İran’ın eski Cumhurbaşkanı Muhammed Hatemi, ülkede zarurî başörtüsü için tekrar kontrollere başladığı belirtilen “İrşad devriyeleri” uygulamasının “toplumdaki sıkıntıları daha da alevlendireceği” ihtarında bulundu.
İran’ın İtimad gazetesinin haberine nazaran, Hatemi, “İrşad devriyeleri” olarak isimlendirilen ahlak polisinin yine başörtüsü kontrollerine başlamasını eleştirdi.
Uygulamanın toplumdaki meseleleri daha da alevlendirebileceği ihtarında bulunan Hatemi, “Daha evvel birçok defa lisana getirilen kendi kendini yok etme tehlikesi, İrşad devriyelerinin yine faaliyete başlaması ve bilhassa bayanlarla ilgili toplumsal sıkıntılara yönelik polisin müdahalesi ve olağan dışı yargı kararlarının verilmesiyle her zamankinden daha fazla öne çıkıyor.” sözlerini kullandı.
Hatemi, “geçmişin acı deneyimlerinin göz önünde bulundurularak bu uygulamalardan vazgeçilmesi gerektiğini” belirtti.
İrşad devriyeleri, Mahsa Emini’nin vefatının akabinde kaldırılmıştı
Tahran’da 13 Eylül 2022’de başörtüsü kuralına uymadığı gerekçesiyle gözaltına alınan Mahsa Emini isimli genç bir bayanın polis nezaretinde vefatı ülke idaresine karşı protestolara yol açmıştı. Şovlar sırasında yüzlerce kişinin hayatını kaybettiği açıklanmıştı.
Emini’nin vefatı üzerine başlayan protestolar, 1979’dan bu yana uygulanan mecburî başörtüsü yasasının esnetilmesi taleplerini yine gündeme getirmişti.
İran’da “İyiliği Emretme ve Berbatlıktan Sakındırma Merkezi” Sözcüsü Ali Hanmuhammedi, 5 Aralık 2022’de yaptığı açıklamada, tenkitlerin amacındaki İrşad devriyelerinin misyonunun sona erdiğini ve başörtüsü uygulamasının “daha çağdaş tekniklerle teknolojiden de faydalanılarak devam edebileceğini” belirtmişti.
Bu süreçte ülkede birtakım bayanların başörtüsü kurallarına uymadığına dair imgeler toplumsal medyada yer bulmuştu. Bununla birlikte zarurî başörtüsü maddesine uymadığı tespit edilen kimi işletmelerin kapatıldığına dair haberler ülke medyasına yansımıştı.
İran başkanı Ayetullah Ali Hamaney ise 4 Ocak’ta yaptığı konuşmada, zarurî başörtüsü kurallarına tam riayet etmeyen bayanların “dinsizlik ve rejim karşıtlığıyla” itham edilmemesi gerektiğini söylemişti.
İçişleri Bakanlığı ve Yargı Erki tarafından başka ayrı yapılan açıklamalarda, zarurî başörtüsü kuralına alışılmamış hareket edenlere karşı harekete geçileceği tabir edilmiş ve daha sonra sokak ve caddelerdeki kameraların başörtüsü kontrolleri için kullanılacağı belirtilmişti. Kameralarla yapılacak başörtüsü kontrolleri nisanda uygulamaya girmişti.
İran Polis Teşkilatı Sözcüsü Seyid Muntazer el-Mehdi, 16 Temmuz’da “zorunlu başörtüsü kuralını ihlal edenlerle uğraş kapsamında” ülke genelinde araçlı ve yaya devriyelerin kurulacağını açıklamıştı. İranlı yetkili, kurala uymayanların polis tarafından uyarılacağını lakin ihtarların dikkate alınmaması durumunda kelam konusu bireylerin isimli makamlara sevk edileceğini belirtmişti.
