bildirildi.
2017- Suudi Arabistan Kraliyet Divanının yayınladığı kararnameyle bayanların da ehliyet alarak araç sürmesine imkan tanındı. Ayrıyeten birinci kere bir bayan, belediye lider yardımcısı olarak atandı.
2019- Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed Bin Selman, gazeteci Cemal Kaşıkçı’nın 2 Ekim 2018’de vatandaşı olduğu Suudi Arabistan’ın İstanbul Başkonsolosluğunda vahşice katledilmesinin sorumluluğunu üstlendi.
2022- Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin, eski ABD Ulusal Güvenlik Ajansı (NSA) çalışanı Edward Snowden’a Rusya vatandaşlığı verdi.
2022- Danimarka’da donanma yetkilileri, Baltık Denizi’nde, Rusya’dan Avrupa’ya giden bir boru sınırında deniz trafiği için tehlikeli bir gaz sızıntısı gözlemlendiğini açıkladı.
27 Eylül
1529- Yasal Sultan Süleyman komutasındaki Osmanlı ordusu Viyana’yı kuşattı.
1538- Kaptanı Derya Barbaros Hayrettin Paşa, Cenevizli Amiral Andrea Doria komutasındaki Haçlı donanmasına karşı Preveze Deniz Zaferi’ni kazandı.
1922- Yunan Hükümdarı I. Konstantin, Anadolu mağlubiyeti sonrasında tahtını terk etmek zorunda kaldı.
1931- 1930’da Türkiye’nin de iştirakiyle birinci kere resmi nitelik kazanan Balkan Oyunları’nın ikincisi başladı.
1951- Kurtuluş Savaşı’nın kahramanlarından Yörük Ali Efe, Nazilli’nin Kavaklı köyünde öldü.
1961- Suriye’de askeri darbe oldu. Yeni hükümet, Birleşik Arap Cumhuriyeti’nden ayrıldığını ilan etti. Türkiye, Suriye’nin yeni hükümetini tanıdı.
1970- Arap Doruğu Mısır’da toplandı. Ürdün Hükümdarı Hüseyin ile Filistin Kurtuluş Örgütü (FKÖ) başkanı Yaser Arafat, ateşkes mutabakatı imzaladı.
1971- Türk-İran demir yolu çizgisi, Van feribot iskelesinde düzenlenen merasimle açıldı.
1973- Seçim gezisi için Isparta’ya gelen CHP Genel Lideri Bülent Ecevit’e taş ve şişe atıldı.
2000- Zarurî Zelzele Sigortası uygulaması başlatıldı.
2003- TÜBİTAK-BİLTEN tarafından teknoloji transferiyle üretilen Türkiye’nin birinci küçük müşahede uydusu BİLSAT, Rusya’dan uzaya gönderildi.
2003- Türkiye’nin birinci ulusal maratoncularından, Balkan ve Doğu Akdeniz kupalarında şampiyonlukları bulunan Şevki Koru, 94 yaşında vefat etti.
2008- MİLGEM kapsamındaki birinci ulusal tasarım savaş gemisi “Heybeliada” ile mayın avlama gemisi “Akçay”, İstanbul’da denize indirildi.
2008- Amerikalı aktör Paul Newman 83 yaşında öldü.
2011- Denizli’deki Laodikya Antik Kenti’nde sürdürülen hafriyat çalışmalarında Anadolu’nun gerçek boyutlardaki birinci Afrodit heykel başı bulundu.
2013- Sinema ve tiyatro sanatkarı Tuncel Kurtiz, İstanbul’da 77 yaşında vefat etti.
2016- Eski İsrail Cumhurbaşkanı Şimon Peres 93 yaşında öldü.
2016- ABD idaresi, 1961’de diplomatik bağların kesildiği Küba’ya 55 yıl ortadan sonra birinci kere büyükelçi atama kararı aldı.
2018- Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM), terör örgütü elebaşı Abdullah Öcalan’ın cezaevinde makus muamele ve azap gördüğü istikametindeki başvuruyu oy birliğiyle reddetti.
2022- Ukrayna’daki Rusya yanlısı ayrılıkçıların denetimindeki kelamda Donetsk ve Luhansk Halk Cumhuriyetleri ile Rus ordusunun ele geçirdiği Herson ve Zaporijya bölgelerinde düzenlenen referandumlarda “Rusya’ya bağlanma” kararı çıktı. Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin, bu bölgelerin Rusya’ya bağlanmasına yönelik mutabakatları 30 Eylül’de imzaladı. Fakat Avrupa Birliği ve NATO, referandumu tanımadığını açıkladı.
28 Eylül
1730- İşverene Halil isyanı başladı.
1865- Fransız kimya ve biyoloji alımı Dr. Louis Pasteur öldü.
1891- “Moby Dick”in muharriri, Amerikalı şair ve müellif Herman Melville 72 yaşında öldü.
1920- Kazım Karabekir komutasındaki Türk ordusu, Doğu’da ayaklanan Ermenileri yendi.
1950- BM buyruğuna verilen Kore Birliği, Türkiye’den yola çıktı. Birlik, evvel özel trenlerle İskenderun’a nakledildi, buradan da gemilerle Kore’ye gerçek hareket etti.
