İşgal altındaki Batı Şeria’da Yahudi yerleşimci şiddetinin maksadının, Filistinlileri topraklarından uzaklaştırmak ve daha geniş bir alanda Yahudi hakimiyetini sağlamak olduğunu vurgulayan uzmanlar, bunun İsrail’in devlet siyasetiyle örtüştüğünü söz ediyor.
AA’nın hazırladığı “işgal altındaki Batı Şeria’da artan Yahudi yerleşimci şiddeti” bahisli belge haberin son kısmında uzmanlar, İsrail siyasetinin yerleşimcilere yaklaşımını ve yerleşimci taarruzlarının yargıda cezasız kalmasını kıymetlendirdi.
İsrail’de insan haklarıyla ilgilenen sivil toplum kuruluşu Yesh Din’in (Kanun Var) 2005 ve 2022 ortasında takip ettiği 1500 kadar belgeye nazaran, Yahudi yerleşimcilerin Filistinlilere ve mülklerine ziyan verdiği soruşturmaların yüzde 81,5’inde takipsizlik kararı çıktı.
“Kanun Var” Yöneticisi Ziv Stahl, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Batı Şeria’daki Yahudi yerleşimcilerin İsrail ceza kanunuyla, Filistinlilerin ise İsrail askeri kanunlarıyla yargılandığına işaret ederek “Bu tek başına harikulâde eşitsiz bir durum.” dedi.
Yahudi yerleşimcilerin, duvara ırkçı slogan yazmak üzere hareketlerinin iddianamelerinin ismi cürüm üzere hazırlandığına dikkati çeken Stahl, Filistinlilerin ise emsal durumlarda ağır cezalara çarptırıldığını vurguladı.
Stahl, İsrail’de çok sağın iktidara gelmesiyle yerleşimci hücumlarının yalnızca sıklığının değil şiddetinin de arttığını tabir ederek, şöyle devam etti:
“Yerleşimciler bugün daha bahadır, zira siyasalların ve kanunların kendilerini koruyacaklarının farkındalar. Yerleşimciler, atak yaparken alandaki askerler de onları koruyor. Filistinliler ise kendilerini savunmaya çalıştıklarında askerlerin göz yaşartıcı gaz, ses bombası, kauçuk kaplı mermi ve bazen de gerçek mermilerle müdahalesine maruz kalıyor.”
Yahudi yerleşimcilerin Batı Şeria’daki Huvvara, Turmusaya, Umm Safa ve El-Luben eş-Şarkiye üzere Filistin beldelerine toplu hücumlarından bahseden Stahl, bu taarruzlarla ilgili yalnızca iki iddianame hazırlandığını ve 8 kişi hakkında idari tutukluluk kararı verildiğini lakin şimdi kimsenin karar giymediğini aktardı.
Stahl, Yahudi yerleşimcilerin hücum düzenlediği atmosferin Batı Şeria’yı ilhak etme isteğindeki ırkçı hükümetin gölgesinde yaşandığına vurgu yaparak, “Yerleşimciler paramiliter güç üzere hareket ediyor. İsrail devleti de yerleşimcilerin cürümlerini cezasız bırakarak onları ödüllendiriyor.” değerlendirmesinde bulundu.
“Yerleşimciler daha fazla toprak ele geçirmek istiyor”
İsrailli insan hakları örgütü B’Tselem Sözcüsü Dror Shadot da Yahudi yerleşimci şiddetinin İsrail’deki son hükümetle ortaya çıkmadığını, bunun devlet siyaseti olduğunu savundu.
Yerleşimcilerin, kendilerini temsil eden bireyler iktidarda olduğu için daha da “korunmuş hissettiklerini” aktaran Shadot, bu periyotta Yahudi yerleşimci hücumlarının şiddeti ve boyutunun arttığını belirtti.
Shadot, Batı Şeria’da İsrail nezdinde de yasa dışı kabul edilen 150 kadar kaçak Yahudi yerleşim yeri bulunduğunu kaydederek, İsrail idaresi kaçak yerleşim yerlerini boşaltsa bile Filistinlilerin bu alanlara gidemediğini ve İsrail ordusunun koruduğu yerleşimcilerin buraya tekrar döndüğünü söyledi.
Son yıllarda ziraî “kaçak yerleşim yerlerinin” arttığını belirten Shadot, kelamlarını şöyle tamamladı:
“Genelde birkaç aile olan yerleşimciler, yanlarındaki çiftlik hayvanlarıyla Filistinlilere ilişkin bir tarım yerine derme, çatma yapılarla yerleşiyor ve çok geniş bir alanı Filistinlilerin elinden almaya çalışıyor. Yerleşimcilerin emeli daha fazla toprak ele geçirmek.
Burada şunu belirtmek gerekiyor: Yerleşimcilerin ve İsrail’in Filistinlilerin topraklarını ele geçirme gayeleri örtüşüyor. Bence devletin uyguladığı şiddetle, yerleşimci şiddetini de ayırmamak gerekiyor. Yerleşimci şiddeti devlet şiddetinin yalnızca bir kolu.”
Yahudi yerleşimcilerin akınlarına ait yargılama yapılmıyor
Kanun Var’ın araştırmasına nazaran, 2005-2022 ortasında Yahudi yerleşimcilerin akınlarına ait açılan soruşturmaların yüzde 93’ü iddianame hazırlanmadan kapatıldı. Yahudi yerleşimcilerin Filistinlilere hücumlarındaki davaların yalnızca yüzde 3’ünde mahkumiyet kararı çıktı.
Yahudi yerleşimcilerin Filistinliler yerine İsrail güvenlik güçleri ya da öteki bir İsrailliye saldırması halinde hakim karşısına çıkma mümkünlüğü yüzde 250 daha yüksek.
Uluslararası raporlara nazaran, işgal altındaki Batı Şeria’da yılın birinci 6 ayında can ve mal kaybıyla sonuçlanan 592 Yahudi yerleşimci saldırısı kaydedildi ve ayda ortalama 99 Yahudi yerleşimci saldırısı yaşandı.
Yahudi yerleşimci şiddeti karşısında 2022’den bu yana Batı Şeria’nın “C bölgesi”nde 263’ü çocuk olmak üzere en az 488 Filistinli zorla yerinden edildi.
