Ticaret Bakanı Bolat: 2’nci el araç satış fiyatı aşağı hakikat ivme kazandı
TİCARET Bakanı Ömer Bolat, “Bayilerin bir kısmının stokladıkları araçları artık mecbur kalıp piyasaya sürmeye başladıklarını ve ‘araç yok’ dedikleri müşterilerini ve hatta galerileri arayıp, ‘araç var, almak ister misiniz’ dediklerini müşahede ediyoruz. İkinci el satışlarında satışların gevşediğini müşahede ediyoruz. Fiyatlar noktasında da daha yüksek olan ikinci el satışların sıfır araç satış fiyatına hakikat, aşağı hakikat bir ivme kazandığı müşahedesini yaptık. Birkaç hafta vakit alacak, ancak tabii inşallah burada istikrarı sağlayacağız” dedi.
Ticaret Bakanı Ömer Bolat, Ankara’da vazife yapan basın mensupları ile bakanlıkta düzenlenen toplantıda bir ortaya geldi. Bakanlık faaliyetlerinden bahseden Bolat, Türk Eximbank ile ilgili bir müjde vererek, “Türk Eximbank ile ihracatçılarımıza 2022 yılında 45 milyar dolarlık, ve 2023 yılı birinci 6 ayında toplam 19,6 milyar dolar dayanak sağladık. İhracatçılarımıza ek kredi takviyeleri sağlayabilmek için Eximbank’ın sermayesi 3 gün evvel 6,8 milyar TL arttırım ile 20,6 milyar milyar TL’ye çıkarıldı. Böylelikle Eximbank kaynaklarından ek yaklaşık 70 milyar TL. finansman kaynakları ihracatçılarımıza sunacağız. Faaliyete geçmesinin üzerinden şimdi 1 yıl geçmesine karşın, 36,5 milyar TL ihracat kredisine kefalet veren ve 2023 yılı sonunda 90 milyar TL’lik krediye kefalet sağlayacak İGE-İhracat Geliştirme A.Ş. ile ihracatçılarımızın kefalet meselesini çözüyoruz. Finansman ve teminat meselesini çözme, yeni jenerasyon desteklerimizle ihracatı tabana yayma, e-ihracat, markalaşma ve katma bedelli ihracat yolunda güçlü adımlar atan bir Ticaret Bakanlığı olarak önümüzdeki devirde ‘İhracatçının Bakanlığı’ olmaya devam edeceğiz” dedi.
FAHİŞ FİYATLAR İLE MÜCADELEFahiş fiyat artışlarına değinen Bakan Bolat, “Gerek vilayet ticaret müdürlüklerimiz bünyesindeki takımlarımız, gerekse ‘Haksız Fiyat Düzenleme Kurulu’ bünyesinde fiyat kontrollerine aralıksız devam ediyoruz. Bugüne kadar besin perakendeciliği ve otomotiv bölümlerinde 53 bin işletme ve 304 bin eser denetledik. Fahiş fiyat artışı ya da stokçuluk yapan 1920 işletmeye toplam 198,2 milyon TL ceza uyguladık. Ayrıyeten Bakanlığımız ile ilgili Rekabet Kurumu tarafından açılan soruşturmalar sonucunda 6,22 milyar TL idari para cezası kesilerek, tüketici refahına 113,6 milyar TL katkı sağlanmıştır. Aldatıcı ve aldatıcı reklamlara karşı ve haksız ticari uygulamalara karşı kontrol ve cezalar, bunun yanında Rekabet Kurumumuzla birlikte açılan soruşturmalar ve uygulanan cezalar yoluyla tüketicilerimizi aktif bir biçimde koruyoruz. Tüketici uyuşmazlıklarının tahlili hedefiyle Türkiye genelinde 211 noktada faaliyette bulunan tüketici hakem heyetleri yoluyla yılda yaklaşık 600 bin uyuşmazlık karara bağladık. Tarım eserleri ticaretinin kayıt altına alındığı lisanslı depoculuk sistemini geliştiriyoruz. 