Torbalı Ovası gelincik tarlasına döndü
Torbalı’nın domatesleri kurutulmak üzere güneşe serildi
Torbalı’nın coğrafik işaretli kurutulmuş domatesleri 100 ülkeye ihraç ediliyor
Bu yılın ihracat maksadı 100 milyon dolar
Kurutulmuş domates uygulaması, öteki vilayetlere de örnek oldu
İZMİR – Torbalı Ovası’nın bereketli topraklarında yetişen domatesler, kurutulmak üzere kavurucu sıcağın altında güneşe seriliyor. Bölgedeki fabrikalar tarafından işlenip paketlenen kurutulmuş domatesler, Torbalı’dan dünyanın dört bir yanındaki 100 ülkeye ihraç ediliyor. Coğrafik işaretli kurutulmuş domateslerin bu yılki ihracat gayesi 100 milyon dolar olarak belirlenirken, birinci sefer Torbalı’da uygulanan kurutulmuş domates modeli Malatya, Urfa, Ankara, Manisa üzere kentlerde de uygulanmaya başladı.
İzmir’in Torbalı ilçesinde yetişen domatesler, beyaz örtü ile kaplı alanlara serilmeye başlandı. Torbalı Ovası’ndaki 45 bin dönümlük bir alanda yetişen kırmızı altınlar, sabahın birinci ışıklarında emekçiler tarafından toplanarak kurutulmuş domates için kurulan stant alanlarına kamyonlarla getiriliyor. Çalışanlar burada, kurutulmaya uygun olan domatesleri tek tek ikiye bölerek güneşe seriyor. Bir hafta boyunca güneş ve rüzgarla kuruyup tuzlanan domatesler, tekrar bölgedeki fabrikalar tarafından işlenerek 100 ülkeye ihraç ediliyor. Kurutulmuş domateslerde bu yılki ihracat amacı ise 100 milyon dolar. Yaş domatesleri ihtimamla kurutan bölgedeki fabrikalar, elde ettikleri eserleri Avrupa’ya 3 eurodan, Amerika Birleşik Devletleri ve Brezilya’ya da 4 dolardan satıyor. Öte yandan Torbalı’nın coğrafik işaretli kurutulmuş domates modeli, öbür vilayetlere de yayıldı. Son yıllarda Malatya, Urfa, Ankara, Manisa üzere kentlerde de domatesler, kurutulmak üzere güneşe serilmeye başlandı.
13 kilo yaş domatesten bir kilo kurutulmuş domates
Torbalı Ticaret Odası Lideri Abdulvahap Olgun, “Torbalı kuru domatesi, Torbalı Ticaret Odası olarak coğrafik işaretini aldığımız bir eser. Bölgemizi baz aldığımızda 45 bin dönümlük bir alanda bu sene domates ekildi. Biz buradan 360 bin ton bir rekolte bekliyoruz. Torbalı’da 15-20 civarında standımız var. Ayrıyeten 10 tane de kurutulmuş domates fabrikamız var. 13 kilo yaş domatesten bir kilo kuru domates elde ediliyor. Bu domatesler yurt dışına yaklaşık 3 eurodan satılıyor. Kurutulmuş domatesi İtalyanlar çok seviyor. Bizim kuru domatesimizi pizzada kullanıyorlar. Amerikalılar hamburgerde, Brezilyalılar ise sandviçlerinde kullanıyor. Polonyalıların da ilgisi artmaya başladı. Avrupa ülkeleri başta olmak üzere, Amerika Birleşik Devletleri, Kanada, Japonya, Brezilya dahil dünyanın 100 ülkesine ihracat yapıyoruz. Geçtiğimiz yıl 83 milyon dolarlık bir ihracat gerçekleştirdik. Bu yılki ihracat maksadımız 100 milyon dolar. Biz Torbalı’da tarıma dayalı endüstriyi geliştiriyoruz. ‘Tarımdan vazgeçmeden nasıl sanayileşebiliriz?’ diye düşündük. Bunun da en hoş örneğini de kurutulmuş domateste gösteriyoruz. Son yıllarda Malatya’da, Urfa’da, Mardin’de, Ankara’da, Manisa’da da bu stantlar serilmeye başladı. Torbalı’nın kurutulmuş domatesi model oldu” dedi.
Ülkelerin tercihine nazaran işleniyor
Bölgedeki endüstricilerden Kemal Saygıner de kurutulmuş domateslerin işleniş süreci hakkında şunları söyledi: “Ürünler kurduktan sonra depolarımıza gelir. Ham unsurlar ön seçimden sonra soğuk havalarımıza depolanır. Tüm denetimleri yapılan bu eserler müşterilerin taleplerine nazaran paketlenerek seçilir. Müşterilerimiz bizden genelde jülyen kesim talep ediyor. Brezilyalılara küp formunda gönderiyoruz. Ayrıyeten toz halde tercih eden ülkeler de mevcut. Biz yaş domatesin kilosunu 4 liradan alıyoruz. Kurutulmuş domateslerin satış fiyatları ise ülkeye nazaran değişiyor. Avrupa’ya 3-3,5 eruoya satıyoruz, Brezilya ve Amerika Birleşik Devletleri’ne 4 dolardan satıyoruz.”
2 yıl raf ömrü var
Torbalı kuru domatesinin, vakumlu paketlerde ve direkt güneş ışığı almayan yerlerde koruma edildiği takdirde en az 2 yıl raf ömrü bulunuyor. Türkiye’nin kurutulmuş domates ihracatının yüzde 95’ini karşılayan bölge; güneş açısı, nem oranı ve rüzgarıyla eşsiz olarak kabul ediliyor. Kurutulmuş domatesi ihracatında 23 milyon dolar ihracat ile Amerika Birleşik Devletleri listenin başını çekerken, 20 milyon dolar ile İtalya, 12 milyon dolar ile Almanya ve 7 milyon dolar ile Polonya birinci sıralarda yer alıyor.
