Bugün Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov’un ofisinden yapılan açıklamada, Dışişleri Bakanı Hakan Fidan ile bu hafta yapılacak görüşmede Moskova’nın Tahıl Koridoru Mutabakatı’na alternatif teklifinin görüşüleceği belirtildi.
Rusya Dışişleri Bakanlığı’na nazaran Moskova, Katar’ın finansal dayanağıyla Türkiye’ye indirimli fiyatla bir milyon ton tahıl göndermeyi, daha sonra bu tahılın Türkiye’de işlenerek en çok gereksinim sahibi ülkelere aktarılmasını öneriyor.
Açıklamada, “Bu projenin Karadeniz Tahıl Mutabakatı’na en uygun alternatif olduğunu düşünüyoruz” denildi.
Rusya bir yıl evvel başlayan Tahıl Koridoru Muahedesi’nden Temmuz ayında, kendi besin eserlerinin satışı önündeki mahzurların kalkmaması nedeniyle çekildiğini açıklamıştı.
Son bir ayda Rusya tekraren defa Ukrayna’nın limanlarına ve tahıl depolarına akın düzenledi.
Ukrayna ve Batılı ülkeler, Moskova’yı gıdayı savaş silahı olarak kullanmakla suçladı.
Anlaşmanın açlık tehlikesi yaşayan Afrika başta olmak üzere fakir ülkelerin yararlanması için başlatıldığını söyleyen Rusya, Karadeniz’den sevk edilen eserlerin çok azının bu bölgelere ulaştığını münasebet olarak gösterdi.
Moskova ayrıyeten Batı ülkelerinin uyguladığı yaptırımların ödemeleri, sigortayı ve limanlara erişimi etkilemesi nedeniyle kendi tahıl ve gübresinin ihracatında pürüzlerle karşı karşıya kaldığını belirtti.
O periyotta şartlarının sağlanması durumunda mutabakatın yine başlayacağını kaydeden Moskova, başta ABD olmak üzere Batı’nın ödemeler ve sigorta süreçleri üzere alanlarda uygulanan yaptırımları esnetmesi için baskıyı artırdı.
Dışişleri Bakanı Fidan’ın Perşembe ve Cuma günü Lavrov ile görüşmek üzere Moskova’da olması bekleniyor.
Kremlin’den bugün yapılan açıklamada Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın da yakında Rusya’yı ziyaret edeceği söylendi.
Tahıl muahedesinin dağılmasından bu yana altı Afrika ülkesine fiyatsız tahıl tedarik etme kelamı veren Rusya’nın yeni teklifine Katar’ın nasıl bir teşvikle katılacağı belirli değil.
Rusya’dan yapılan açıklamada, Lavrov’un Dışişleri Bakanı Fidan ile yapacağı görüşmede tahıl mutabakatının dağılmasının akabinde Moskova’nın Ukrayna’ya giden tüm gemilerin askeri kargo taşıyor olma ihtimalini değerlendireceği istikametindeki tavrını yine tabir edeceği belirtildi.
ABD, Romanya ve Moldova’yla işbirliği yapıyor
Rusya’nın muahededen çekilmesi Batılı birçok ülkeyi etkiliyor.
ABD Dışişleri Bakanlığı’ndan üst seviye bir yetkili bugün yaptığı açıklamada, ABD’nin alternatif ihracat rotaları bulmaya çalıştığını, Ukrayna’nın Tuna ırmağı üzerinden tahıl ihracatını artırmak için Romanya ve Moldova ile işbirliği yaptığını söyledi.
İsminin saklı kalması kaidesiyle gazetecilere konuşan yetkili, “Alternatif rotaları desteklemeye çalışıyoruz ve bunlardan en bariz olanı Tuna rotası. Bu rota… NATO karasuları içerisinde kalıyor, münasebetiyle bizim için çok alımlı zira onu daha inançlı bir koridor haline getiriyor” tabirlerini kullandı ve devam etti:
“Bu (rota) kıymetli ölçülerde (tahıl) getirebilir. O rotaya giden ölçüsü iki katına çıkarmaya çalışacağız.”
Yetkili, önümüzdeki haftalarda Romanya ve Moldova’dan yetkililerle, Tuna güzergahının nasıl en uygun formda kullanılacağını tartışmak üzere bir toplantı yapılacağını söyledi.
Küresel besin krizini hafifletmeyi amaçlayan ve yaklaşık 33 milyon ton Ukrayna tahılının ihracatına imkan sağlayan Tahıl Koridoru Mutabakatı’nın dağılmasının akabinde tahıl fiyatlarında süratli bir yükseliş yaşandı.
Dünyada kıymetli bir tahıl üreticisi ve ihracatçısı olan Ukrayna, olağan kurallarda Odessa ve Mkyolaiv limanlarından milyonlarca ton besin ihraç ediyordu.
Ancak Rusya’nın geçen ay muahededen çekilmesinin akabinde Tuna Irmağı’ndaki limanlarına güvenmek zorunda kaldı .
ABD yetkilisi, Washington’ın Rusya’yı tahıl mutabakatına geri döndürme eforlarını desteklemek için Türkiye ile birlikte çalıştığını da söyledi ve şunları kaydetti:
“Müzakerelere direkt dahil değiliz, lakin takımlarımız müzakerelerin tekrar başlamasını desteklemek için BM ve Türkiye’yle yakın işbirliği içinde.”