170 lisanslı depomuz ile gelinen kademede 9,1 milyon ton lisanslı depolama kapasitesine ulaştık. Amacımız 20 milyon ton. Lisanslı depolarda depolanan eserlerin mülkiyetini temsil eden elektronik eser senetleri 2019 yılından itibaren ülke çapında tek bir platform üzerinden Türkiye Eser İhtisas Borsasında süreç görüyor. Türkiye eser ihtisas borsasının süreç hacmi ise 122 milyar TL’ye ulaştı. Elektronik eser senetleriyle tarım emtiasını dijitalleştirdik” diye konuştu. ‘KAYIT DIŞILIĞI SONLANDIRACAĞIZ’Bolat, ‘2028 Vizyonu’ kapsamında yeni proje ve faaliyetlerle mal ihracatımızı 400 milyar dolara, hizmetler ihracatını 200 milyar dolara çıkarmayı hedeflediklerini kaydederek, “Türkiye’mizin 2028 amacı olarak, global mal ihracatından aldığı hissesi yüzde 1,2’ye, global hizmet ihracatından aldığı hissesi yüzde 1,5’a yükselteceğiz. Yüksek ve orta-yüksek teknolojili eser ihracatımızın hissesini yüzde 50’ye yükselteceğiz. Avrupa Birliği ile yakın ve orta vadede aramızdaki ‘Gümrük Birliğinin Güncellenmesi’ görüşmelerinin başlamasını hedefliyoruz. İslam ülkeleri ile yatırım ve ticareti geliştirmek: ihracatımızda İslam ülkelerinin hissesini yüzde 26’dan yüzde 30’a çıkarma amacımız var. Besin perakendeciliği ve otomotiv bölümü kontrollerinde aktifliğin artırılması için özel takımlar oluşturacak, zerzevat ve meyve ticaretinde; paydaşlarımızın işbirliği ile kayıt dışılığı sonlandıracağız. ‘Güvensiz esere sıfır tolerans’ prensibiyle yüzde 1.7’ye düşen tüketici eserlerindeki güvensizlik oranını daha da aşağıya çekeceğiz” sözlerini kullandı.’GEREKLİ SAVUNMLAR ALINIYOR, CEZALAR GÖNDERİLECEK’Bakan Bolat, açıklamalarının akabinde basın mensuplarının sorularını yanıtladı. Bolat, ikinci el araba satışıyla ilgili yapılan düzenleme ve kontrollere ait, “Arkadaşlarımız tespit ettikleri haksız, uygunsuz faaliyetler, stokçuluk faaliyetine ceza kestiler. Biliyorsunuz biz Vilayet Ticaret Müdürlüklerimizin kontrolleri ve Haksız Fiyat Düzenleme Heyeti üzerinden ceza kesebiliyoruz. Bir ikinci mevzu da, şöyle uygulamalar vardı; ikinci el satışa tüketiciyi zorlamak, aksesuar zorla alımına zorlamak ya da araç yok, fakat ekstra şu kadar verirseniz bir şeyler yaparız üzere uygulamaları gözlemledik. Bu minvalde biliyorsunuz bir sene evvel Bakanlığımız bir karar almıştı, ikinci el satış için 6 ay ve 6 bin kilometre sınırlaması getirilmişti. Bu düzenleme yetkili kurumlar için getirilmişti. 1 Ocak’ta 6 ay periyodik uzatıldı bu kısıtlama, artık 1 Temmuz’a geldiğimizde bu mevzu da önümüzdeydi. Biz yetkili satıcıların üzerindeki bu kısıtlamayı ferdî satışlar üzerinde de getirdik, 1 Temmuz 2023 prestijiyle hem yetkili satıcılar, hem kişisel satıcılar için bu düzenlemeyi getirdik. Bunun dışında, ferdî satışta 3’ü aşan satışların esasen yönetmelikte ticari satış olarak kabul ediliyor, yaklaşık 4 bin 800 kişi 50’den fazla satış yapmışlar. Bunlar ya kendileri ferdi, ya galeriler ya da bayilerin yanında çalışanlar, işte akrabaları vesaire üzerinden yapılan satışlar olduğu anlaşılıyor. Bunlardan savunma istendi ve gerekli savunmaları alınıyor, cezalar kendilerine gönderilecek. Bir diğer değerli önlem de, ikinci el satışların bu yılsonuna kadar, 31 Aralık 2023’e kadar sıfır araç fiyatından daha yüksek olamayacağı yasağını getirdik” dedi.İKİNCİ EL ARAÇTA DÜZENLEMEBakan Bolat, bunların nasıl uygulanacağına ait soruya, “İki aracımız var, birincisi, ilan siteleriyle görüşmeler yapıldı ve ilan siteleri 15 Temmuz’dan itibaren muhakkak sıfır araç satış fiyatından daha yüksek ikinci el fiyatı koymamaları konusunda uyarıldı. İlan siteleri bu ilanları koymak isteyenleri uyaracaklar, buna uyulmadığı takdirde 300 bin liraya kadar ceza kesilecek. Öteki taraftan, Türkiye Noterler Birliği’yle gerekli temas ve işbirliği sağlandı, 15 Temmuz prestijiyle Noterler