Fransa Eğitim Bakanı Gabriel Attal’ın abaya ve entari biçimi uzun elbiselerin laikliğe alışılmamış olduğu gerekçesiyle okullarda giyilmesine müsaade etmeyeceğini açıklaması yansılara yol açtı.
Ülkede 4 Eylül’den itibaren okullar, yeni eğitim öğretim periyoduna başlıyor.
Bakan Attal’ın okulların açılışı öncesi TF1 televizyon yayınında yaptığı açıklamada, derslerde artık abaya (uzun elbise) giyilmesine müsaade etmeyeceklerini ve bu yasağı uygulamaları için okul idareleriyle konuşacaklarını açıklaması, ülkede reaksiyonları beraberinde getirdi.
Fransa İslam Kurulu (CFCM) Lider Yardımcısı Abdallah Zekri, Bakan Attal’ın bu türlü bir karardan evvel dini otoritelerden görüş aldığını umduğunu belirtti.
“Abaya, dini bir kıyafet değil, bir moda biçimidir. Mağazalara gittiğinizde uzun ve bol bir elbise olan abayayı görürsünüz. Dinle ilgisi olan bir kıyafet değil.” diyen Zekri, abayanın dini simge kabul edilemeyeceğini, Bakanlıktan bu yasağın münasebetlerine ait bir metin yayımlamasını beklediklerini söyledi.
Zekri, hukuk üstünlüğünün bulunduğu ülkelerde bu durumun absürt kaçacağına işaret ederek, bakanın bu talebinin kanunlara ters olduğunu vurguladı.
Paris Barosu hukukçularından avukat Asif Arif, Bakan Attal’ın açıklamalarına ironiyle karşılık vererek, “Fransa, başında Gabriel Attal isminde bir İslami eğitim bakanının olduğu bir İslam Cumhuriyeti’dir. (Attal) Laikliğe nazaran bir giysinin dini nitelikte olup olmadığına fetva verecek bir kabiliyete sahip.” sözlerini kullandı.
Fransa’da çok takipçisi bulunan Marcel isimli X toplumsal medya platformu kullanıcısı da “Gabriel Attal’ın okulların kasvetiyle ilgili değerli duyurular yapmak için TF1’e çıkacağını sanıyordum halbuki abayayı konuşmak için gelmiş. Daha değerli problemlerimiz olduğunu hatırlatırım.” sözleriyle yansısını gösterdi.
Abaya, Bakanlık raporuna da girdi
Fransa’da Eğitim Bakanlığı, okullarda laiklik ihlallerinin arttığına ait raporun basın bültenini geçen hafta paylaşmıştı.
Metinde son yıllarda kız ve erkek öğrencilerin okullarda abaya, tunik ve entariye emsal kıyafetler giymesiyle “laiklik ihlallerinin yüzde 150 arttığı” argüman edilmişti.
Bakanlık, bu durumu okullarda dini sembolleri yasaklayan, 2004’te yürürlüğe giren laiklik maddesine muhalif bulmuştu.
Fransa’da yayın yapan l’Opinion gazetesi, geçen yıl yayımladığı makalede öğrencilerin “İslami kıyafet” tercihindeki artışı bir çeşit “salgın hastalık” olarak nitelemişti.
Bunun üzerine Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, rastgele bir “salgın hastalık” durumunun “önlem almayı” gerektirdiğine işaret ederek, eski Eğitim Bakanı Pap Ndiaye’ye “Cumhuriyet maddelerine hürmet gösterilmeyen tüm durumlara büyük bir açıklıkla karşılık verilmesi” talimatını iletmişti.
Fransa’da abaya ve laiklik konusu
Halihazırda birinci ve ortaokullarda başörtüsü takmanın yasak olduğu Fransa’da kızların giydiği ve “abaya” diye isimlendirilen uzun elbise, dini simge olarak bedellendiriliyor.
Fransa, 1905 laiklik maddesiyle din ve devlet işlerini ayırma yoluna gitti. Ekim 1989’da 3 ortaokul öğrencisi, başörtülerini çıkarmayı reddettikleri için okuldan atıldı. Bu olay “Creil başörtüsü meseleleri” olarak ülkenin siyasi literatürüne girdi.
Danıştay ise 27 Kasım 1989’da öğrencilerin dini aidiyetlerini ortaya koyan simgeler taşımalarının laikliğe muhalif olmadığına karar verdi.
Başörtüsü sorunu, uzun yıllardır ülkede tartışılan mevzu haline gelirken 2004’te birinci ve orta dereceli tüm kamu okullarında dini simgelerin kullanımı yasaklandı. İsmi geçen dini simgeler, “başörtüsünü” de kapsarken bu yasak, bilhassa başörtü takan Müslüman kızları ve sarık takan Sih erkekleri etkiledi.
Fransa’da 2015’te uzun siyah etek giyen 15 yaşındaki kızın okula alınmaması, ülkede gündem olmuştu.
