NATO ülkelerinin önderleri, Litvanya’nın başşehri Vilnius’ta yapacakları tepe toplantısında başta Ukrayna olmak üzere birçok hususta kıymetli kararlara imza atacak.
NATO Doruğu 11-12 Temmuz’da Rusya sonuna yaklaşık 300 kilometre uzaklıktaki Vilnius’ta düzenlenecek.
Zirveye, nisanda Finlandiya’nın katılmasıyla sayısı 31’e çıkan üye ülkelerin devlet ve hükümet liderlerinin yanı sıra üyeliğe davet edilen lakin şimdi onaylanmayan İsveç ile Japonya, Güney Kore, Avustralya ve Yeni Zelanda’nın önderleri katılacak.
Ukrayna Devlet Lideri Volodimir Zelenskiy’nin de tepe için Vilnius’a gideceği açıklandı.
Sovyetler Birliği’nden 1990’da ayrılan birinci cumhuriyet olan ve 2004’te İttifak’a katılan Litvanya’da konuşulacak mevzuların başında Rusya ile ortasındaki savaş devam eden Ukrayna geliyor.
Ukrayna başlığında, bu ülkeye gelecek birkaç yılı kapsayacak ve elindeki Sovyet periyodu gereçleri NATO standartlarına getirecek biçimde askeri takviyenin artırılması, Ukrayna ile siyasi alakaların üst taşınarak NATO-Ukrayna Kurulu’nun kurulması ve bunun birinci toplantısını yapması, ayrıyeten Ukrayna’ya verilecek güvenlik garantileri bulunuyor.
Güvenlik garantileri çerçevesinde Ukrayna’nın NATO üyeliği bulunuyor. NATO ülkelerinin 15 yıl evvel Bükreş’te olduğu üzere Ukrayna’nın İttifak’a üye olacağını tepede teyit etmesi bekleniyor. Lakin bunun ne vakit ve nasıl olacağı konusunda kesin bir bildiri verilmesi mümkün görünmüyor.
ABD başta olmak üzere birçok NATO ülkesi Rusya ile devam eden savaşı bitmeden Ukrayna’nın ittifaka katılamayacağını vurguluyor.
Vilnius Tepesi’ndeki öbür kıymetli başlıklardan biri de İsveç’in üyelik başvurusu olacak. Finlandiya’nın Nisan 2023’te üyeliğe kabul edilmesinden sonra İsveç’in üyelik sürecinin de bir an evvel tamamlanması için hem NATO’dan hem de birçok NATO ülkesinden en üst düzeyde daha evvel açıklamalar yapıldı.
Ancak Türkiye’nin yasal güvenlik kaygılarının giderilmesi konusundaki beklentinin karşılanmaması, İsveç’te terörle çaba için yapılan yasal düzenlemelerin uygulamada şimdi beklenen sonuçları vermemesi bu ülkenin üyelik sürecinin önünde pürüz teşkil ediyor.
NATO’nun Rusya’ya karşı oluşturduğu yeni askeri planların da dorukta başkanlarca onaylanması amaçlanıyor. İttifak’ın savunma ve caydırıcılığını artırmak üzere hazırlanan bâtın askeri planlar üç bölge için oluşturuldu. Bunlardan birincisi Atlantik ve Avrupa’nın kuzeyini, ikincisi Baltıklar’dan Alp Dağları’na kadar uzanan Orta Avrupa bölgesini, üçüncüsü ise Akdeniz’den Karadeniz’e kadar olan bölgeyi içeriyor.
Planlar, NATO’nun bu bölgelerde kara, deniz, hava, uzay ve siber alanlarda hangi kuvvetin ne vakit, nasıl konuşlanacağını, tehdit durumunda nasıl harekete geçileceğini belirliyor. NATO, planlar dahilinde yaklaşık 300 bin askerden oluşan bir kuvvetin en fazla 30 gün içinde doğu kanadına intikal etmesini amaçlıyor.
Liderler Vilnius’ta savunma harcamalarının artırılmasını da konuşacak. Bu çerçevede Savunma Üretim Aksiyon Planı’nın onaylanması bekleniyor.