1955- Türk Migros, İstanbul’da hizmete başladı.
1970- Mısır Devlet Lideri Cemal Abdül Nasır vefat etti.
1982- Halk ortasında “Banker Kastelli” diye anılan Abidin Cevher Özden, Tunus’ta yakalandıktan sonra Türkiye’ye getirilerek tutuklandı.
1995- Filistin Kurtuluş Örgütü önderi Yaser Arafat ile İsrail Başbakanı İzak Rabin, Batı Şeria’nın Filistin idaresine periyodu konusunda anlaştı.
2011- Küba’da vatandaşların araba alması ve satması yasal hale getirildi.
2013- Muharrir Turgut Özakman, Ankara’da tedavi gördüğü hastanede 83 yaşında ömrünü yitirdi.
2013- Berlin Maratonu’nda erkeklerde 31 yaşındaki Kenyalı atlet Wilson Kipsang, 2: 03: 23’lük derecesiyle dünya rekoru kırdı.
2015 – Amerikan Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi (NASA), daha evvel buzul bulunan Mars gezegeninde sıcak aylarda tuzlu su aktığına dair güçlü ispat bulunduğunu açıkladı.
2016- Malatya 1. Ağır Ceza Mahkemesi, Tepe Yayınevi’nde 3 kişinin öldürülmesine ait davada, 5 sanığı “tasarlayarak adam öldürme” hatasından 3’er defa ağırlaştırılmış müebbet mahpusa mahkum etti.
2017- BM, 25 Ağustos’tan bu yana Myanmar’daki şiddet olaylarından kaçarak Bangladeş’e sığınan Arakanlı Müslümanların sayısının 501 bine ulaştığını bildirdi.
2021- Avrupa Birliği (AB), Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) ve MSB Ulusal Mayın Faaliyet Merkezince (MAFAM) hazırlanan proje kapsamında Türkiye’nin en doğusundaki İran hududunda bulunan 80 bin antipersonel mayınının temizlenmesine başlandı.
29 Eylül
1499- İnebahtı Kalesi fethedildi.
1902- Fransız romancı Emile Zola öldü.
1911- Trablusgarp topraklarının İtalya’nın eline geçmesiyle sonuçlanan ve İtalya ile Osmanlı Devleti’ni karşı karşıya getiren Trablusgarp Savaşı başladı.
1923- Filistin’de İngiliz mandası resmen yürürlüğe girdi.
1929- Muhsin Ertuğrul’un yönettiği “Ankara Postası” sinemasının birinci gösterimi İstanbul’da yapıldı.
1933- Komünist Enternasyonal Genel Sekreteri Georgi Dimitrov’un suçlandığı Almanya Meclisi Reichstag’ın yakılması soruşturmasında öteki sanık Marinus Van Der Lubbe, yangını çıkardığını itiraf etti.
1960- Demokrat Parti kapatıldı.
1984- Direktör Atıf Yılmaz, 1984’te “Bir Yudum Sevgi”, bir yıl sonra da “Dul Bir Kadın” isimli sinemalarıyla iki yıl üst üste Altın Portakal Ödülü’nü aldı.
1992- Hakkari’nin Şemdinli ilçesi Derecik Jandarma Karakolu’na saldıran teröristlerden 200’ü öldürüldü.
1994- Eski Adalet Bakanı ANAP’lı Mehmet Topaç, Ankara’daki avukatlık ofisinde, yasa dışı Dev Sol örgütü üyesi oldukları argüman edilen 4 kişinin silahlı saldırısı sonucu hayatını kaybetti.
2016- 15 Temmuz, “Şehitleri ve Gazileri Anma Günü” olarak resmi tatil ilan edildi.
2017- Ankara Cumhuriyet Başsavcılığınca hazırlanan “Kaset” iddianamesinde bilgi sahibi olarak beyanına yer verilen polis memuru Fatih A, Deniz Baykal ile eski MHP’li yöneticilerin telefonlarını dinlediklerini itiraf etti.
2019- MİLGEM Projesi kapsamında üretilen ulusal savaş gemisi “Kınalıada” Deniz Kuvvetlerine teslim edildi.
2022- Türkiye’nin ikinci rahim nakli hastası Havva Fazilet, Akdeniz Üniversitesi Hastanesi’nde, gebeliğinin 29. haftasında bin 720 gram yükünde kız bebek dünyaya getirdi.
30 Eylül
1207- Mevlana Celaleddin-i Rumi, Belh kentinde dünyaya geldi.
1517- Oruç Reis, Cezayir Zaferi’ni elde etti.
1520- Yasal Sultan Süleyman tahta çıktı.
1579- Sokullu Mehmet Paşa vefat etti.
1930- Birinci sivil tayyareci Vecihi (Hürkuş) Beyefendi, kendi yaptığı tayyaresiyle Göztepe’den Yeşilköy’e uçtu. Vecihi Beyefendi, Anadolu halkına birinci uçak seyahatlerini yapma imkanı da sağlamıştı.
1955- Amerikalı aktör James Dean, trafik kazasında 24 yaşında öldü.
