Türk uzmanlar, Asya’nın yükselişinde Orta Asya devletlerinin de merkezi bir role sahip olduğunu söyledi.
Kazakistan Stratejik Araştırmalar Enstitüsünce başşehir Astana’da başlayan “Orta Asya Güvenlik ve İşbirliği Forumu”nda (CAF), Türkiye’den Dış Siyaset Enstitüsü Lideri Prof. Dr. Hüseyin Bağcı, Siyaset, Ekonomi ve Toplum Araştırmaları Vakfı (SETA) Uzmanı Prof. Dr. Ferhat Pirinççi, Türkiye Politik ve Stratejik Araştırmalar Vakfı (TÜRPAV) İdare Şurası Üyesi Sinan Demirtürk katıldı.
Dış Siyaset Enstitüsü Lideri Bağcı, AA muhabirine yaptığı açıklamada, ekonomik, toplumsal ve siyasal bakımdan yeni bir sürece giren Orta Asya ülkeleri için düzenlenen forumun çok kıymetli olduğunu söyledi.
Forumda değerli bahisler hakkında yeni bilgi ve görüşlerin paylaşıldığına işaret eden Bağcı, “Kazakistan’ın önümüzdeki süreç için bütün Orta Asya ülkelerini kapsayıcı vizyonu çok değerli.” dedi.
Bağcı, Orta Asya’nın en değerli iki ülkesi olan Kazakistan ile Özbekistan’ın gelecekte Doğu ile Batı ortasında ara geçiş ülkeleri pozisyonuna geleceğini söyleyerek “Bu ülkeler, gelecekte güç, insan ve eser nakliyatı, güvenlik bahisleri üzere ortak sıkıntıları da birlikte çözmek zorunda kalacak. O nedenle bu problemleri şimdiden konuşmak daha âlâ.” sözünü kullandı.
Rusya-Ukrayna Savaşı’yla Orta Asya ülkelerinin, Rusya’nın doğu siyasetleriyle Çin’in de batı siyasetleriyle tam ortada kesişen bir coğrafyada olduğunun daha net görüldüğünü vurgulayan Bağcı, “İki tarafı da çok uygun dengelemek gerekirken, başka taraftan Hindistan, Avrupa Birliği (AB) üzere ülkelerin de buraya bakış açısının değişmeye başladığını görürüz.” değerlendirmesinde bulundu.
Bağcı, “Özellikle Türk dünyası içindeki gelişmeleri de göz önünde bulundurarak Kazakistan’ın önümüzdeki devirde sesi daha da yüksek duyulacak.” dedi.
“Uluslararası sistem büyük bir dönüşümden geçiyor”
SETA Uzmanı Pirinççi de milletlerarası sistemin büyük bir dönüşümden geçtiğini belirterek “Bu değişimde bütün aktörler, Asya’nın yükselişte olduğu kanaatinde. Asya’nın yükselişine baktığımızda klasik Çin ve Hindistan’ın yanı sıra Orta Asya da merkezi role sahip.” değerlendirmesinde bulundu.
Pirinççi, bölge ülkelerinin bu dönüşümü görmeleri açısından forumu değerli bir teşebbüs olarak nitelendirdiğini belirterek “Şüphesiz, burada ortaya çıkacak görüşler de ilerleyen süreçlerde, yeni tertiplerin ve platformların oluşmasına vesile olacaktır.” tabirini kullandı.
Orta Asya’yı iki boyutta ele aldığını anlatan Pirinççi, “Birincisi; jeopolitik bir merkez olma boyutu, ikincisi ve daha değerlisi; Türk Devletleri Teşkilatı boyutudur. Bu ülkeler, TDT üyeleridir. Münasebetiyle Türkiye’nin de içinde olduğu TDT bölgesini ilgilendiren risklerle yüz yüze gelip, o risklere yönelik tahliller üretilmesi, bu risklerin üstesinden gelmesi açısından bu aktiflik çok değerli.” diye konuştu.