de yılda 3’ten fazla kişisel satışın ticari satış kabul edileceği yasal düzenlemesinden hareketle bu satışları gerçekleştirmeyecekler. Maalesef burada çok önemli bir tamahkarlık ve aç gözlülük uygulamalarını gördük. Bir nevi gereksinimden oto alımından çok, otoyu bir spekülasyon ve yatırım aracı, lakin daha çok spekülasyon emelli ve manipülatif fahiş fiyat maksatlı ticaretini yapma çabaları var. Bayilerin bir kısmının stokladıkları araçları artık mecbur kalıp piyasaya sürmeye başladıklarını ve araç yok dedikleri müşterilerini ve hatta galerileri arayıp, araç var, almak ister misiniz dediklerini müşahede ediyoruz. İkinci el satışlarında satışların gevşediğini müşahede ediyoruz. Fiyatlar noktasında da daha yüksek olan ikinci el satışların sıfır araç satış fiyatına yanlışsız, aşağı gerçek bir ivme kazandığı müşahedesini yaptık. Birkaç hafta vakit alacak, lakin tabi inşallah burada istikrarı sağlayacağız. Birinci 6 ay prestijiyle ülkemizde otomotiv üretiminde yüzde 30’luk bir artış var, lakin ithalatta yüzde 75 artış oldu. İşte spekülasyon ve yatırım emelli çok talep yüklenince bu bizim oto ithalatımızı ve döviz açısından da önemli bir kaybımızı beraberinde getirdi. Herkesin bildiği üzere, yani talep arzın çok üstüne çıktığında fiyatlarda bir şişme meydana geliyor. Ayrıyeten burada alışılmış ilan sitelerindeki organize ataklarla da fiyatlar çok şişirilebiliyor. Natürel fabrikalar daha çok üretsin, bayiler, galeriler daha çok satış yapsın, lakin yani enflasyon oranı belirli, yüzde 38. Bakıyoruz ki oto dalında fiyat manasında ve ticari uygulamalar manasında çok önemli aşınmalar var. Bunu da maalesef bölümün aktörlerinin bir kısmı yapıyorlar. Bizim vazifemiz de piyasada düzenleyici olmak, denetleyici olmak, bunu yaparken de yanlış yapanlara karşı müeyyide uygulamak” diye konuştu. ‘OTO İTHALATI KONUSUNDA BİR ÇALIŞMA YAPILMADI’Bakan Bolat, ikinci el araç ithalatına müsaade verileceği istikametindeki savlara ait, “Şimdi zati otomotiv ithalatımızda birinci 6 ayda yüzde 75 bir artış var. Geçen yılın birebir periyoduna nazaran toplam ithalatta 11 milyar bir dolar artış var, bunun en büyük kaynağı altın ithalatıyla otomotiv ithalatındaki artış. Bu manada ikinci el oto ithalatı noktasında bakanlığımızda şu anda rastgele bir çalışma yapılmadı, lakin iktisatla ilgili kararlar sadece Bakanlığımızın alacağı bir karar olmayıp, Cumhurbaşkanımızın, Bakanlar Şurasının da içinde yer aldığı geniş istişarelerle bu kararlar alınıyor. Biz de aldığımız kararları Kabinede paylaşıyoruz, istişare ediyoruz. Biz, Türkiye’nin otomotiv dalının yatırım ve üretim, istihdam manasında, ihracat manasında geldiği noktayı önemsiyoruz, daha da güçlendirme uğraşı içindeyiz. Türkiye, dünyada otomotiv bölümünde 13. sırada olan güçlü bir ülke, bunu daha düzgün noktalara getirme gayemiz var. Lakin vurguncu, fırsatçı uğraşlarla, spekülatif fiyat şişirme eforlarına, arz-talep istikrarlarını bozucu eforlara karşı da savunma önlemleriyle düzenleyici, denetleyici ve yaptırım uygulayıcı olma uğraşımız devam edecek” dedi.’212 MİLYON TL PARA CEZASI KESİLDİ’Bakan Bolat, marketlerdeki fiyat artışına ait, “Tabii Cumhurbaşkanımızın talimatları doğrultusunda biz kendi vazifelerimizi en aktif bir halde yapıyoruz, daha da fazla yapmaya devam edeceğiz. İç Ticaret Genel Müdürlüğü ve vilayet ticaret müdürlüklerindeki