‘TÜRKİYE ÇOK ÂLÂ BİR ANAYASAYI HAK EDİYOR’
Cumhurbaşkanı Erdoğan, her ülkenin kendi tarihine, siyasi, toplumsal ve kültürel yapısına, gereksinimlerine nazaran farklı bir anayasa süreci yaşadığına vurgu yaparak, “Türkiye’nin Anayasa geçmişi de 200 yılı buluyor. Cumhuriyet devrinde de türlü anayasa deneyimlerimiz olmuştur. Lakin 27 Mayıs 1960’tan itibaren Anayasalarımız maalesef darbe idareleri tarafından şekillendirilmiş ve yürürlüğe konmuştur. Anayasanın darbe ikliminde gerçekleştirilmiş bir referandumla kabul edilmiş olması, gerisindeki sıkıntılı fotoğrafı değiştirmiyor. Halbuki Türkiye üzere 2 bin yıllık devlet geleneğine, coğrafyasında bin yıllık hakimiyete, birinci asrına ulaşan Cumhuriyet deneyimine, 73 yıllık demokrasi birikimine sahip bir ülke çok da uygun bir anayasayı ziyadesiyle hak ediyor” dedi.
Anayasaların değişmez metinler olmadığını işaret eden Erdoğan, “Bunu da âlâ bilelim. Mesela Amerikan anayasası 236 yılda 27 sefer değişmiş olmasına karşın ülkenin gereksinimlerini hala karşılayabilmektedir. İngiltere üzere anayasa devleti niteliği taşıyıp da yazılı anayasası olmayan ülkeler de mevcuttur. Bir de kağıt üzerinde çok güzel metinlere sahip anayasaları olup da demokrasiden ve hukuk devletinden çok uzak uygulamaların karar sürdüğü ülkeler de kelam bahsidir. Bizim medeniyet tarihimiz anayasa deneyimi bakımından çok fakat çok zengindir” dedi.
‘YENİ BİR ANAYASAYA MUHTAÇLIĞIMIZ OLDUĞU BİR GERÇEKTİR’
Erdoğan, ulusal gayretin legal tabanını oluşturan anayasanın 1921 yılında yapıldığını, akabinde gelen 1924, 1960 ve 1982 anayasalarının her birinin kendi devirlerine ait farklı öyküleri olduğunu söyleyerek, “Bugün bize düşen vazife Cumhuriyetimizin 100’üncü yılında ülkemizin sahip olduğu bu derinlikli birikimin üzerinde kendi öykümüzü yazıp, gelecek kuşaklara en büyük mirası bırakmaktır. Dünyanın teknolojiden iklime her alanla birlikte siyasi ve toplumsal yapılarında esaslı değişimine şahit olduğu bir devri yaşıyoruz. Bu türlü bir periyotta Türkiye Yüzyılı tezimizi hayata geçirebilmek için yalnızca altyapımızı güçlendirmek, vizyonumuzu genişletmek yetmiyor. Tüm bunlara uygun, geçmiş birikimleri geleceğin gayeleriyle bütünleştiren yeni bir anayasaya muhtaçlığımız olduğu bir gerçektir. Bizi darbe anayasası gölgesinden kurtaracak olması bile yeni anayasa çalışmalarını değerli kılmaya tek başına kafidir. Hiç elbet yeni anayasa metni sihirli bir değnek üzere ülkenin siyasi, toplumsal, ekonomik yapısını bir anda değiştirip Türkiye’yi bir masal diyarı haline getirmeyecektir. Fakat milletin ortak kıymetlerini, ülkenin ortak geleceğini, devletin bekasını, insanların doğuştan gelen hak ve özgürlüklerini, siyasi aktörlerin uzlaşmasını kısacası tüm bunları kuşkuya yer bırakmayan bir meşruiyet yerinde kuşatan yeni anayasanın Türkiye’ye çok şey katacağını açıktır” değerlendirmesinde bulundu.
‘BİZE LAZIM OLAN ÜLKEMEZİN GAYELERİNE UYGUN BİR METİN’
Erdoğan, birtakım kavramların anayasada çokça zikredilmesinin onların ülkenin ve toplumun hayatında tıpkı karşılığı yahut tıpkı karşılığa sahip oldukları manasına gelmediğini bildirerek, “Nitekim temel hak ve özgürlükler, ekonomik ve toplumsal haklar üzere hususlara en az atıflar bu mevzuda en ileri kabul edilen ülkelerin anayasalarında yer alıyor. Bu başlıklara en çok atıfların ise problemli coğrafyalarda yapıldığı görülüyor. Hulasaten değerli olan anayasaları çağdaş dünyanın hoş kavramları ile süslemek değil, bu metinlerin ruhuna uygun idareler ve uygulamalar ortaya koymaktır. Anayasa metinlerinin kısa yahut uzun olmasını da bu çerçevede pahalandırmak gerekir. Her sistem onu işletecek bireylerin anlayışına ve stiline nazaran somut uygulamalara dönüşür. Bize düşen sistemi mümkün olan en sağlam, en gerçekçi, en sürdürülebilir halde kurmaktır. Türkiye’nin demokrasi ve hukuk pratiği bize şunu söylüyor; kısa metinler bürokratik oligarşinin istismarına uğrayabilir, uzun metinler de siyasi ve toplumsal dönüşümün önünü tıkayabilir. Münasebetiyle bize lazım olan lafsı, ruhu ve hacmi ile milletimizin dünyaya ve hayata bakışına, ülkemizin birikimine ve maksatlarına uygun bir anayasa metnidir” dedi.
