Afganistan’ın kuzeyinde petrol çıkarılması için Taliban ile Çinli şirket CAPEIC’in 5 Ocak’ta mutabakat imzalamasının akabinde, Sar-i Pul vilayetinde birinci kere bir kuyudan petrol çıkarılmaya başlandı.
Ülkenin kuzeyindeki Sar-i Pul vilayetinin Kaşkari bölgesinde, iştirak sonrasında birinci kere bir petrol kuyusundan üretime başlanması nedeniyle düzenlenen merasime, Taliban süreksiz hükümetinin Maden ve Petrol Bakan Vekili Şehabeddin Dilaver ile Çinli şirketin yetkilileri katıldı.
Dilaver, konuşmasında, bu bölgedeki 15 petrol kuyusunun daha 2023 sonuna kadar onarılacağını ve faaliyete geçeceğini kaydetti.
Yabancı yatırımcıları Afganistan’a davet eden Dilaver, gelecekte vilayetteki petrol kuyularından 100 ton petrolün çıkarılacağını söz etti.
Böylece Taliban ve Çinli şirketin muahedesi sonrası paydaşlığın birinci petrol kuyusu faaliyete geçmiş oldu.
Öte yandan, Taliban idaresi, Afganistan’ın kuzeyindeki Mezar-ı Şerif ve Şibirgan kentleri ortasında 95 kilometrelik bir doğal gaz boru çizgisi projesine başlandığını duyurdu.
25 yıllığına muahede imzalandı
Taliban süreksiz hükümeti ile Çinli şirket (CAPEIC) ortasında, 5 Ocak’ta, ülkenin kuzeyindeki Amu Irmağı etrafında petrol arama ve çıkarma konusunda bir mutabakat imzalanmıştı.
Anlaşmaya nazaran, Cüzcan, Faryab ve Sar-i Pul vilayetlerinde toplamda 4 bin 500 kilometrekarelik alanda petrol araması yapılacak.
Çinli şirketin birinci sene 150 milyon dolar, birinci 3 yılda ise toplamda 540 milyon dolar yatırım yapması bekleniyor.
Sözleşme müddetinin 25 yıl olduğu fakat Çinli şirketin 1 sene içerisinde yükümlülüklerini yerine getirmemesi halinde mukavelenin tabiatıyla iptal olacağı söz edilmişti.
Taliban’ın projeden birinci evvel yüzde 20 hisse alacağı ve bunun vakitle yüzde 75’e yükseleceği aktarılırken, proje ile 3 bin Afgan’a iş imkanı sağlanacağı belirtilmişti.
Taliban sonrası Çin’in Afganistan ilgisi yüksek
Çinli bir şirket ile benzeri mukavele evvelki Afganistan hükümeti periyodunda de imzalanmış lakin çeşitli sıkıntılar nedeniyle projeler hayata geçirilememişti.
ABD öncülüğündeki NATO güçlerinin Ağustos 2021’de Afganistan’dan çekilmesinin akabinde gözler, Çin’in Afganistan’daki yatırımlarının boyutuna çevrilmişti fakat Çin’in Afganistan’a yönelik ilgisi beklenildiği ölçüde olmadı.
Öte yandan, Taliban idaresi, kuzeydeki Badahşan vilayeti üzerinden Çin’e açılan Vuhan Koridoru’nun faal bir ticaret yoluna dönüşmesini istiyor ve bunun için Çin hükümetinden dayanak bekliyor.