takımlarımız, kontrollerini aksaksız devam ettiriyorlar. Burada üç düzenekle bu kontrolleri yapabiliyoruz, birincisi vilayet ticaret müdürlüğündeki denetmenlerimizin daima yaptıkları kontroller ve buldukları yanlış uygulamalara karşı kestikleri cezalar var. Burada mesela şöyle söyleyeyim: 81 vilayette 53 bin firma, 306 bin eser kontrolü yapılmış durumda şu ana kadar ve 212 milyon lira idari para cezası kesildi fahiş fiyat ve stokçuluk tedbirlerine karşı. Değişik şeyler var, biri stokçuluk yakalandığı vakit, bir tanesi rafta olan fiyatla kasadaki fiyatın tıpkı olması, bir oburu de tedarik fiyatına nazaran çok fahiş kar marjıyla satıp fahiş fiyattan satma üzere kontrollerde yakalandığında cezalar uygulanıyor. Haksız Fiyat Kıymetlendirme Şuramız var. Fahiş fiyat ve stokçuluk cezalarına karşı süreç yapıyor ki ceza ölçüleri 30 bin lira ile 300 bin lira ortasında değişiyor. Üçüncü bir sistem da elimizde, Rekabet Kurumumuz var. Rekabet Kurumumuz da kartel oluşumları ya da hakim durumun berbata kullanılması üzere değerli rekabet bozucu aksiyonlara karşı büyük soruşturmalar yapıyorlar. 35 kadar ellerinde soruşturmalar var marketler ve diğer kesimler de dahil olmak üzere. Rekabet Kurumumuzda da istişareler yapıyoruz, bu noktada soruşturmaların hızlandırılması noktasında azami uğraş içindeler” dedi.’YENİ DEVİRDE 4 DEĞERLİ ÖNCELİĞİMİZ VAR’Bolat, KDV düzenlemesine ait, “Bu KDV düzenlemesinden sonra biliyorsunuz genel olarak 2 puanlık bir artış oldu KDV’de. Paklık, kimyevi eserlerde ise yüzde 8’den yüzde 20’ye çıkarıldı. Temel muhtaçlık unsurlarında ve besin eserlerinde yüzde 1’lik KDV’de rastgele bir artış yapılmadı. Bizim kontrol takımlarımızın zati çalışmalarında bu KDV farkı KDV olarak mı yansıtılıyor, yoksa üstüne çok daha fazla ekleyerek yeniden tüketici ziyanına bir uğraş içine mi giriliyor, bu kontrolle devam edecek, yapılıyor yani bugünden itibaren. Arkadaşlar bu türlü genel çok yüksek bir artarım yapılmadı. Yani KDV genel oranında 2 puanlık bir artırım yapıldı. Bizim misyonumuz bunu denetlemek, lakin bu paket niçin ortaya çıkarıldı çok açık arkadaşlar. Artık AK Parti devrinde sabit gelirlileri personel, memur, emekli, çiftçilere, esnafımıza krediler, dayanaklar ve çiftçilerimize taban fiyatı desteklemeler yoluyla hep enflasyonun üzerinde bir refah hissesiyle devlet gerekli kaynakları aktardı ve aktarmaya devam ediyor. Bu 14 Mayıs seçimlerinde verilen vaatler de bir bir gerçekleştiriliyor. Yeni periyot de 4 kıymetli önceliğimiz var. Sarsıntı bölgelerinin yine imarı ve ihyası. Enflasyonla kesintisiz uğraş. Mali istikrarın sağlanması. Mali istikrara paralel olarak da fiyat istikrarının sağlanması. Bunu yaparken de vatandaşlarımızın alım gücünün enflasyon karşısında asla düşmemesi. Vatandaşlarımızı enflasyon üstünde refah hissesiyle alım gücünü koruyabilmek ve yatırımların devamı” diye konuştu.’ARABULUCULUK DÜZENEĞİ DEVREYE GİRECEK’Bolat, kira artışlarına ait de kıymetlendirme yaparak, “Hükümet olarak 1 yıl daha kiracılar üzerindeki fahiş artış baskısını hafifletebilmek için bu karar alındı. Lakin bunun yanında Adalet Bakanlığı biliyorsunuz bu kararı alıyor. Borçlar Kanununa bir süreksiz unsur ekleyerek yapmıştı geçen sene. Arabulucu sistemi getirilecek yakın bir vakitte. Bu halde konut sahibi, kiracı uyuşmazlıkları noktasında arabuluculuk sistemi da devreye girecek. Enflasyonda bu