ABD Lideri Joe Biden’ın Afganistan’da terör örgütü El Düstur ile gayrette Taliban’dan yardım aldıklarına yönelik açıklaması, Afgan siyasetinde tartışmalara yol açtı.
Taliban sonrası memleketler arası toplum, sık sık DEAŞ ve El-Kaide üzere terör örgütlerinin Afganistan’daki faaliyetlerini artırdığını belirtirken ABD, Temmuz 2022’de El-Kaide elebaşı Eymen ez-Zevahiri’yi başşehir Kabil’de düzenlediği operasyonla öldürdü.
Yakın vakitte yayımlanan Birleşmiş Milletler (BM) raporunda da Taliban ile El-Kaide ortasındaki ilgilerin geliştiği hatta kimi El-Kaide mensuplarının valilik üzere üst seviye makamlara getirildiği öne sürüldü.
Ancak ABD Lideri Biden’ın dün basın açıklamasında kullandığı sözler, başta Afganistan olmak üzere tüm dünyada şaşkınlık yarattı.
Biden, “Afganistan hakkında ne dediğimi hatırlıyor musunuz? El Esas’ın orada olmayacağını söyledim. Taliban’dan yardım alacağımızı söyledim. Şu an ne oluyor? Basınınızı okuyun, ben haklıydım.” tabirlerini kullandı.
Taliban idaresi, açıklamayı memnuniyetle karşıladı
Biden’ın açıklaması, Taliban tarafından “Afganistan’da El-Kaide’nin var olmadığının itirafı” biçiminde değerlendirildi.
Al Jazeera’ya konuşan Taliban süreksiz hükümetinin Dışişleri Bakan Vekili Emirhan Muttaki, Biden’ın açıklamalarını gerçeklerin anlaşılması olarak yorumlarken Sözcüsü Abdul Kahhar Belhi de bu sözlerin BM raporunu çürüttüğünü ileri sürdü.
Taliban muhaliflerinden ağır tepki
Biden’ın açıklaması, Taliban karşısı eski siyasetçilerin de olduğu geniş bir kesim tarafından reaksiyonla karşılandı.
Bazı paylaşımlarda Taliban’ın ABD’nin “kuklası ve kölesi” olduğu tabir edilirken ABD ile Taliban ortasında açıklanmayan güvenlik ve istihbari seviyede kapalı mutabakatların bulunduğu ileri sürüldü.
Kimileri de bu açıklamanın ABD iç kamuoyunu hedeflediğini ve yaklaşan ABD Başkanlık seçimlerine gidilirken Biden’ın Afganistan’dan çekilme periyodunda neden olunan yanılgıları örtmek istediğini argüman etti.
Eski Afganistan Cumhurbaşkanı Yardımcısı Emrullah Salih, Taliban ile ABD ortasında imzalanan Doha Mutabakatı’nın ülkeye istikrar getirmeyi hedeflemediğini belirterek, bu mutabakatla ABD’nin bölgedeki planlarını uygulamak için Taliban’ı “paralı asker” olarak istihdam ettiğini ileri sürdü.
Salih, Doha Muahedesi’nin Afganistan’a yönelik komplo ve Batı’nın asıl gayesini gizlemek istediği mutabakatın ülkesinin ulusal çıkarlarına zıt olduğunu savundu.
Eski Afganistan Ulusal Güvenlik Yöneticisi ve eski cumhurbaşkanı adaylarından Rahmetullah Nebil ise Biden’ın açıklamasını, Doha Mutabakatı’nın “gizli eklerinin ifşası” olarak nitelendirdi. Nebil, Taliban’ı gerçekte “ABD’nin bu bölgedeki Wagner”i olarak tanımladı.
Eski Afganistan İnsan Hakları Komitesi Lideri Şehrzad Ekber de Taliban’ın insan haklarına yönelik ihlallerini öne çıkararak ABD’nin “yardım almasını” eleştirdi.
Taliban’dan tenkitlere yanıt
Taliban Sözcüsü Zabihullah Mücahid ise reaksiyonlara cevap verdi.
Mücahid, Biden’ın açıklamalarının Taliban’ın taahhütlerini yerine getirdiğinin ispatı olduğunu savunarak, kendilerini eleştirenlerin Afganistan’ın işgal altında bulunduğu periyotta ABD’nin kölesi olduklarını ve bu ülke ismine casusluk yaptıklarını öne sürdü.
Mücahid, şu tabirleri kullandı:
“Bugün ülkeniz tüm kararlarında bağımsızdır. Bu da özgürlük manasına geliyor, kölelik değil. İslam Buyrukluğu (Taliban), ABD’nin kölesi olsaydı zulme maruz kalmazdı, resmen tanınırdı ve gelişmesinin önünde maniler yaratılmazdı.”