1956- Soprano Leyla Gencer, San Francisco’da konser verdi.
1960- Devlet Planlama Teşkilatı kuruldu.
1978- Başbakan Bülent Ecevit birinci “Köykent” uygulamasını Bolu’nun Mudurnu ilçesine bağlı Taşkesti köyünde başlattı.
1991- İstanbul Metrosu’nun ön tünel inşaatı başladı.
2010- Beyaz perdenin dev ismi Tony Curtis, 85 yaşında ömrünü yitirdi.
2012 – AK Parti 4. Olağan Büyük Kongresi’nde tek aday olan Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, yine genel başkanlığa seçildi.
2013- Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, demokratikleşme paketini bir basın toplantısıyla açıkladı. Paketle TBMM dahil kamuda fiili olarak uygulanan başörtüsü yasağına son verildi.
2015 – Filistin devletinin bayrağı, BM Genel Heyetinde alınan karar sonrasında düzenlenen merasimle birinci defa Birleşmiş Milletler’de göndere çekildi.
2016- İsrail, Mavi Marmara olayında yakınlarını kaybeden ailelere ödenecek 20 milyon dolarlık tazminatı Türkiye’ye aktardı.
2021- İklim değişikliği tehdidi Ulusal Güvenlik Konseyi (MGK) bildirisinde yer aldı.
2022- İsveç Devlet Silah İhracat Denetim Dairesi (ISP), Türkiye’ye silah ihracatı ambargosunu kaldırdıklarını açıkladı.
1 Ekim
1730- Sadrazam Nevşehirli İbrahim Paşa, İşverene Halil İsyanı’nı çıkaranların istekleri doğrultusunda Padişah III. Ahmet tarafından boğduruldu.
1931- Ressam Ruhi Arel 51 yaşında vefat etti.
1942- Bakanlar Konseyi, cümbüş yerlerinin saat 22.00’de kapatılması kararı aldı.
1949- Mao Zedong önderliğinde Çin Halk Cumhuriyeti kuruldu, Mao, Çin Halk Cumhuriyeti’nin birinci lideri seçildi.
1951- Hava Harp Okulu açıldı.
1956- Muharrir Eflatun Cem Güney, Andersen Masal Ödülü’nü kazandı.
1963- Cezayir Devlet Lideri Ahmet Bin Bella, ülkede Fransızlara ilişkin tüm toprakların kamulaştırılması buyruğunu verdi.
1972- Boksör Cemal Kamacı, 63,5 kiloda Avrupa Şampiyonu oldu.
1985- İsrail güçlerinin, Tunus’taki Filistin Kurtuluş Örgütü (FKÖ) ofislerine düzenlediği hava akınında 68 kişi öldü.
1987- Mihail Gorbaçov, Sovyetler Birliği devlet başkanlığı vazifesini üstlendi.
1992- Bitlis’in merkeze bağlı Cevizdalı köyüne saldıran teröristler, ortalarında çocuk ve bayanların da bulunduğu 37 kişiyi öldürdü, 20 kişiyi yaraladı, 13 korucuyu kaçırdı.
1992- Bayanların da harp okullarına alınmasına ait yasa tasarısı TBMM’de kabul edildi.
1995- Afyonkarahisar Dinar’da 6,1 büyüklüğündeki zelzelede 90 kişi öldü, 250 kişi yaralandı.
2005- Kocaeli Ford Otosan Rallisi’nde yarış araçlarından birinin çarpması sonucu ağır yaralanan Kanal D kameramanı Besim Kemal Dede hayatını kaybetti.
2011- İspanya’nın kuzeydoğusundaki Bask bölgesinin bağımsızlığı için gayret eden ve AB terör örgütleri listesinde bulunan ETA’ya bağlı Ekin isimli örgüt kendini feshettiğini açıkladı.
2013- ABD hükümeti, iktidar ile muhalefetin 6 haftalık bütçe çıkarma konusunda uzlaşmaya varamaması üzerine 17 yıl ortadan sonra resmi olarak kapandı.
2013- Avrupa Kurulu Parlamenter Meclisi, 14 yaşına gelmeden ve kendi isteği olmadan erkek çocuklarının sünnet edilmemesini öngören raporu, 19’a karşı 77 oyla kabul eti. Rapor Türkiye’de reaksiyonla karşılandı.
2019 – Oyuncu Tarık Ünlüoğlu, İstanbul’da tedavi gördüğü hastanede 62 yaşında hayatını yitirdi.
2021- Saadet Partisi Yüksek İstişare Şurası Lideri Oğuzhan Asiltürk, tedavi gördüğü hastanede 86 yaşında hayatını kaybetti.
2021- Türk basketbolunun duayenlerinden Işık Germen, 73 yaşında vefat etti.
2021- Dünyanın en yüksek enflasyon oranına sahip Venezuela’da, para ünitesinden altı sıfır silindi.
2022 – Endonezya’da bir futbol karşılaşması sırasında polisin arbedeyi durdurmak için göz yaşartıcı gaz kullanmasının akabinde meydana gelen izdihamda 133 kişi hayatını kaybetti.