fiyat istikrarı çabasında sonuç aldıkça aslında geriye yanlışsız bir geliş olduğunda bu yüzde 25 sınırlaması konusu da 1 yıl sonra yine ele alınabilecek” dedi.Bakan Bolat, bayram öncesi otomotiv bölümünün bütün bölümleriyle toplantı yaptıklarını kaydederek, “Biz tespitlerimizi söyledik ve buna müsaade vermeyeceğiz dedik. Üçü de Bakanlığın yanındayız, biz de rahatsızız. Otomotiv bölümünün bu formda gündemlerle anılmasından rahatsızlık duyuyoruz. Yapacağınız yönetmelik değişiklikleri, alacağınız kararlara dayanağımız tam dediler, bunu açıkça söyleyeyim. Motorlu Araç Satıcıları Federasyonu da bunlardan biriydi. Münasebetiyle, aslında ortalarında çok önemli çürük elmalar var o çürük elmaları temizleme konusunda biz onların da çaba göstermelerini istedik. Ancak biz ‘tüketicilerimizin mağdur edilmesine ya da kazıklanmasına müsaade vermeyeceğiz müdahalelerimizi yapacağız’ dedik ve hakikaten kararlılıkla yapıyoruz. Yani öbür elimizde enstrümanlar da var adım adım gidiyoruz fark ettiyseniz. Yaklaşık 3 haftadır adım adım daima önlemlerimizi aldık. 15 Temmuz’da yönetmelik yürürlüğe girince noterler kişisel satışları 3’ten fazla olmamak kaydıyla durduracaklar. İlan siteleri sıfır araçtan daha değerli ilan koymama konusunda uyaracak, konulursa 300 bin lira ceza uygulaması yürürlüğe girecek. Daha diğer enstrümanlarda arkadaşlarımız planlıyorlar bunu söyleyebilirim” dedi.VİZE SORUNUBakan Bolat, Gümrük Birliğinin güncellemesi ve vize sıkıntısına ait şunları kaydetti: “Biliyorsunuz 2016 yılında vize özgürlüğüyle ilgili bir mutabakat imzalanmıştı Avrupa Birliği’yle Türkiye ortasında. 72 maddeyi Türkiye yerine getirirse Türk vatandaşlarına Schengen vizesi olmadan vizesiz giriş hakkı tanınacaktı. 67 maddeyi yerine getirmiştik. Vize yumuşaması olmadı. Artık Türkiye Avrupa Birliği konusu yani uzatmalı bir nişanlılık öyküsü üzere. 1959 müracaatımızda 1963 Ankara Muahedesi yaklaşık 60 yıl Ankara Mutabakatından bu yana. Biz Türkiye olarak ödevlerimizi yapma, yükümlülüklerimizi yerine getirme konusunda her vakit istekli davrandık. Fakat Avrupa Birliği tarafı dış siyaset bağlarında bazen siyasi tansiyonları daha çok bu türlü isteksizlik ya da münasebetleri soğutma halinde yaklaşımlarla Türkiye-AB ilgilerini sürdürme siyaseti izledi. Artık seçim geride kaldı aşağı üst 1,5 aylık bir mühlet oldu. Seçim sonucunda baktığımızda Avrupa Birliği’nden birçok önderlerinde Türkiye’yle yine çalışma konusunda istekli olduklarını gözlemledik. Bu manada bilhassa Almanya, Fransa üzere Avrupa Birliğinin lokomotifi olan ülkelerle olan temaslar en üst seviyede Cumhurbaşkanlığı seviyesinde sürdürülüyor, Dışişleri Bakanlığımızda da bir çalışma var. Bizim isteğimiz Türkiye-Avrupa Birliği bağlantılarında siyasi manada bu yumuşama ve tansiyon azaltma müddetinin önümüzdeki süreçte orta vadede Türkiye-AB Gümrük Birliğini güncelleme müzakerelerinin süratle başlatılıp Bakanları Heyetimiz uygun gördüğü takdirde bir sonuca varması talebimiz var. En son Avrupa Birliğinin 10 gün evvelki önderler doruğunda önderler Avrupa Birliği Kuruluna misyon verdiler. ‘Türkiye’yle Avrupa Birliği bağları konusunda bize bir kıymetlendirme raporu hazırlayın’ diye. Bu da değerli bir gelişme yakında o rapor çıkar, AB başkanları bunu değerlendirecektir.”
GÖRÜNTÜ GEÇİLDİ
10.07.2023 – Haber Kodu : 230710139
Şaduman TÜRKAY-Canberk ÖZTÜRK/ANKARA, –
